Ay’da ilk kez bir mağara ortaya çıkarıldı ve keşfedilen mağara, insanların ilk kez Ay’a ayak basmış olduğu Sessizlik Denizi bölgesinde bulunuyor. Her ne kadar bu bölge gelecekte bir Ay kolonisi oluşturmak için uygun olmasa da, bölgedeki bu garip mağara yerleşim için ümit vaat ediyor.
Uzaya roket gönderme maliyetleri her ne kadar geçtiğimiz senelerde düşüşe geçse de, yakın gelecekte Ay’a ağır bir yük göndermek hala oldukça pahalı. Kalıcı herhangi bir yapı bir yana, uzun dönemli bir üs oluşturmak bile, üssün kurulduğu bölgedeki kaynaklara bağlı. Bu yüzden son dönemde Ay’da meydana getirilen araştırmaların bir çok, su deposu bulunma potansiyeline haiz cenup kutup bölgesine odaklanıyor. Fakat barınacak bir yer bulmak da su deposu kadar mühim.
Gelecekteki Ay’da süre geçirecek astronotların, uzaydaki radyasyondan ve Ay yüzeyinin yüksek ısı değişimlerinden korunması gerekecek. Bununla beraber çoğunlukla meteorların hedefi olan uydumuzda, bu çarpışmalara karşı güvenli olan bir yerde yaşamak zorundalar. Ay’da böylesine bir yer oluşturmaktansa, naturel olarak bulunan bölgeleri değerlendirmek fazlaca daha mantıklı görünüyor.
Bulunan mağara neyin nesi?
Mağarayı keşfeden ekibin başındaki isim Profesör Lorenzo Bruzzone açıklamasında “2010 senesinde, devam etmekte olan Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) NASA görevinin bir parçası olarak, Minyatür Radyo Frekansı (Mini-RF) aracı Mare Tranquilitatis’teki bir çukuru içeren veriler elde etti. Seneler sonrasında bu verileri yeni geliştirdiğimiz karmaşık sinyal işleme teknikleriyle tekrardan çözümleme ettik ve çukurun bulunmuş olduğu alandan gelen ve en iyi şekilde bir yeraltı mağara kanalıyla açıklanan radar yansımalarını keşfettik. Bu bulgu, Ay yüzeyinin altında erişilebilir bir lav tünelinin ilk direkt kanıtını sunmaktadır” dedi.
Bruzzone ve ekip arkadaşlarının incelemiş olduğu Mare Tranquillitatis çukuru, gözlemlenen 200’den fazla çukurdan bir tek biri. Bu çukurlardan bazıları (hepsi de olabilir), zamanında lav akıntılarının açmış olduğu tünellerden oluşuyor. Sadece çukurların varlığı, kullanışlı olacak kadar büyük bir mağara olduğuna daima işaret etmeyebiliyor.
Ay’daki bu çukurlardan en derin olanı da Mare Tranquillitatis çukuru, bu yüzden başlangıç için burayı araştırmak en mantıklısı. 100 metre çapına haiz olan çukurun duvarlarının da oldukça dik olduğu belirtiliyor. Çukurun büyüklüğü, LRO’nun radarının çukurun iç özelliklerini de tespit edebilmesini mümkün kılıyor.
Yeni emek verme, LRO’nun yüzeye taraftan bakan radar görüntülerinde, çukurun batı tarafında parlak bir yama bulunduğunu ortaya koyuyor. Simülasyonlar bunun 30 ila 80 metre uzunluğunda ve ortalama 45 metre genişliğinde bir kanal bulunduğunu gösteriyor. Bu açıklık her ne kadar bir kent barındıracak kadar büyük olmasa da, bir nevi “Ay köyü” oluşturmak için kafi görünüyor. Mağaranın zemininin de kullanılabilecek kadar düz olduğu düşünülüyor. Mağara girişinden yüzeye olan mesafe 100 metreden fazla olsa da, düşük Ay yerçekiminde bu büyük bir engel olmayabilir. Doğrusu aşağıya atlayarak sorunsuz şekilde yere iniş yapabilmeniz mümkün olabilir.
Sadece güvenilir olun Sessizlik Denizi’nde yaşamak istemezsiniz. Bu sebeple Ay’da yaşam için ihtiyaç duyulan mühim kaynaklardan biri burada bulunmuyor: Buz. Donmuş halde olan su, neredeyse kati bir halde uydumuzun cenup kutup bölgesinde bulunuyor.
Sadece düz olan Ay’ın ekvator bölgesinde, bir zamanlar var ise bile günümüzde bu buz çoktan kaynayıp buharlaşmış olmalı. Gene de bu bölgede bir mağara ve tünel bulunmuş olması, benzer yapıların cenup kutup bölgesinde de bulunabileceği ihtimalini artırdığı için büyük ehemmiyet taşıyor.
IFLScience’ın haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
