Bilim adamları geçtiğimiz günlerde Afrika filleriyle ilgili oldukça garip bir araştırmanın neticelerini kamuoyuyla paylaştı. Afrika fillerinin çıkardıkları sesleri makine öğrenmesi ve saha araştırması tekniklerini bir araya getirerek çözümleme eden araştırmacılara bakılırsa, organik ortamda yaşayan bu hayvanlar, birbirlerine isim takıyor. Bu adlar aile üyelerinin birebir sohbetlerinde karşılıklı olarak kullanılıyor.
Bilinmiş olduğu suretiyle Afrika filleri, Dünya üstündeki en akıllı hayvan türlerinin başlangıcında geliyor. Filler, çeşitli sesler ve düşük frekanslı homurtular çıkararak oldukça sayıda mesajı uzak mesafelerdeki türdeşlerine iletebiliyor.
Geçtiğimiz günlerde Nature Ecology & Evolution dergisinde piyasaya çıkan dört senelik araştırma, Colorado State Üniversitesi’nin yanı sıra Elephant Voices ve Save the Elephants vakıflarının araştırmacıları tarafınca gerçekleştirildi. 14 ay süresince sahada çalışan araştırmacılar, Kenya’da bulunan Amboseli Ulusal Parkı ve Samburu Ulusal Koruma Alanı’ndaki Afrika fillerini takip edip 469 değişik fil sesini kaydetti.
Arkasından makine öğrenmesi modeliyle desteklenmiş yepyeni bir sinyal işleme tekniği kullanılarak bu sesler çözümleme edildi. Bu sayede araştırmacılar fillerin çıkardığı seslerdeki tekil unsurları ayrıştırma şansı buldu. Bu tekil unsurlar içinde da fillerin belli bir aile üyesinin dikkatini çekmek için kullandıkları isim benzeri özellikler taşıyanlar belirlendi.
African elephants have names for each other, much like humans, according to a new study by @ste_kenya, @ColoradoStateU, and @ElephantVoices. Published in @NatureEcoEvo, the study sheds light on animal cognition and language evolution.
? @robbielab pic.twitter.com/3vUhTenosx
— Save the Elephants (@ste_kenya) June 10, 2024
Bu noktadan hareket eden bilim adamları ellerindeki ses kayıtlarını aynı fillere dinletti. Her bir filin kendi adı olduğu tahmin edilen sesi içeren kayıtlara diğerlerine kıyasla daha kuvvetli tepki verdiği görüldü.
Araştırmanın, Colorado State Üniversitesi’nde doktora sonrası araştırmalarını sürdüren baş yazarı Michael Pardo, “Yunuslar ve papağanlar birbirlerini seslendikleri kişinin imza sesini öykünmek ederek bir ‘isimle’ çağırır. Buna rağmen verilerimiz bizlere fillerin birbirlerine seslenirken öykünmek mekanizmasını benimsemediğini gösteriyor. Fillerinki insanların isimlerinin işleyiş şekline daha oldukça benziyor” dedi.
Araştırmacılara bakılırsa, fillerin öteki fillere insanoğlu benzer biçimde isim verme becerisinin altında yaşam boyu bağ kurmuş oldukları karmaşık aile birimleri ve geniş klan yapıları yatıyor. Bu bulgu hem de memelilerin hemen hemen belirlenmemiş başka ses etiketleri geliştirmiş olabileceğine ve fillerin soyun düşünme yetisine bile haiz olabileceğine işaret ediyor.
Araştırmanın yazarlarından Colorado State Üniversitesi’nden Dr. George Wittemyer, “Muhtemelen karmaşık toplumsal etkileşimlerden dolayı benzer baskılar altındayız” dedi. Bununla birlikte Save the Elephants’ın bilim kurulunda yer edinen Wittemyer, “Bu araştırmanın coşku verici yanlarından biri de bu… Bu becerileri evrimleştirmemizin ihtimaller içinde nedenlerine dair iç görü sunuyor” dedi.
Tıpkı insanlarda olduğu benzer biçimde fillerin de bu direkt davet seslerini daima kullanmadığı sadece bireye hususi iletişimin sıklığının klanın üyesi uzaktayken ya da çocukken arttığı da görüldü.
IGN‘in haberini Sevin Turan Türkçeleştirdi.
