Yeraltı su rezervlerini ısıtan ve asitlendiren bir süpervolkanın tepesdinde yer edinen Yellowstone Ulusal Parkı, ABD’deki en büyüleyici organik manzaralardan bazılarına haiz bir yer. Sadece büyüleyici güzelliği, tehlikeli olmadığı anlamına gelmiyor.
23 Temmuz’da mahalli saatle 10:19’da gerçekleşen bir patlama, bunun sebebini tam olarak gösterdi. Biscuit Havzası adındaki jeotermal bir bölgede yaşanmış olan patlamada, normalden bayağı fazla bir halde sıcak su yerden havaya terfi etti.
Şansa kimsenin yaralanmadığı patlama, bölgeyi ziyaret eden turistler tarafınca videoya alındı. Videoda siyah renkli maddeler havaya yükselirken, etraftaki insanların uzaklaşmaya çalmış olduğu görülebiliyor.
Patlamayla ilgili toplumsal medyada birçok söylenti yayıldı. Halihazırda bir süpervolkan olan Yellowstone’un patlayacağı dedikoduları bile ortaya çıktı. Sadece endişelenmeye gerek yok. Patlama doğası gereği volkanik değildi. Toprak altında bulunan su rezervinin ısınması ve bulunmuş olduğu alandaki basıncın eleştiri seviyeye gelmesi sebebiyle hidrotermal bir patlama yaşandı.
ABD Yerbilim Araştırmaları Kurumu (USGS) ve Yellowstone Ulusal Parkı’nın yapmış olduğu ortak açıklamada, bu tür hidrotermal patlamaların, suyun yer altında ansızın buhara dönüşmesiyle meydana geldiği, Yellowstone’da bu tür patlamaların yaygın şekilde yaşandığı açıklandı.
Açıklamada ek olarak Norris Gayzer Havzası’nda 1989’da yaşanmış olan Porkchop Gayzeri’yle beraber, 17 Mayıs 2009’da gene Biscuit Havzası’nda yaşanmış olan benzer bir vakadan bahsedildi.
Hidrotermal patlamalar iyi mi yaşanıyor?
Yüksek tazyik altında yer altı suları, 100°C’nin de üstüne çıkıyor. Suyun deniz seviyesinde kaynama noktası olan bu seviyenin de üstünde, ortalama 250°C’ye ulaşan su, sıvı halden gaz hale anında geçiyor.
Yer altında gidecek bir yer bulamayan su buharı, yüzeye kadar çıkarak patlıyor. Bu durum, benzer bir patlama türü olan sadece bir tek su buharının yüzeye çıkmış olduğu gayzerlerden oldukça daha şiddetli yaşanıyor. Gayzerlerin aksine videodaki benzer biçimde hidrotermal patlamalar, yüzeye su buharı haricinde birçok başka materyalin de saçılmasına niçin oluyor.
Patlamayla yüzeye buğu, su, balçık ve kayalar fırlıyor. Bunların yüksekliği neredeyse 2 km’yi bile bulabiliyor. Etrafa birçok parça yayılıyor ve alanda bir krater oluşuyor. Videoda yaşanmış olan patlamalar benzer biçimde minik boyutlu olanlar, çoğunlukla gerçekleşirken, oldukça daha büyük patlamaların ise averajda 700 yılda bir gerçekleştiği belirtiliyor.
Yellowstone’da yaşanmış olan bu tür patlamaların hepsi, yüzeye yakın halde bulunan magmayla ilgili de değil. Bazıları sismik aktivitelerle de tetiklenebiliyor. Yılda 1500 ila 2000 depremin yaşandığı Yellowstone, bu açıdan oldukça etken bir bölge.
Science Alert’in haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
