Süleyman Nazif (d. 29 Ocak 1870, Diyarbakır – ö. 4 Ocak 1927, İstanbul) Ozan, yazar, devlet adamı, siyasetçi.
Süleyman Nazif‘in babası, ozan ve tarihçi Sait Paşa; anası bir aşiret liderinin kızı olan Ayşe Hanım’dır. Ozan Faik Ali Ozansoy‘un ağabeyidir. Süleyman Nazif, hususi eğitim görerek yetişti; Arapça ve Farsça’nın yanı sıra Fransızca öğrendi. Osmanlı ve cumhuriyetin mühim Kürt aydınlarındandır. Çeşitli memurluklarda çalıştıktan sonrasında “Vilayet” gazetesinde başyazarlık yapmış oldu.
II. Abdülhamit’in gazabına uğrayan yazarlardan önde gelen Süleyman Nazif, 1897 senesinde Paris’e kaçarak sekiz ay süresince orada yaşadı. Yurda döndükten sonrasında padişahın direktifiyle vilayet mektupçusu olarak Bursa’ya sürgüne gönderildi. 1898 yılından gittiği sürgünden sadece 10 yıl sonrasında, II. Meşrutiyet’in (1908) duyuru edilmesiyle beraber kurtulabildi. 1914’e kadar Basra, Musul, Kastamonu, Trabzon ve Bağdat valiliklerinde çalıştı, görevinden ayrıldıktan sonrasında İstanbul’a gelmiş olarak yazarlığa devam etti.
İstanbul’un Müttefiklerce işgal edilmesine karşılık yazdığı; 1918’de Hadisat adlı dergide gösterilen ‘Kara Bir Gün’ çeşitli kesimlerin tepkisine niçin oldu ve Malta’ya sürgüne gönderildi. İstanbul’a döndüğünde Resmi Gazete’de çalışmaya başladı.
Tanzimat edebiyatının, bilhassa de Namık Kemal‘in tesirinde kalmış olarak şiirler yazan Süleyman Nazif, ilk dönem şiirlerinde toplumsal içerikli ve özgürlükçü bir düşünceyi savundu. Bu düşüncesiyle beraber Osmanlı Yenilikçileri içinde mühim bir yere haiz olan Servet-i Fünun’culara katıldı.
Yapıtlarında süslü bir dil kullanarak Osmanlıca‘nın ve aruz kalıplarının şiir sanatını zenginleştirdiğini korumak için çaba sarfeden Süleyman Nazif, Namık Kemal, Mehmet Akif ve Fuzuli şeklinde araştırma kitapları da yazmış; yergi, nükte ve fıkraları derleyerek kitaplaştırmıştır.
Süleyman Nazif’in Eserleri:
Şiir:
- Gizli saklı Figanlar (1906),
- Fırak-ı Irak (1918),
- Batarya ile Ateş (1917),
- Malta Geceleri (1924)
Yazı:
- Çal Çoban Çal (1921),
- Tarihin Yılan Hikayesi (1922),
- İki Dost (1926).
