ANA SORU:
Akademik Çalışmada “Bildiri”: Türkiye’de ve Dünyanın Başka Akademilerinde Nasıl Anlaşılır; Nasıl Formatlanır; Neden Öyle Yapılır; İşlevi Nedir; Biz Buna Nasıl Bir Format, Nitelik, İşlev Atayabiliriz?
TARTIŞMA SORULARI:
- Bildiri nedir?
- Hangi tür toplantılarda bildiri sunulur?
- Bildiri özetinin ve metnin kapsamı nasıl belirlenir?
- Bildiri tam metni-kitap bölümü- makale arasındaki farklar nelerdir?
- Bildiri sunumlarından önce tam metinlerin hazır olması gerekli midir? Yoksa özet kapsamında sunumun yapılmasının ardından getirilen yorumlar ile birlikte sunum sonrasında mı hazırlanmalıdır?
- Poster bildiri nedir?
- Akademik puanlama açısından bildiri sunmanın ve bildiri tam metninin karşılığı nedir?
- Birden fazla araştırmacı ile hazırlanan bildirilerde, araştırmacılar arasındaki iş bölümü nasıl olmalıdır?
- Uluslararası ve ulusal bildiri sunumlarındaki farklar nelerdir?
- Bildiri metinlerinde dil ve üslup kullanımı nasıl olmalıdır?
Bir Akademik Yazı/Çalışma Türü Olarak Bildiri/Tebliğ Nedir?
Tanım: Araştırılan konunun genel hatları ile sözel veya yazılı olarak sunulduğu ve tartışıldığı, tam metnin daha sonra yayımlandığı akademik çalışma türüdür.
Bir konuda üretilmiş özgün düşünceleri bilimsel bir üslupla çoğu zaman uzmanlardan ve konuya ilgililerden oluşan bir toplantıda sunmak üzere oluşturulan çalışmalardır.
Sos. (Alm. Dekleration, f, Erklärung, f; Fr. communiqué, m, déclaration, f, manifeste, m; İng. declaration, manifesto, paper) 1. Tanınmış ve yetkili bir kişinin, bir kurumun ya da topluluğun herhangi bir durumu, görüşü ya da savı basın ve yayın yoluyla ilgililere duyurmak için yaptığı yazılı açıklama. 2. Bilimsel toplantılarda bir konu üzerinde yapılan açıklama, görüş ve okunan rapor (terim.tuba.gov.tr/).
Sempozyum, kongre, bilgi şöleni, çalıştay gibi bilimsel toplantılarda bir konu üzerinde yapılan açıklama, görüş ve raporun sözlü ve poster şeklinde sunumuna bildiri (tebliğ) denir. (Karagöl, 2020: 410,411).
Tebliğ: Hakemli uluslararası bilimsel konferans, sempozyum veya kongrede sözlü olarak sunulan ve yayımlanan bildiri (Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği)
Toplantı Türleri ve Bildiri Sunumu:
Ulusal bilimsel toplantı, ulusal seviyede farklı kurumlardan bilim insanlarının bilim kurulunda bulunduğu ve sunumların bilimsel ön incelemeden geçirilerek kabul edildiği toplantıdır. Uluslararası bilimsel toplantı ise farklı ülkelerden bilim insanlarının bilim kurulunda bulunduğu ve sunumların bilimsel ön incelemeden geçirilerek kabul edildiği toplantı olarak tanımlanır (ÜAK, 2018).
Uluslararası bilimsel toplantı,tebliğlerin sunulduğu yurt içinde veya yurt dışındaki etkinliğin uluslararası olarak nitelendirilebilmesi için Türkiye dışında en az beş farklı ülkeden sözlü tebliğ sunan konuşmacının katılım sağlaması ve tebliğlerin yarıdan fazlasının Türkiye dışından katılımcılar tarafından sunulması esastır. Ayrıca etkinliğin uluslararası niteliği haiz olup olmadığı hususunda, ödemeye esas teşkil etmek üzere üniversite yönetim kurulu kararının olması gerekir. Tebliğlerin değerlendirilmesinde tebliğin ilgili etkinlikte sunulmuş ve bunun belgelendirilmiş olması (etkinlik programı ve etkinliğe tebliğde ismi yer alan en az bir araştırmacının katılım sağladığını gösterir belge) esastır. Ayrıca değerlendirme için tebliğin elektronik veya basılı olarak etkinlik tebliğ kitapçığında yer alması ve yayımlanmış tam metninin sunulması gerekir. (Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği)
Başlıca toplantı türleri şunlardır:
Kongre/Konferans, belirli bir bilim dalında ya da bilim dallarında yapılan özgün araştırmaların, araştırmayı yapan kişilerce diğer bilim insanlarına sunulması amacıyla yapılan tartışmalı toplantılarıdır (TÜBİTAK Yurt Dışı Bilimsel Etkinliklere Katılımı Destekleme Programı)
Konferans, tartışmayı, sorun çözmeyi ve istişareyi amaçlayan büyük ve resmi bir toplantıdır. İnsanların bir konu hakkında konuştukları bir platformdur. Akademik konferanslar, iş konferansları, medya konferansları, ticaret konferansları, dini konferanslar vb. gibi çeşitli konferans türleri vardır (pediaa.com)
Çalıştay, bir grup insanın bir konu hakkında yoğun tartışmalar ve konu ile ilgili etkinlikler yoluyla bilgi edindiği toplantıdır. Çalıştaylar, küçük veya büyük grup tartışmalarını, alıştırmaları ve etkinlikleri ve öğrenilen kavramların pratik uygulamasını içerebilir. Bu çalışmalarda, katılımcılar genellikle öğrenme sürecine tam olarak dahil olurlar. Çalıştaylar, konferanslar ve sempozyumlarla karşılaştırıldığında çalıştaylar doğası gereği daha pratiğe yöneliktir ve uygulamalı oturumlar sunmaktadır (pediaa.com)
Seminer, akademik bir toplantı şeklidir. Seminerler, genellikle belirli konulara odaklanan ve yinelenen toplantılardır. Katılımcıların bu toplantılara aktif olarak katılmaları beklenmektedir. Aktif katılım, ilgili konu hakkında tartışmalarla sağlanır. Seminerler her zaman bir lider veya tartışmayı yöneten bir eğitmen tarafından yönetilir (pediaa.com)
Sempozyum, belirli bir alandaki uzmanların belirli bir konuyu tartıştığı bir toplantıdır. Sempozyum kelimesini genellikle farklı toplantı türlerini ifade etmek için kullanılır. Bir sempozyum genellikle birden çok konuşmacıyı içerir. Sempozyum daha resmi veya akademiktir. Belirli bir konuda kısa sunumlar yapan birden fazla uzmanı içerir. Bir çalıştay gibi, genel bir tartışma yerine belirli bir konuya odaklanır, ancak bir çalıştaydan daha az uygulamaya dönüktür (pediaa.com). Sempozyum, belirli bir konuyu aydınlatmak amacıyla, bilim insanı ve araştırmacıların bir araya geldikleri ve konuşmacıların konunun belirli bölümlerini sundukları tartışmalı toplantılarıdır (TÜBİTAK Yurt Dışı Bilimsel Etkinliklere Katılımı Destekleme Programı)
Çalıştay-Seminer-Sempozyum ve Konferans Nedir?
Netice itibariyle bildiri sempozyum, kongre, konferans toplantı türleri için hazırlanmakta ve sunulmaktadır.
Amaç:
Bildiri türünün başlıca üç temel amacı bulunmaktadır:
a) Bilinen bir konuya yenilik getirme
b) Değişik görüş ve düşüncelerle yeni tezler ortaya koyma
c) Daha önce ileri sürülen bir tezi çürütme
Türleri:
a) Poster Bildiri
Bilimsel bir çalışmanın sonuçlarının görsel unsurlar ve anlamlı özetlemeler kullanılarak afiş boyutunda düzenlenmesi ile ortaya çıkan görsel ürün olarak adlandırılabilir.
Sos. (Alm. Poster-Präsentation, f; Fr. présentation des posters, f; İng. poster presentation) yönb. Aynı alandaki bilimsel çalışmaların sunulduğu bilimsel toplantılarda, çalışmanın görsel yanı ağır bastığında, gezici duvarlarda yazılı bir biçimde sunulması, duvaryazı bildiri sunumu (terim.tuba.gov.tr/).
Bilimsel çalışmaların sunulduğu bilimsel toplantılarda, çalışmanın görsel yanı ağır bastığında, gezici duvarlarda yazılı bir biçimde sunulması, duvaryazı (poster) bildiri sunumudur. Poster bildiri, araştırmacı tarafından tek parça olarak hazırlanır ve bastırılır. Özet (Türkçe ve İngilizce), Anahtar Kelimeler, Giriş, Materyal ve Yöntem, Sonuçlar ve Tartışma, Kaynaklar bölümlerinden oluşur (Karagöl, 2020: 410, 411).
b) Sözlü Sunum
Bilimsel bir çalışmanın sonucunun oturum yöneticisinin yönetiminde ve belirli bir süre içerisinde dinleyenlere anlatılmasıdır.
Etik Konular:
Bir kongrede bildiri olarak sunulan çalışma, kongre bildiri metinleri arasında yayımlamadan başka bir yerde (makale, kitap bölümü vb. olarak) yayımlanabilir mi?
Yayımlanmamış bir bildiri, sonradan makaleye dönüştürülebilir mi?
Hakem değerlendirmelerinin toplantı kriterlerine ve bilimsel esaslara uygunluğu doğrultusunda seçiciliğine ne kadar dikkat ediliyor?
Akademik Değeri:
a) Doçentlik Kriteri
Üniversitelerarası Kurul, Doçentlik Kriterleri, https://www.uak.gov.tr/Documents/docentlik/2022/2022-ekim-donemi/basvuru-sartlari/TA_Tablo11_2022E_27092022.pdf.
- Tek yazarlı yayınlarda (makale, kitap, bildiri) yazar tam puan alır.
- Çok yazarlı yayınlarda puan yazarlar arasında eşit olarak bölünür.b) Akademik Teşvik
Akademik Teşvik Ödeneği Yönetmeliği, Https://Www.Mevzuat.Gov.Tr/Mevzuatmetin/21.5.201811834.Pdf,
*Üniversite kriterine göre değişim gösterebilmektedir.
Süreç:
1.Bildiri Özeti
Bildirilerin bilim kuruluna sunumu için hazırlanan ve araştırmanın mahiyeti hakkında kısa bilgi veren metinler, bildiri özeti olarak tanımlanabilir. Bilimsel toplantıdan önce bilim kuruluna gönderilen, araştırmanın problem durumu, amacı, alt problemleri/alt amaçları, yöntemi, ön bulguları ve ön sonuçları gibi bilgilere yer verilen özet metnidir. Bu özet metni, bildiri düzenleme kuruluna ulaştırıldıktan sonra kurul tarafından hakemlere gönderilir. Hakemler, özet bildiri metnini inceleyerek bildirinin söz konusu bilimsel toplantıda kabul edilip edilmeyeceğine karar verirler. Bilimsel toplantı için kabul edilen özetler, bildiri özetleri kitabı olarak basılı veya elektronik ortamda kullanıcılara sunulabilir. Özet, araştırma bittikten sonra yazılmaktadır. Araştırmacıların bilimsel toplantılara özet gönderme aşamasında araştırmayı tamamlayarak özet gönderdikleri düşünülebilir (Karagöl, 2020: 410, 411).
a)Yapılandırılmış Özet (Alt başlıklı)
Amaç/ Önem/ Yöntem/Sonuçlar/ Öneriler
b)Yapılandırılmamış Özet (Alt başlıksız)
2.Sunum
Aynı alandaki bilimsel çalışmaların sunulduğu toplantılarda, çalışmanın, alanda çalışan bilimcilerin önünde sözlü olarak anlatılması ve tartışılmasıdır (http://terim.tuba.gov.tr/)
3.Tam metin
Özeti kabul edilen bildiri, bilimsel toplantıda sözlü olarak çeşitli araçlar yardımıyla sunulur. Sunum hâlinde olan bildiri, daha sonra araştırmacının isteğine göre tam metin olarak tam metin kitabında veya herhangi bir dergide yayımlanabilir (Karagöl, 2020: 411).
