Bağırsak sağlığı fazlaca konuşulan bir mevzu: 50 yaş altı kolorektal kanser oranları artıyor, huzursuz bağırsak sendromunun Batı toplumlarında insanların yüzde 10 ila 20’sini etkilediği düşünülüyor ve uzmanlar, yaygın beslenme kültürünün mide sorunlarını normalleştirmesinden korkuyor. Hem de insanoğlu, bazılarının sebepleri bilinmediği için bağırsak sorunlarını tedavi etmekte* zorlanabilirler. Bundan dolayı bazı hastalar semptomlarını hafifletmek için kısıtlayıcı beslenmeye ve takviyelere yöneliyor.
*Mesela Türk Kolon ve Rektum Cerrahisi Derneği’nin (TKRCD) İrritable Barsak Sendromu olarak adlandırdığı IBS, kısaca huzursuz bağırsak sendromunun tedavisi yok. TKRCD, “IBS’nin nedenlerini tam olarak ortaya koymak mümkün değildir” ifadelerini kullandığı sendromu özetle “Fonksiyonel bir barsak hastalığı olup, müphem bir karın ağrısı, karında şişkinlik, dışkılama sıklığında ve dışkı kıvamında değişimlerle seyreden kronik bir hastalıktır” ifadeleriyle tanımlıyor.
Sadece gastroenterolog ve ABD’li beslenme şirketi ZOE’nin tıbbi direktörü Dr. Will Bulsiewicz, Business Insider’a, kısıtlayıcı beslenmenin, takviyelere yönelmenin ve şişkinliği yanlış yorumlamanın bağırsak sorunlarını daha da kötüleştirebileceğini dile getirdi. Dr. Bulsiewicz, aşağıdaki alışkanlıklara değinmenin destek olabileceğini söylüyor sadece bağırsak sağlığınız mevzusunda endişeleniyorsanız kesinlikle uzman bir doktora başvurmalısınız.
Takviyelere yönelmek
Resmi sayılara gore, 1994 senesinde ABD’de satın alınabilecek ortalama 4 bin gıda takviyesi ürünü mevcuttu. Artık klasik C vitamini hapları ve balık yağı kapsüllerinden, psyllium kabuğu benzer biçimde lif takviyelerine ve hatta modaya uygun probiyotiklere kadar 100 bin kadarı piyasada mevcut.
Dr. Bulsiewicz, “Takviyeler faydalıdır sadece yiyeceklerle rekabet dahi edemezler. Bundan dolayı, fena bir beslenmeyi takviyelerle alt etmeye çabalamayın” diyor ve ekliyor:
Sıhhatli beslenip yemeğinizi bolca oranda lif ve yeşilliklerle, sebzelerle çeşitlendirin ve peşinden bunu takviyelerle tamamlayın. Bir tek takviyelerle DC seviyesinde bir not alacak bağırsağınızı BA’ya çekemezsiniz. Ilkin rejim gelmelidir.
Buna ek olarak Dr. Bulsiewicz artık hastalarına tertipli olarak probiyotik takviyeleri önermediğini, bunun yerine kefir ve yoğurt benzer biçimde fermente gıdaları tavsiye ettiğini ifade ediyor. Bu bununla beraber birçok diyetisyenin benimsediği “ilkin besin” yaklaşımıyla da örtüşüyor: Gıdaları yiyeceklerden almak ve peşinden vücutlarının tamamlanmamış olduğu yada diyetlerinin yeterince sağlayamadığı şeyleri takviye etmek.
Kısıtlayıcı rejimler uygulamak
Moda olan kısıtlayıcı diyetlerin bağırsak sorunlarının mühim bir sebebi bulunduğunu aktaran Dr. Bulsiewicz, belirli gıda gruplarını kesmenin, bağırsağa daha azca çeşitte yiyeceğin girmesi anlamına geldiğini ve bağırsak mikrobiyomu olarak malum sindirim sistemimizdeki mikropların bu eksikliğin “sonuçlarına katlanmak” zorunda kaldığını vurguluyor.
Bağırsaklarda binlerce değişik türde yararlı mikrop bulunur ve bunların nerede ise hepsi değişik yiyeceklerle beslenir. Dr. Bulsiewicz, onları belirli yiyecek tercihleri olan ufak insanlara benzetiyor:
Tüm mikroplarımızın işlerini yapmasını istiyorsak hepsinin beslenmesi gerekiyor. Tüm mikropları beslemek için de temel olarak onlar için bolca çeşitli bir açık büfe oluşturmanız gerekiyor. Kısaca bağırsak açısından sıhhatli bir beslenme, bol miktarda çeşitlilikten oluşan bir rejimden geçer.
Daha ilkin Business Insider’a bağırsak sağlığına yönelik beslenme hakkında ipuçları da paylaşan Dr. Bulsiewicz, sarımsak, brokoli, meyve ve baklagillere dikkat çekmiş ve bağırsak sağlığının genel sıhhat durumuyla bağlantısının altını çizmişti.
Şişkinliği yanlış yorumlamak
Birçok şahıs şişkinliği sindirim sistemlerinin belirli yiyecekleri sindirmeyi reddetmesi olarak yanlış yorumluyor. Sadece bu kanı kesinlikle doğru değil; Dr. Bulsiewicz, söz mevzusu yiyeceği bağırsaklarınızın kaldıramayacağı kadar fazla yemiş olabileceğinizi yada büyük olasılıkla sıhhatli bir bağırsak mikrobiyomuna haiz bulunmadığınız için şişkinliğin yaşandığını aktarıyor.
Belirli bir yiyeceği sık sık yemiyorsanız, bağırsak mikrobiyomu buna alışık olmayabilir ve bu durum, vücut onu sindirmeye çalışırken şişkinliğe niçin olabilir.
Dr. Bulsiewicz, “Bu semptomlara yol açan sağlıklı gıdalar, aslen bağırsak mikrobiyom çeşitliliğini çoğaltmak için muhtemelen en fazlaca gereksinim duyduğunuz gıdalardır” ifadelerini kullanıyor.
Şişkinliğe yol açan sıhhatli yiyecekleri tekrar yememek yerine, daha ufak miktarlarda yiyerek başlamanın ve bu tarz şeyleri rejiminize dahil etmek için yavaş yavaş büyütmenin doğru olacağını belirtiyor. Doğal burada Dr. Bulsiewicz’in altını çizdiği “şişkinlik icra eden gıdaların” bazı lifli ve fermente gıdalar bulunduğunu da hatırlatmak gerek.
Kaynak: Business Insider / Metin Aktaşoğlu tarafınca yerelleştirildi
