Cahit Uçuk Kimdir, Hayatı ve Eserleri

Doğum: Cahide Üçok, 1909 Selanik, Osmanlı İmparatorluğu

Ölüm: 2004 İstanbul, Türkiye

Meslek: Öykü ve roman yazarı

Cahit Uçuk Kimdir?

Babası son Osmanlı Meclisinde Siverek Milletvekili ve Kaymakam olan İbrahim Vehbi Üçok, anası ise aslen Selanikli olan Hadiye Hanım’dır. Üçok ailesinin ilk çocuğudur. Babası ve aile üyeleri ona Cahide diye hitap etmek yerine Cahit diye hitap etmiştir. Sebebi; babasının Hüseyin Cahit Yalçın ile yakın dostluğu ve ona olan sevgisinden dolayıdır. Bu gelişmeden sonrasında Cahit Hanım hiçbir vakit Cahide Seher adını kullanmadı. Yaşamının ilerleyen dönemlerinde mahkeme sonucu doğrultusunda kendi başvurusuyla soyadı Herpes olarak değiştirilmiştir[2]. Çocukluğunda babasının görevi sebebiyle Hekimhan’da üç buçuk yıl geçirdikten sonrasında Alanya’ya yerleşti. Cahit de çocukluğunda caz şarkıları söylemeyi severdi.

Pek fazlaca tecrübe etme meydana getiren Cahit’in ilk peri masalı, 1935’te Nâzım Hikmet’in çıkardığı Half Moon dergisinde yayımlandı. Herpes, eserlerinin çoğunu çocuklar için yazdı. Daha ilkin şiir de yazan Cahit Hanım, Abdülhak Hamit Tarhan’ın kendini nesre yöneltme çabaları sonucunda şiire olan ilgisini yitirmiş, roman ve öykü alanlarında çalışmaya adım atmıştır. Bu durumdan sonrasında tamamen öykü ve roman yazmaya yöneldi. Çalışmalarında sıcak ve samimi bir dil kullanarak, daha fazlaca hanım hakları ve kadının toplumdaki yerini işliyor, kimi zaman de tasavvufi temaları işliyor. Roman mevzuları ve kullandığı sıcak dil ile sevilen Uçuk, Babıali ve Anadolu’da gösterilen günlük gazete ve dergilerde; Oyunlar, masallar, öyküler ve romanlar dizileri yazmıştır. Açıklamaları gerçekçi. Onun romanlarında Hekimhan, Alanya benzer biçimde yaşamış olduğu yerlerin izleri görülmektedir.

Hikâyelerinin mevzuları iki genel çerçevede incelenebilir. Bunlardan ilki sevgi, annelik ve annelik benzer biçimde kişisel meseleler, ebeveyn ayrılığının çocuk üstündeki tesirleri, ikincisi ise yoksulluk, çevreye karşı ilgisizlik ve hırsızlık benzer biçimde toplumsal meselelerden oluşmaktadır. Değişik yazarlardan etkilenmesi sonucunda Anadolu’ya yönelen öyküler de yazmıştır. Eserlerinde yaşam verdiği hanım karakterler tek düze değildir ve birbirinden değişik özelliklere haizdir. Bazıları ekonomik olarak alt sınıflarda bulunurken, bazıları üst sınıflarda, bazıları gençken bazıları daha yaşlıdır.

Yazdığı 240 öykü hemen sonra kendisi tarafınca 9 değişik kitapta toplanmıştır. Uçuk’un öyküleri haricinde 16 romanı vardır. Dikenli Çit ve Kırmızı Balıklar romanları Cahit Uçuk’un psikolojisinin derin izlerini taşır. Eserlerinin çoğunda hayal enerjisini etkin bir halde kullanmıştır. Siyah Dantelli Şemsiye, Değirmen Taşı, Gecenin Bu Saatinde, Daima Yarın, Hasretin Şarkısı ve Bir İmparatorluk Çöküyor romanları Cahit Uçuk’un edebî kişiliği hakkında ipuçları vermesi bakımından yazarın mühim eserleri arasındadır.

Ödüller

Dünyanın meşhur çocuk klasikleri İkizler serisinin yirmi sekizinci kitabı olan Türk İkizleri ile Hans Christian Andersen armağanını kazanmıştır ve bu kitabı, İngilizce dâhil olmak suretiyle birkaç dünya diline çevrilmiştir.
Internasyonal Çocuk Kitapları Birliği tarafınca onur madalyası kazanmıştır.
2001 senesinde Türkiye Yazarlar Birliği’nin Üstün Hizmet Ödülü’nü aldı.