Bir T-rex iskeleti kadar büyük olmasa da, fosilleşmiş dışkı paleontologların yitik dünyaları tekrardan yaratmalarına destek olabilir. Bilim adamlarına dinozorlar benzer biçimde soyu tükenmiş hayvanların ne yediğini, fakat daha da önemlisi çevrelerinde oynadıkları görevi anlatabilir.
200 milyon senelik dışkı ve kusmuk örnekleri, bilim adamlarının bu devlerin iyi mi tarih öncesi bir ekosistemin kralları haline geldiğini tekrardan yaratmalarına destek oluyor. Bulgular Nature dergisinde gösterilen bir çalışmada gösterildi.
Araştırmanın yazarlarından ve İsveç’teki Uppasala Üniversitesi’nden paleontolog Martin Qvarnström, keşifle ilgili şunları söylemiş oldu: “En şaşırtıcı yönü ise fosilleşmiş dışkı ve kusmukların içindeki yiyecek kalıntılarının ne kadar iyi korunmuş ve çeşitli bulunduğunu keşfetmekti. Kemikler, dişler, balık pulları, nebat parçaları ve hatta antik rejimlere benzersiz bir bakış elde eden ufak böcekler bulduk.”
Günümüz Polonya’sında ortaya çıkarılan bu örnekler Geç Triyas ve Erken Jura dönemlerine tarihleniyor. Bu zamanda Dünya karaları Pangea isminde olan devasa bir süper kıta halinde beraber yer alıyordu. Kara parçası parçalanmaya başladığında, iç deniz yolları daha ilkin kuru olan iklime birazcık daha rutubet ve rutubet getirdi.
Başlangıçta, büyük amfibiler ve dinozor olmayan sürüngenler, ilk ufak memeliler, kaplumbağalar ve pterozorlardan bazılarıyla beraber manzaraya hakim olmuştur. Sadece, ortalama 200 milyon yıl ilkin Triyas-Jurasik geçişi esnasında, öteki hayvan gruplarının nesli tükenirken dinozorlar gerçek anlamda hükmeder hale geldi.
Çalışmada İsveç, Norveç, Polonya ve Macaristan’dan öteki paleontologlar, bromalit isminde olan 500’den fazla fosilleşmiş sindirim materyali kalıntısını inceledi. Gelişmiş senkrotron görüntüleme kullanarak, fosilleşmiş dışkının gizli saklı, iç kısımlarını yada koprolitleri detaylı bir şekilde görselleştirdiler. Dinozorların Pangea’nın şimal bölgelerinde egemenlik kurduğu zamanki ekosistemlerin yapısını tekrardan oluşturmak için nebat ve hayvan avlarının sindirilmemiş besin kalıntılarını iklim verileri ve öteki fosillerden elde edilmiş bilgilerle tanımladılar.
Dışkı fosillerinin bazıları balık, böcek, daha büyük hayvan ve nebat kalıntıları içeriyor. Diğerlerinde ise, çağdaş sırtlanların yaptığına benzer şekilde, çeşitli tuzlara ve iliklere ulaşmak için kemikleri parçalayan yırtıcılar tarafınca çiğnenmiş kemikler vardı. İlk otçul dinozorlar olan uzun boyunlu sauropodların dışkı fosilleri büyük oranda ağaç eğrelti otu ve öteki nebat türlerini içeriyor.
Otçul dışkılarında ek olarak odun kömürü izlerine de rastlandı. Ekip, eğrelti otları otçullar için zehirli olabileceğinden, sauropodların midelerini zehirden arındırmak için kömür yediğine inanıyor.
Ekibe nazaran bu emek harcama, dinozor evrimine ilişkin anlayışımızdaki 30 milyon senelik bir boşluğu giderecek. Yaşamları ve yok oluşları hakkında fazlaca şey bilinirken, bir tür olarak nihai başarılarına neden olan ekolojik ve evrimsel süreçler hakkında daha azca şey biliniyor.
Popular Science‘ın haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
