Mehmet Zekeriya Sertel (D: 1890, Ustrumca, Selanik – Ö: 11 Mart 1980, Paris, Fransa) Gazeteci ve yayıncı.
Zekeriya Sertel, 1890’da Selanik Ustrumca’da dünyaya geldi. 11 Mart 1980’de Paris’te yaşamını yitirdi. Aslolan adı Mehmet Zekeriya Sertel. İlk öğrenimini Selanik’te, orta öğrenimini Selanik ve Edirne’de tamamladı. Selanik’te Hukuk Mektebi’ne devam etti. Gazeteciliğe Selanik’te gösterilen İttihat ve Terakki’nin gösterim organı ‘Rumeli’de başladı. Selanik’in işgalinden sonrasında İstanbul’a geldi. “Tasvir-i Efkar’ gazetesinde çalışmaya başladı. İstanbul Hukuk Mektebi’ni tamamladı. Paris’te Sarbonne Üniversitesi’nde sosyoloji öğrenimi görmüş oldu.
I. Dünya Savaşı başlayınca İstanbul’a döndü. 1914’de kendi gazetesi Turan’ı yayınlamaya başladı. 1919’da eşi Sabiha Sertel’le beraber ABD’ye gitti. Columbia üniversitesi Gazetecilik Fakültesi’ni tamamladı. 1924’te ‘Resimli Ay’ dergisini yayınlamaya başladı. Dergideki yazılar sebebiyle İstiklal Mahkemesi’nde yargılandı, 3 yıl hapse mahkum oldu.
1932’de Faik Sabri Duran’la beraber ‘Yaşam Ansiklopedisi’ni çıkardı. 1936’da Tan gazetesini Ahmet Güvenilir Yalman’la beraber satın aldı. Tan, II. Dünya Savaşı esnasında etkili bir gazete oldu.
Tek Parti yönetiminin siyasal baskılarının artması üstüne eşi Sabiha Sertel’le beraber Paris’e gitti. Ondan sonra Bakü’ye geçtiler. Sabiha Sertel, Eylül 1968’de Bakü’de yaşamını yitirdi. Zekeriya Sertel tekrardan Paris’e yerleşti. 1977’de Danıştay kararıyla İstanbul’a dönebildi. Ölümüne kadar Cumhuriyet ve Vatan gazetelerinde yazdı.
Zekeriya Sertel’in Eserleri
- Yaşam ve Şebab (1911, Selanik, Nebizade Hamdi ile beraber)
- Yaşam Ansiklopedisi (1932, ekip emek harcaması)
- Muallimlere Mahsus Yaşam Bilgisi Rehberi, Üç Kitap, Kanaat Kütüphanesi, 1930
- Davamız ve Müdafaamız (1946, Sabiha Sertel ile beraber)
- Mehmet Zekeriya Sertel, Sovyetler Birliğinde 45 Gün, Narodna Prosveta-Devlet Neşriyatevi, Sofya 1954
- Mehmet Zekeriya Sertel, Bulgaristanda Gördüklerim, Narodna Prosveta-Devlet Matbaası, Sofya 1955
- Mavi Gözlü Dev (1968, Ant Yayınları)
- Hatırladıklarım 1905-1950, (1968, Yaylacık Kitabevi)
- Nazım Hikmet’in Son Yılları (1978, Milliyet Yayınları)
- Rus Biçimi Sosyalizm (1993, İletişim Yayınları)
- Amerikan Biçimi Yaşam (1993, Yapı Kredi Yayınları)
- Sertellerin Anılarında Nazım Hikmet ve Babıali (1993, Adam Yayınları, Sabiha ve Yıldız Sertel ile beraber)
