Celal Sılay – Türk Dili ve Edebiyatı

Celâl Sılay (D: 1914, Bursa – Ö: 7 Eylül 1974, İstanbul) Ozan, denemeci ve öykü yazarı.

Celal Sılay 1914 senesinde Bursa’da hayata merhaba dedi. Bursa Işıklar Askeri Lisesi’nin ilk ve orta bölümlerini tamamladı. İstanbul’da Hayriye Lisesi’nde ve İstiklâl Lisesi’nde öğrenimini sürdürdü. Hemen sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nin Felsefe Kısmı’nde okudu.

1940-1951 içinde Vatan, Tasvir-i Efkâr, Her Hafta, Her Gün ve Tecim Postası gazetelerinde çalıştı.

1952-1955 içinde Yeni Memleket gazetesinin yazı işleri müdürlüğünü yapmış oldu. 1957-1958’de Yeni Gazete’de ve 1959-1960’ta da Her Gün gazetesinde Ahmet Selâmi Sel takma adıyla köşe yazıları yazdı. 1944’te dört sayı süresince İşte ve 1956-1957 yıllarında da on beş sayı süresince Esi dergilerini yönetti.

1952-1956 içinde toplam otuz sayı olarak çıkan Doğu ve Batı ile 1963-1971 içinde toplam yüz beş sayısıyla okuyucuyla buluşan Yeni İnsan dergilerini o kurdu. Ek olarak Yeni İnsan Yayınları’nın da kurucusudur.

Celal Sılay’ın Eserleri

Şiir:

• Çöl Yolcuları (1934)
• Dört Kapı (1934)
• Lâcivert Işıklar (1934)
• Sonsuz Renkler (1936)
• Mısralar (1937) [Bu kitap aynı yıl yeniden Hüsran Filizleri adıyla yayımlandı.]
• Acıma Şiirleri 1939-1943 (1943)
• Acaba (1945)
• Sonrasında? (1946)
• Boşlukta Duran Taş (1948)
• Süre ile Yarış (1956)
• Adamca (1959)
• Tabiat (1965)
• Aşk Diyalektiği (1967)
• Şimdi Geldin Şimdi Gittin (1968)
• Küpe Destanı (1968)
• İlişki Deyimleri (1969)
• Rağmen (1971)
• Hüsran Filizleri: Toplu Şiirler (2000) Yapı Kredi Yayınları
• Ayrılamam senden(1996)

Tecrübe etme:

• Değinmeler (1966)
• Şahıs-Kişi (1967)
• Yorum (1968)
• Söz-Fiil (1969)
• Üçüncü Dönem (1969)

Öykü:

Celal Sılay Şiirlerinden Örnekler

NERDE

Minik bir kız gördümdü oldukça eskiden
Annesinin dizi dibinde,
Bir de incir diktiydim hasta iken,
Üç yapraklı mı, dört yapraklı mı ne.

Minik kız da büyüdü o incir de,
Fakat yüreğimin erinci nerde?

Romeo’yu onca kaygılandıran
O kuş seslerini düşünürüm de
Sabaha karşı bir korudan
Tarla kuşu muydu, bülbül mü diye

Tarla kuşunu da dinledim, bülbülü de
Fakat yüreğimin erinci nerde?

Geç kaldığımda oldu bir ihtimal
Laternaları dinlerkene,
Periler yeryüzüne indirmiş geceyi,
Çerağlar içinde yanmış gökkubbe

Gökkubbeyi de bilirim perileri de
Fakat yüreğimin erinci nerde?

HAZİRAN ŞİİRİ

Haziran üstümüzde dal dal
moda çevremizde renk renk
İstanbul bin dokuz yüz elli beşinde
çimenler altımızda sık sık
bulutlar üstümüzde seyrek

eteklerin moda yelkenlerinde
elin omzumda sıcak
belin kolumda ince
gözün gözümde ürkek

ışık gölge bir oyun
çiçek yaprak allı morlu
haziran üstümüzde dal dal
saçların yüzümde tek tek

bir kuş bir kanat tenimizde
bir rüzgar bir serinlik içimizde
bir gök bir deniz mavi mavi
şarkı bahçe düğün dernek

İstanbul bin dokuz yüz elli beşinde
etek yelken bir cümbüş
yanak yanağa sürtünüş
elin omzumda sıcak
belin kolumda ince
dilim kulağında titrek.

LACİVERT IŞIKLAR

Lacivert bir denize benzer gözleri vardı;
Bakışları sessiz bir gece kadar alıcı,
Ruhunun süzgecinden ruhumu anlayıcı,
Engin… sonsuz bir mana bende beni arası

Lacivert gözler derin, kırılgan bir keman sesi,
Lacivert gözleri benim içimde bir lisandır.
Denizler kadar sonsuz genişliğin akisi,
“Lacivert gözlü Tanrı” çürüyen bir insandır.

YOLUM

Bir ben beni bilirim, bir de beni yaratan,
Bir ben bana lazımım bir de benimle yatan,
Varlığımı ortaya varlık olarak atan,
Bir rastlantı tanırım bir de ne olduğumu.

Bu denizler, bu gökler ve tüm bir evren,
Bu şarkılar, bu hisler ve bu kısacık yaşam,
Şuurumda renklerin sırıtışıdır heyhat!
Ben bir neş’e tanırım, bir de onun yolunu

YANYANA

Bu gürül gürül otların başlangıcında
Ağacın gölgesine değdi değecek
Tam şeftalinin kokusu başlarken
Öpüşmeye kıl kadar bitişik
Akarsuyun burnunun dibinde

Bu zulüm, bu haksızlık, bu işkence

MAVİ RANDEVU

Mavi bir kıyafetle gelmiştin, sema maviydi..
Getirdiğin rüzgarla ev kokuyordun..
Kolun koluma değiyordu, omzun omzuma..
Mendilin maviydi, sema maviydi..

Bin dokuz yüz kırk iki baharıydı
Bahçeli pencereler önünde geziyorduk,
Gözlerimiz buluşuyordu, ürperiyordum
Sema maviydi, mendilin maviydi

Sıcak nefesin yüzüme değiyordu
“Evlenebilir miyiz” diye sormuştum,
Yürüyüşün değişmiş, yüzün pembeleşmişti;
Mavi elbiseler içindeydin, sema maviydi.

Elini elime verdin, ayrılıyorduk,
Gözlerin gözlerimde, dudakların ıslak,
“Sık sık konuşalım” demiştin; gittin..
Mendilin maviydi, sema maviydi..

GİTTİ

İşitmek istediğini bir sağırın
Sezdi havamızdan geçen şarkı
Duyuramadı sesini, bu sağıra
Eridi, gitti

Yürümek hasretini bir kötürümün
Hissetti koltuk değnekleri
Kaldıramadı yatağından hastasını
Çürüdü, gitti

Körün görmek arzusunu duydu
Bahçenin kenarında bir çiçek
Gösteremedi yapraklarının rengini
Dağıldı gitti

Ve duydu bir açın yiyecek ihtiyacını
Buğday tarlasındaki başak
Utandı büyümesindeki şehvetten
Kurudu, gitti

BANA GELİRSİN

Yıldızlar görse bendeki güzelliğini
birer birer düşerler içimdeki denize
aydınlanırım o denli aydınlanırım ki
bana gelirsin.

Bahar anlarsa duyduğum üzüntüyü
tüm dallarını uzatır kalbime doğru
çiçeklenirim o denli çiçeklenirim ki
bana gelirsin.

Din duyarsa ettiğim ibadetleri
tüm mihraplarıyla çevrilir bana
büyürüm o denli büyürüm ki
bana gelirsin.

İçimde bir kere görsen güzelliğini
gark olursun nurdan bir aleme
bulmak için kendini bulmak için
bana gelirsin