Dünyanın yaşlanan nüfusu arttıkça ve demans, kalp-damar hastalıkları ve osteoporoz salgın seviyelerine ulaştıkça, her yaştan insan yalnız daha uzun değil, iyi mi daha sıhhatli yaşayabileceklerini de bilmek istiyor. Bu çerçevede 40’lı ve 50’li yaşlarındaki bayanlar, harekete geçmek için hemen hemen geç kalmadılar. Avustralya’da 11 binden fazla kadının izlendiği bir araştırma, orta yaşların, “haftada minimum 150 dakika fizyolojik aktivite” kuralına uymak için oldukça mühim bir dönem bulunduğunu ortaya koymakta.
Araştırmaya katılan ve 15 yıl süresince bu yönergeleri tutarlı bir halde sürdürdüklerini söyleyen hanımefendilerin fizyolojik sıhhat değerlerinin, bunu yapmayan hanımefendilere nazaran oldukça daha iyi olduğu görüldü.
Orta yaştan ilkin tertipli egzersiz yapmayan katılımcılar bile yeni rutinden faydalandılar. Hatta bu grubun fizyolojik kontrol puanları, 50’li yaşlarından ilkin tertipli olarak egzersiz meydana getiren hanımlarla nerede ise aynıydı; egzersiz kurallarına asla uymayan yada nadiren uyan hanımefendilerin ise yüzde üç puan önündeydi.
Bu fizyolojik faydaların orta yaşlarındaki erkeklerde de görülüp görülmeyeceğini idrak etmek için gelecekte başka çalışmalara gerekseme var sadece böylesi bir faydanın sağlanabileceğini öngörmek de yanlış olmayacaktır.
University of Sydney bünyesindeki bilim adamlarından oluşan araştırma ekibinin aktardığına nazaran bulgular, 70 yaşındaki bir insanoğlunun 50’li yaşlarının ortasında etken bir hayata geçerek geçmişteki sedanter yaşamını telafi edebileceğini gösteriyor. Metinde ek olarak şu ifadeler de yer almakta:
Bu bulgu, fizyolojik aktivite şeklinde yaşam seçimi değişimleri kanalıyla orta yaşta ‘saati geri alma’ mevzusunda bildiri vermeye yönelik, halk sağlığı girişimlerini destekliyor.
İlginçtir ki, çalışmaya katılanlar içinde 60’lı yaşlarında tertipli olarak egzersiz halletmeye süregelen bayanlar, 50’li yaşlarında başlayanlarla aynı yararları görmediler. Araştırmanın baş yazarı olan epidemiyolog Binh Nguyen ve meslektaşları, bunun “sıhhat açısından faydaların 70 yaş civarında açıkça görülebilmesi için kafi oranda fizyolojik aktivite birikiminin bulunmamasından” kaynaklanmış olabileceğini dile getiriyor.
Yeni bir reçete değil sadece…
Tertipli egzersiz aslına bakarsak orta yaşlı insanoğlu yada her yaştan insan için yeni bir reçete değil. Fazlaca sayıda büyük araştırma, fizyolojik aktiviteyi daha düşük ölüm riskiyle ilişkilendirmekte sadece şaşırtıcı bir halde, azca sayıda uzun vadeli emek harcama, egzersizin şahıs yaşlandıkça sıhhat üstünde gösterdiği etkilerini bu zamana kadar izleyebildi.
Söz mevzusu yeni emek harcama ise 1998’den 2019’a kadar Avustralya’daki 47 ila 52 yaşındaki hanımefendileri izledi ve iştirakçilerin her üç yılda bir detaylı zihinsel ve fizyolojik sıhhat kontrolleri yapılmış oldu.
Araştırmada iştirakçilerin beyanlarına güvenilerek fizyolojik aktiviteleri not edildi sadece sosyoekonomik faktörlerle beraber, beslenme ve öteki fizyolojik ve zihinsel sıhhat faktörleri dahi denetim edildiğinde “minik fakat anlamlı” bir yarar yakalandığı ortaya çıktı.
İfade edilen yüzde üçlük iyileşmeye bir bağlam vermek gerekirse Avustralya’daki araştırmacıların bulgularına nazaran osteoartrit çoğu zaman bir kişinin fizyolojik işlev değerlerinde, osteoartrit olmayanlara kıyasla yüzde 10’luk bir farkla ortaya çıkıyor.
Kısa sürede meydana getirilen bir meta-analiz ise bu fizyolojik aktivite testindeki tek bir puanlık farkın bile genel popülasyonda ölüm riskini azaltabileceğini öne sürüyor. Araştırmacılar, “Mevcut kanıtlarla birleştirildiğinde bu emek harcama, orta yaşta etken bir yaşam tarzını sürdürmenin yada benimsemenin yararlarına ilişkin artan kanıtlara katkıda bulunuyor” sonucunu elde etmekte.
Kaynak: Science Alert, PLOS Medicine / Metin Aktaşoğlu tarafınca Türkçeleştirildi
