Gençler ve anne babalar, çevrimiçi “tacize hazırlık” diyebileceğimiz “grooming”in klasik işaretlerini bildiklerini düşünüyor olabilir. Kurbanlar için bu, dostlar ve aileden uzak durmak, çevrimiçi hareketlerini gizlemeye çalışmak ve kendilerine dair uygunsuz görseller paylaşmayı içeriyor.
Yitik ve İstismara Uğramış Çocuklar Ulusal Merkezi, İstismara Uğramış Çocuklar kısmı yöneticisi Lauren Coffren, çevrimiçi tacizin tespitinin zor olabileceğini söylüyor.
Grooming bilhassa de uzun bir süre süresince gerçekleştiğinde, ilişki dinamiği en başta öteki tüm arkadaşlıklar benzer biçimde görünebilir, ortak ilgi alanlarına dair konuşmalar bol miktarda yapılır.
Fakat başka bir tür “tacize hazırlık” olan “finansal seksüel zorlama” ise yalnız saatler hatta dakikalar içinde gerçekleşebilir. Bu şekilde olunca da kurban ya da ailenin bildik, belirgin uyarı işaretlerini yakalaması güçleşir. Bu durumlarda tacizci, dost kılığına bürünüp, kurbanlarına uygunsuz görseller gönderebilir, ki bu da bilhassa gençler içinde örneklerine rastlanan bir durum.
Kaçırabileceğiniz grooming işaretleri
Coffren şu şekilde diyor:
“Bu fena niyetli kişiler yaptıkları işte fazlaca iyi. Evlatları iyi mi kandıracaklarına dair taktiklerini iyi geliştiriyorlar.”
1. Çocuk yeni arkadaşından fazlaca fazla kompliman alıyorsa
Coffren, “Tacizciler çoğunlukla çocuğun itimatını kazanmak için onlara komplimanda bulunur” diyor. Çocuğun toplumsal medyadaki hareketleri yardımıyla, ilgi alanları, sevilmiş olduğu ve sevmediği şeyleri öğrenmiş olabilirler. Arkasından evladı yapmış olduğu iyi tercihleri överek pohpohlayabilirler.
Komplimanlar hem de çocuğun kişisel özelliklerine de karşı koyabilir; komiklik anlayışı ya da zekâsı benzer biçimde. Böylesi yorumlar çocuğun savunmasını aşmak için kullanılabilir ve esasen onaylanma ihtiyacı duyan çocuklarda fazla etkili olabilir.
Ebeveynlerin, çocuklarıyla kompliman ve pohpohlama içeren çevrimiçi etkileşimlerin doğası ve sıklığı üstüne devamlı hitabı fazlaca mühim bir nokta.
2. Yeni arkadaşı, çocuğunuzun ilgi alanlarına ilgi duyuyor
Coffren, “Tacizciler çocuklarla hobi ve tutkuları üstüne başarıyla konuşabilir, bunlar içinde oyunlar, müzik, spor müsabakaları, popüler kültür yer alabilir” diyor. Böylece kurbanla hem bu ilgi alanlarını paylaşmış olduğu görüntüsü ile, hem de onun ilgi alanlarına dair merakıyla bir bağ kurup, onların itimatını kazanabiliyorlar.
Bu dinamik, normalde ebeveynlerin evlatları ve güvendikleri arkadaşları içinde olmasını düzgüsel karşıladıkları bir durum. Fakat çevrimiçi dünyada, bu şahıs eğer çocuğun bizzat tanımış olduğu, toplumsal çevresinden biri değilse, herhangi biri olabilir.
Eğer bir çocuk, ortak bir ilgi alanının anahtar rol oynadığı yeni bir çevrimiçi ilişkiden dolayı heyecanlanıyorsa, ebeveynlerin bu birlikteliğin iyi mi geliştiğine dikkat etmesi ehemmiyet taşıyor. Yaşanmış olan, her iki çocuğun da mutlu olduğu gerçek bir dostluk ilişkisi de olabilir sadece tacizciler çocuğun böylesi bir ilişki ile, tamamen aldatmacaya dayalı bir ilişki arasındaki farkı anlayamayacağı kadar inandırıcı olabilirler.
3. İlişkileri arkadaşlığa benziyor sadece küçük farklılıklar var
Coffren, çevrimiçi tacize hazırlığın, tacizcinin davranışları yavaşça yükselmeye başlayana dek, düzgüsel arkadaşlığa benzeyebileceğini belirtiyor. Tacizciler, kurbanlarına armağan çekleri, oyun içi paraları ve kendilerini cömert ve destekleyici gösterebilecek hediyeler sunabilir. Genç bir şahıs bu armağanları alınca, kendisinin manipüle edildiğini düşünmek yerine, talihli bulunduğunu düşünebilir.
Davranışlar yükselince, mevzu daha riskli sohbetlere gelebilir, cinsel ilgi alanları benzer biçimde. Olgun görünmek/sezmek isteyen ya da kendi cinselliği ile ilgili merak duyan bir ergen için böylesi konuşmalar, yetişkinliğe uzanan birer adım benzer biçimde gelebilir. Ne yazık ki tacizciler bundan faydalanır.
Coffren, çocuğa yönelik tehdidin böylesi etkileşimlerden sonrasında yaşanabileceği uyarısını yapıyor. Bir tacizci genel anlamda kendisiyle konuşmaya devam etmek istemeyen kurbanını, geçmiş sohbetlerin ekran görüntülerini ya da uygunsuz görüntülerini paylaşmakla tehdit edebiliyor.
Coffren, ailelere çocuklarıyla sıhhatli ilişkilerin ve sınırların iyi mi olduğuna dair tertipli olarak konuşmalarını öneriyor ve böylece evlatların armağan verme ile çevrimiçi riskli sohbetler benzer biçimde davranışların potansiyel neticelerini daha iyi anlayabileceklerini belirtiyor.
Ek olarak, faydalanmanın ne kadar hızlıca gerçekleşebileceğinin altını çizen Coffren, anne babaları evlatların çevrimiçi dünyada konuştukları yabancıların yaratabileceği tehlikelere karşı da uyarıyor.
Cofrren, çevrimiçi rahatsızlık kurbanı bulunduğunu açıklayan bir çocuğa, ebeveynlerinin tam desteğini vermesi icap ettiğinin en mühim şey bulunduğunu da vurguluyor ve ekliyor:
“Küçüklere, “eğer kendini bu şekilde bir pozisyonda bulursan, atman ihtiyaç duyulan adımlar bunlar’ demek yerine, ‘kendini böylesi bir duruma asla sokma’ demenin, onları ne kadar büyük baskı altına soktuğunu asla ihmal etmeyin.”
Rebecca Ruiz’in haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi
