Cavit Orhan Tütengil (D: 17 Ocak 1921, Tarsus, Mersin – Ö: 7 Aralık 1979, Levent, İstanbul) Bilim adamı, eğitimci, yazar.
Cavit Orhan Tütengil, Tarsus’un Sebil Köyü’nde dünyaya geldi. İlk ve ortaokulu Tarsus’ta okudu. Parasız yatılılık imtihanını kazanılmış olduğu İstanbul Haydarpaşa Lisesi’ni 1940’da tamamladı. Siyasal Bilgiler Fakültesi imtihanını birincilikle kazanmıştır, sadece Yüksek Öğretmen Okulu Felsefe Kısmı’ne girdi. Yüksek Öğretmen Okulu talebesi olarak 1944’te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Kısmı’nü ve 1958’de aynı üniversitenin İktisat Fakültesi’ni tamamladı.
1944-1953 yılları aralığında Antalya ve Diyarbakır liselerinde felsefe, Kepirtepe ve Aksuköy enstitülerinde “meslek dersi” öğretmeni olarak bulunmuş oldu. 1950-1951 öğretim yılını Ulusal Eğitim Bakanlığı’nca mesleki araştırmalarda bulunmak suretiyle göndermiş olduğu Fransa’da geçirdi. Askerliğini topçu subayı olarak Erzincan’da yapmış oldu. 1953’te İktisat Fakültesi’nde sosyoloji asistanı olarak vazife aldı.
1956’da İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde savunduğu “Montequieu’nun Siyasal ve İktisadi Fikirleri” adlı doktora tezi ile Türk Dil Kurumu Bilim Ödülü’nü kazanmıştır 81957). 1960’ta “İçtimai ve İktisadi Bakımdan Türkiye’nin karayolları” adlı çalışmasıyla doçent oldu. 1962-1963 öğretim yılını, İngiltere’de geçirdi. Rıza Nur’un elyazması kitaplarını ve Ziya Gökalp‘in Londra’da gösterilen “ilk” yazısını bularak kamuoyuna tanıttı.
Arkadaşları ile beraber 1942’de İstanbul’da Değirmen ve 1953’te Diyarbakır’da Çizgi adlı düşün ve sanat dergilerini çıkardı.
İktisat Fakültesi’nde ve fakülteye bağlı Gazetecilik Enstitüsü’nde öğretim üyesi iken anarşinin büyük boyutlara ulaşmış olduğu dönemde silahlı bir hücum sonucu öldürüldü.
Cavit Orhan Tütengil’in Eserleri:
- Köy Enstitüsü Üstüne Düşünceler (1948),
- Ziya Gökalp Bibliyografisi (1949,
- Prens Sebahattin (1954),
- Montesquieu’nün Siyasal ve İktisadi Fikirleri (1954),
- Ziya Gökalp Üstüne Notlar (1956),
- Prens Sebahattin (1954),
- İçtimai ve İktisadi Bakımdan Türkiye’nin Kara Yolları (1961),
- Rıza Nur Üstüne (1965),
- Diyarbakır Basını ve Bölge Gazeteciliğimiz (1966),
- Azgelişmiş Ülkelerin Toplumsal Yapısı (1966),
- Köy Problemi ve Gençlik (1967),
- Ağrı Dağındaki Horoz(Denemeler (1968),
- İngiltere’de Türk Gazeteciliği (1969),
- Türkiye’de Köy Problemi (1969),
- Sosyalbilimlerde Araştırma ve Yöntem (1969),
- Azca Gelişmenin Sosyolojisi (1970),
- 100 Soruda Kırsal Türkiye’nin Yapısı (1975),
- Temeldeki Çatlak (1975),
- Mustafa Kemal Atatürk’ü Idrak etmek ve Tamamlamak (1975),
- Prens Lütfullah Dosyası(Vedat Günyol ile beraber) (1977).
