Beşinci Dağ – Paulo Coelho
Karakterler
İlyas (Elijah): Romanın ana karakteridir. İncil ve Kur’an’da da peygamber olarak malum İlyas, Paulo Coelho’nun romanında tinsel bir yolculuğa çıkar.Tanrı’ya derin bir inançla bağlıdır, sadece kitap süresince Tanrı’nın planlarını sorgular. Tanrı’nın emirlerini yerine getirmek zorunda kalsa da, içsel bir savaşım yaşar ve özgür iradeyle kaderi değişiklik yapma mevzusunda kararsızdır. Kitabın sonunda kendi iradesiyle kaderini çizen kuvvetli bir önder haline gelir.
Dul Hanım: Zarefat şehrinde İlyas’ı evinde konuk eden ve ona yardım eden dul hanımdır. Oğlu ile beraber zor şartlar altında yaşamaktadır. Şehrin işgali ve oğlunun ölümü benzer biçimde büyük acılar yaşasa da, yaşamaya devam eder ve acı karşısında kuvvetli kalmaya çalışır. Oğluna derin bir sevgi ve bağlılık duyar.
Dul Kadının Oğlu: Dul kadının ufak erkek evladıdır. İlyas’ın hayatında mühim bir yer meblağ. Saf ve masum bir karakterdir. Zor bir yaşam sürmesine karşın, İlyas’la kuvvetli bir bağ kurar. İlyas, bu çocuğa derin bir sevgi ve bağlılık geliştirir. Kent işgal edildiğinde, oğlan ölür ve bu vaka İlyas için büyük bir dönüm noktası olur. Oğlanın ölümü, İlyas’ın Tanrı’yla olan ilişkisini daha da karmaşık hale getirir ve onun inançla ilgili derin sorgulamalar yapmasına neden olur.
Zarefat’ın Halkı: İlyas’ın Fenike şehrinde karşılaşmış olduğu topluluktur. Zarefat halkı, İlyas’ın yolculuğu esnasında yaşamış olduğu ağlatısal vakalara tanık olan ve onun tekrardan inşa etme çabalarına katılan insanlardır.
Kral Ahab ve Kraliçe İzebel: İsrail’in fena kraliyet çiftidir ve İlyas’ın yaşamış olduğu toprakları yönetim ederler. Baal’a tapan bu çift, İlyas’ın ülkeden kaçmasına sebep olur.
Mevzusu
Paulo Coelho’nun 1996 senesinde yayımladığı, tarihsel ve dinsel temalarla bezenmiş bir romandır. Kitap, İlyas Peygamber’in yaşamından esinlenerek yazılmıştır ve büyük seviyede inanç, yazgı ve insanoğlunun kendi yolunu bulması üstüne felsefi ve alegorik bir anlatıdır. Kitapta insanoğlunun karşılaşmış olduğu zorluklara karşın kendi kaderini belirleyebileceği, Tanrı’ya olan inancının da kendi iradesiyle şekillendirilebileceği anlatılır. Paulo Coelho, kaderin bir tek Tanrı’nın planı ile sınırı olan olmadığını; insanoğlunun kendi seçimleri ve iradesi ile kaderini değiştirebileceğini savunur.
Paulo Coelho Özeti
Romanın baş kahramanı olan İlyas, M.Ö. 9. yüzyılda İsrail’de yaşayan bir peygamberdir. İsrail Kralı Ahab ve karısı İzebel, Fenike tanrısı Baal’a tapmaktadır ve bu sebeple İlyas’ın İsrail’de kalması tehlikeli hale gelir. İlyas, Tanrı’nın direktifiyle İsrail’den kaçar ve Fenike’nin Zarefat şehrine sığınır. Sadece bu kaçış bir tek fizyolojik bir seyahat değildir; bununla birlikte İlyas’ın içsel yolculuğunun başlangıcını simgeler.
İlyas, Zarefat şehrinde bir dul hanım ve onun oğlu ile tanışır. Hanım, İlyas’ı evinde konuk eder ve ona yiyecek verir. İlyas, bu kadının ve oğlunun yaşamına dokunur, sadece kent düşman ordusu tarafınca işgal edilir ve büyük bir yıkıma uğrar. Bu vaka, İlyas için bir dönüm noktasıdır. Oğlanın ölümünden sonrasında İlyas, Tanrı’ya karşı sorgulamalarla dolu bir döneme girer. İnancını sorgulayan İlyas, insan olarak acılarla başa çıkmanın ve Tanrı’ya olan güvenin ne anlama geldiğini derinlemesine düşünmeye adım atar.
Kitapta “Beşinci Dağ”, hem gerçek bir dağ hem de metaforik bir anlam taşır. Bu dağ, insanoğlunun aşması ihtiyaç duyulan engelleri ve ruhsal yolculuğun zorluklarını simgeler. İlyas, Beşinci Dağ’a çıkıp Tanrı ile yüzleşmeye karar verir. Burada, Tanrı’nın kendisine olan planlarını sorgular ve kendi kaderini belirleme mevzusunda daha etken bir rol almaya adım atar.
Kitap süresince yazgı ve özgür irade temaları işlenir. İlyas, devamlı olarak Tanrı’nın kendisi için çizdiği yoldan gitmek zorunda olup olmadığını sorgular. Coelho, bu aşamada kaderin değiştirilebileceğini ve insanların kendi seçimleriyle hayatlarının akışını belirleyebileceğini vurgular. İlyas, Beşinci Dağ’da geçirdiği bu ruhsal deneyimden sonrasında, Tanrı’nın yolundan gitmeye devam eder fakat kendi seçimleri ve iradesi ile.
İlyas, yaşamış olduğu zorluklar ve acılar sonunda şehre geri döner. Zarefat’ı tekrardan inşa etmek için büyük bir çaba sarf eder ve bu süreçte halkın lideri haline gelir. Bu süreç, insanoğlunun kendi enerjisini ve inancını keşfetmesi ve yaşamını tekrardan inşa etmesiyle ilgilidir. İlyas, hayatındaki tüm zorluklara karşın kendini tekrardan bulur ve Tanrı’nın ona sunmuş olduğu kaderi kendi iradesiyle şekillendirir.
Kitap, inanç ve kuşku arasındaki dengeyi işler. İlyas, Tanrı’ya inancını sorgular ve bu süreçte kendini keşfeder ve Coelho, insanoğlunun kaderini değiştirebileceğini ve özgür iradenin önemini vurgular. İlyas’ın kendi yolunu çizme mücadelesi bu temayı kuvvetlendirir. İlyas’ın fizyolojik ve ruhsal yolculuğu, kişisel gelişim ve dönüşümün kuvvetli bir metaforudur.
Beşinci Dağ – Kitap Açıklaması
‘Beşinci Dağ’, İlyas Peygamberin romanlaştırılmış öyküsü. İ.Ö. 870 senesinde İsrail’den ve bu ülkenin korkulu kraliçesi Yezavel’den kaçıp Fenike’ye sığınan İlyas, orada, Tanrının İsrail’e tekrardan dönmesine izin vereceği günü beklerken, ona kucak açan, evinde ağırlayan dul hanıma ve oğluna büyük bir sevgiyle bağlanır. Ne var ki, Asurluların saldırısıyla yerle bir olan Akbar kentinde, sevilmiş olduğu ve hiçbir süre açılamadığı bu güzel hanım yıkıntılar altında kalmış olarak can verir. İlyas, sevgisinin gücüyle, ona verdiği sözü yerine getirmek için, Akbarlılara önderlik edip kentin tekrardan kurulmasını sağlar. Tanrının çağrısı üstüne, sevilmiş olduğu kadının, sonradan kenti yönetecek olan oğlunu orada bırakarak İsrail’e geri döner. Beşinci Dağın doruğunda, başımıza gelen felâketlerin birer ceza değil, aşmamız ihtiyaç duyulan bir meydan okuma bulunduğunun bilincine varır. Paulo Coelho’ya nazaran, yaşamımızda karşılaştığımız engellerin, acıların, hüzünlerin hepsi, erince ve mutluluğa oluşturulan birer kapı. Bu erince ve mutluluğa ulaşmanın giziyse, “hiçbir süre vazgeçmemek”. Yazdığı kitaplarla bugüne dek dünyada yirmi milyondan fazla okurla buluşan Paulo Coelho, sıcak ve usta anlatımıyla bir kez daha büyülüyor okurlarını.
