Amerika’da arabalar neden büyük? (Hayır benzinin ucuzluğundan değil)

Amerikalıların her şeyi büyük sevdiğini farkına varmış olabilirsiniz. Burada bir tek gazoz kutuları değil, otel odaları, evler ve otomobiller da devasa. Bilhassa devasa pickup’lar ve SUV’lar ABD’da standart hâline gelmiş durumda. Okul çıkışında ebeveynlerin sıralandığı otoparklara bakarsanız, Chevrolet Tahoe’lardan Ford Expedition’lara kadar devasa araçlarla dolu bulunduğunu görebilirsiniz.

Normal olarak, GMC Hummer EV benzer biçimde devasa bir aracı eleştirmek kolay olurdu—sonuçta bir tek bataryası bir Honda Civic kadar ağır. Fakat Hummer EV o denli keyifli bir sürüş sunuyor ki, bu büyüklük ona bir nevi “af” getiriyor.

Ucuz yakıt ve geniş yollar

Arabaların bu kadar büyük olmasının iki temel sebebi var: ucuz yakıt ve geniş yollar. Otomotiv pazarlama şirketi AutoPacific’in başkanı Ed Kim’e bakılırsa, yakıt tutarları ABD’daki vasıta tercihlerinde büyük rol oynuyor. Kim mevzuyla ilgili şu şekilde diyor: “Amerikalılar benzin fiyatlarından yakınma eder fakat gerçek şu ki, dünyadaki bir çok ülkeye kıyasla burada benzin vergileri oldukça düşük.”

Mesela, ABD’de geçen yaz 1 galon (3,8 litre) benzinin fiyatı 3,75 dolardı (ortalama 142 TL). Aynı dönemde İngiltere’de bu fiyat 6,98 dolar (ortalama 265 TL), Singapur’da 7,64 dolar (ortalama 290 TL), Hong Kong’da ise tam 12,16 dolar (ortalama 462 TL) idi.

Buna paralel olarak, ABD’nın yolları da geniş tasarlanmış durumda. Şehirler otomobil odaklı inşa edilmiş olduğu için yollar geniş, park alanları büyük ve büyük vasıta kullanmak için lüzumlu alan mevcut. Avrupa’daki yollar ise fazlaca daha dar. Mesela, 2,03 metre genişliğindeki bir Range Rover SV ile Portekiz’in zamanı sokaklarında ilerlemeye çalışırsanız, duvarların neredeyse üzerinize geldiğini hissedebilirsiniz. Bu yüzden Avrupa’da Volkswagen Polo ve Dacia Sandero benzer biçimde minik araçlar fazlaca daha yaygın.

Büyük otomobiller daha güvenli mi?

ABD’da büyük vasıta tercihinin bir öteki sebebi de güvenlik algısı. Pek fazlaca ebeveyn, yeni yeterlik alan çocuklarına büyük SUV yada pickup almak istiyor bu sebeple “kazalarda daha güvenli” bulunduğunu düşünüyorlar. Sigorta Enstitüsü’nün (IIHS) verilerine bakılırsa, büyük ve ağır araçlar, kazalarda daha çok koruma sağlıyor. Daha uzun ön kısımlar çarpışma enerjisini daha iyi emiyor ve ağır araçlar çarpışmalarda daha azca geri tepme yaşamış olduğu için içindeki yolcular daha azca sarsılıyor.

Sadece, büyük vasıta sayısı arttıkça insanoğlu da buna ayak uydurmak zorunda hissediyor. Bilhassa geniş bahçeli Amerikan banliyölerinde, büyük vasıta kullanımı daha da yaygın. Bu yüzden Chevrolet Suburban benzer biçimde devasa SUV’ler, ülkenin dört bir tarafındaki mahallelerde sıkça görülüyor.

Bununla beraber, otomobil üreticileri artık daha yakıt tasarruflu hibrit ve elektrikli araçlar geliştirdiği için, büyük araçların yakıt tüketimi eskisi kadar büyük bir sorun değil. Honda yetkilisi James Jenkins, “Artık daha büyük araçlar bile yakıt ekonomisine eskisi kadar büyük zarar vermiyor” diyor.

Amerikan pazarında büyük araçlar hâlâ hakim olsa da, Telo benzer biçimde bazı firmalar kent içinde daha rahat kullanılabilecek minik elektrikli kamyonetler üretmeye başladı. Bakalım, Amerikalılar bu “daha minik” fikrine alışabilecek mi?

---

Popular Science‘ın haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.