Üçü bir arada… Sadece bu kez bahsettiğimiz hazır bir içecek değil, Güneşimizde meydana gelen üç fenomenin bir araya gelmesi ve bunun sonucunda Şimal Yarıkürede yaşamamız beklenen görsel şölen!
ABD’nin NOAA (National Oceanic and Atmospheric Administration – Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi) Uzay Havası Tahmin Merkezi tarafınca gösterilen duyuruya bakılırsa, Dünya G3 sınıfı jeomanyetik fırtına yaşayacak. Bu derslik “kuvvetli” olarak niteleniyor.
Deposu 14 Eylül’de meydana gelen Güneş patlaması
Fırtınanın deposu ise 14 Eylül’de Güneş’te meydana gelen X sınıfı Güneş patlaması. Patlamanın gücünün X4,5’e ulaşmış olduğu belirtiliyor. X sınıfı, Güneş’in üretebildiği en kuvvetli patlamaları nitelendiriyor.
Patlamadan görevli olan etken Güneş lekesi, TKA ya da Taçküre Kütle Atımı adında olan parçacık püskürtüsünü de uzaya saçtı. Taçküre kütle atımı, Güneş’te meydana gelen büyük patlamanın milyarlarca ton Güneş parçacığını ve beraberindeki manyetik alanı Güneş Sistemi süresince yayması anlamına geliyor.
Yalnız bununla kalmadı!
Yalnız bu kadarı bile kendi başına oldukca güçlüyken, devamı da geldi.
Aynı süre zarfında, Güneş’te bir de taçküre deliği bulunuyordu, bu geniş bölgelerde manyetik alanlar zayıf ve Güneş rüzgârlarının yüksek hızlarda yıldızımızdan kaçmasına neden olur. Haliyle, bu da TKA’ya ciddi bir itki sağlamış oldu.
Neticeleri ne olacak?
Güneş’te meydana gelen tüm bu karmaşanın Dünya’ya çarpması ile, bekleyeceğimiz bir kaç netice var. İlki, Güneş patlamasından meydana gelen ışınım.
Sadece bu ışınım ışık hızı ile yayılmış olduğu için, 14 Eylül’de yaşanmış olan yüksek frekans radyo kesintileri ile bunu esasen yaşadık, ya da atlattık!
Güneş parçacıklarının bizlere yetişmesi ise daha uzun sürüyor. Ulaştıklarında ise Dünya’nın manyetik alan çizgileri ile karşılaşacak ve yüksek enlemlere doğru hız kazanıp, atmosferin üst seviyelerine doğru atılacaklar.
Gökyüzünde ışıkların dansı…
Güneş parçacıkları ile atmosferik parçacıklar arasındaki etkileşim, gökyüzünde ışıkların dansına yol açacak: Şimal ışıkları.
Doğal Şimal ışıklarının şu an için oldukca olağan dışı olmadığını altını çizmeliyiz, zira Güneşimiz 11 senelik döngüsünün en etken aşamasında, bu sebeple TKA hareketliliğini devamlı görüyoruz.
Sadece 16 Eylül için meydana getirilen tahminler bilhassa yüksek. Jeomanyetik hareketlilik ölçütünün 10 puanlık sistemine bakılırsa, Şimal ışığı tahmini seviyesi şu an 7’de.
Öteki tesirleri ise büyük olasılıkla bir çok şahıs hissetmeyecek. Sürekli yüksek frekans radyo bozuklukları, GPS için de hafifçe problem yaşayabilir. Uzay araçları ve uydular için de artan sürtünme ve yüzey elektriklenmesi söz mevzusu.
Eğer Ankara’nın kuzeyinde yaşıyorsanız…
Eğer 40 aşama enlemi yakınlarındaysanız, ki bu ülkemiz için Ankara’nın kuzeyinde yer edinen tüm şehirler (İstanbul, Edirne, Bursa ve hatta tüm Karadeniz bölgesi benzer biçimde) anlamına geliyor ve sema bulutsuzsa, talihli olabilirsiniz. Bu akşam dışarı çıkıp, gece göğünü izlemeye değecek bir görüntü ile karşılaşabilirsiniz.
ScienceAlert haberini Erinç Eröz yerelleştirdi
