Bir Hanım Düşmanı, 1927 senesinde kitaplaştırılan Reşat Nuri Güntekin‘in romanıdır. Anadolu’nun gerçeklerini samimi bir üslupla ustalıkla yansıtan bir roman.
Reşat Nuri Güntekin bu romanında bayağı kişileri -psikolojik tahlilleriyle- başarıyla tipleştirmiştir. Geleneksel toplumsal yapımızdaki hanımefendilere bakıştaki yanlışlıkları ibretle gözler önüne sermiştir.
Eserde, ilk evliliğinde yaşamış olduğu fena vakalar sonucu hanımefendilere önyargılı bakan ve onları değersiz gören İskender’in başından geçenler anlatılmaktadır.
Bir Hanım Düşmanı Romanı Özeti
Kitap, İskender adlı orta yaşlı bir insanın başından geçenleri anlatmaktadır. İskender, ilk öğrenimini Ankara’da, orta öğrenimini Amasya ve Niğde ‘de yapmıştır. Babasının mesleği sebebiyle birçok yere gitmiş ve çeşitli insanlarla tanışmıştır. Okul yıllarında çoğu zaman sakin bir yapıya haiz olan İskender askere gidip ulaştıktan sonra tanıştığı Zeynep adlı hanım yüzünden sert, sinirli bir kişiliğe bürünür. Bunun bu şekilde olmasının sebebi hanımla yaşadıkları değişik olaylardır.
Zeynep ile İskender mutlu bir ilişkiye sahiptiler fakat daha sonraları Zeynep, İskender’i Mesut adlı bir gençle aldatır. Zeynep eve geç gelmeye, İskender’ e karşı ilgi göstermemeye adım atar. Süre içinde İskender buna katlanamaz ve boşanırlar. Böylece İskender ‘ in hanımefendilere karşı bir fobisi oluşur. Her hanımı Zeynep benzer biçimde görür ve hiçbirine güvenemez.. Kendine, tekrar kimseyi sevmeyeceğine dair söz verir. İki yıl sonrasında İskender başka bir yerde çalışmaya adım atar.
Çalmış olduğu ofiste yan masada fazlaca güzel, çalışkan ve çekici bir karı vardır. Gittikçe bu hanıma karşı bir şeyler hissetmeye adım atar fakat önceki deneyimi yüzünden uzun süre kendini engeller. Hanıma karşı soğuk davranır, hatta kimi zaman tersler fakat bu tarz şeyleri tamamen isteksiz olarak yapmaktadır. Kafasındaki düşünceler onu bir karı düşmanına çevirir. Hanımefendileri dünya için gereksiz görmeye adım atar. Yan masada çalışan Belgin isminde güzel kız İskender’ e gönlünü kaptırır ve onun acayip tutumunu anlayamaz. İskender de zaman içinde içindeki sevgiye karşı koyamaz ve Belgin’ e hissettiklerini anlatır.
Şahıslar ve Vakalar
İskender: Başarıya ulaşmış, insanlarla olan ilişkileri iyi, duygularıyla hareket eden, değişken fikirlere haiz olan orta yaşlı biri.
Zeynep: Çekici, güzel, çalışkan, deli dolu, hovarda ve eğlenmeyi seven bir kişilik.
Belgin: Genç, uzun boylu, iyi niytli, utangaç, duygularını tam yansıtamayan biri.
Mesut: Yakışıklı, varlıklı, kibirli, insanları umursamayan bir kişilik.
Yazar Hakkında Informasyon
Reşat Nuri Güntekin, 1912 senesinde İstanbul Darulfünun Edebiyat Şubesini bitirdikten sonrasında liselerde edebiyat, Fransızca ve felsefe okuttu. 1931 ve 1943 yılları aralığında Ulusal Eğitim Bakanlığı müfettişi olarak Anadolu’nun çeşitli yerlerini görme fırsatı buldu.
Bir dönem Süre gazetesine Temaşa Haftaları başlığı ile tiyatro eleştirileri yazdı çeşitli takma isimlerle (Ozan, Nedim, Büyük Dergi, İnci dergilerinde Hayreddin Rüşdi, Sermed Ferid, Mehmed Ferid) hikayeler yayınladı. Reşat Nuri’nin bazı gülmece dergilerinde değişik takma adlar kullandığı da görülmüştür. Ek olarak “Harabelerin Çiçeği” adlı eserini gene süre gazetesinde Cemil Nimet adıyla yayınladı.
Cumhuriyet’in yeni kurulduğu 1923-1924 yıllarında dostlarıyla beraber Kelebek isminde haftalık bir gülmece dergisi çıkardılar. Reşat Nuri Güntekin, Batılı bazı yazarlarından romanlar, hikayeler çevirmiş, oyunlar uyarlamıştır. Akciğer kanserinden tedavi olmak için gittiği Londra’da ölmüş (Aralık, 1956) ve cenazesi İstanbul’a getirilerek, Karacaahmet Mezarlığında defnedilmiştir.
Reşat Nuri Güntekin’in Romanları: Harabelerin Çiçeği (1918), Gizli saklı El (1920), Çalıkuşu (1922), Dudaktan Kalbe (1923), Damga (1924), Akşam Güneşi (1926), Bir Hanım Düşmanı (1927), Yeşil Gece (1928), Acımak (1928), Yaprak Dökümü (1930), Kızılcık Dalları (1932), Sema (1935), Eski Hastalık (1938), Ateş Gecesi (1942), Değirmen, Miskinler Tekkesi (1946), Ripka İfşa Ediyor (1949), Kavak Yelleri (1950), Kan Davası (1955), Boyunduruk (1960), Son Sığınak (1961).
