Dante’nin İstanbul Cehennemi – Osman Balcıgil
Konusu
Osman Balcıgil, bu defa okuyucusuna tarihin başka bir boyutu olan Dante’nin muazzam güzellikteki İlahi Komedya’sına küçük bir dokunuşla sesleniyor. Roman, İstanbul 2012 yılında sahneye koyulan eserin 1300’lü yıllardaki cehennem kavramlarıyla nasıl örtüştüğünü de gözler önüne seriyor. Ayrıca, romanda bir çok konuyu bir arada işleyerek okuyucuyu şaşırtıyor. Akıcı üslubuyla, bir nefeste okunacak bu eser aynı zamanda dahilik ile delilik arasındaki hassas çizgiyi de işliyor. Balcıgil, romanıyla Dante’nin aynı zamanda politik bir metin olan İlahi Komedya’yı farklı bakış açıylada değerlendirilmesinin altını çiziyor ve bir kitap altında okuyucusunu yüzyıllar öncesinden günümüze kadar değişmeyen gerçekliklerle baş başa bırakıyor.
Dante’nin İstanbul Cehennemi Özeti
İtalyan asıllı Durante Pisani, Dante’nin İlahi Komedyası oyununun İstanbul seçmelerine hazırlanmaya aylar öncesinden başlar. Yönetmen Cebrail’in kadroyu toparlaması, İtalya’da gerçekleşecek yarışma için temasların kurulması gibi bir sürü gelişme yaşanmış ve son yedi güne gelinmiştir. Yakın çevresinin ismini Duran olarak kısalttığı oyuncu, üniversitede Roma sahnelerinin az tozunu yutmamış olmasına rağmen yine de amatördür. Genç oyuncu seçmeler yapılıp başrolün kendisine verilişinden itibaren yönetmenini ön yargıyla karışık bir türlü sevemez. 12 Nisan 2012’de temsil edilecek oyuna günler kala kendine göre oyuna artık hakimdir. Duran metroda yönetmenin bilerek düşürdüğü İlahi Komedya’nın bir nüshasını eline almasıyla Cebrail’in onun için hazırladığı notlarla karşılaşır. İtalyan asıllı olan Duran, lise yıllarından beri eseri defalarca okumasına rağmen oyunun kenarlarına iliştirilen notlar sayesinde hakim olduğunu sandığı yapıta başka bir gözle bakmaya başlar. Yönetmen, oyuncuları her provada Dante’yi anlamadan İlahi Komedyayı başarıyla oynanılmayacağı konusunda defalarca uyarmıştır zaten. Temsile son yedi gün kala Dante gibi eserde bahsedilen Paskalya’dan önceki üç günlük zamanı, tıpkı eserdeki gibi, cehennemi yaşadığı şehirde, bir nevi oyunu gerçek hayatta prova edecektir.
Cebrail’in Duran için planladığı senaryo, eseri metroda unutmasıyla başlar. Sonrasında diğer rol arkadaşları Gizem ve Burak dahil olurlar. Kafede buluşup oyun halkında konuşulacağını düşünen genç oyuncu Erdoğan Bey ile tanışır. Mafya kılıklı bu adamla birlikte Burak’ın da ısrarıyla, önce horoz dövüşüne, kumarhaneye, satanist rahiplerin ayinine katılırlar. Sokak çocuklarının önce saldırısına uğrayıp sonra para karşılığı satılan küçük bir kız çocuğuna yardımcı olurlar. Sokakta bir eylemin ortasında kalıp kendisini yakan, onlara seyirci kalanları gördükçe cehennemi bizzat yaşamış olurlar. Geceyi Erdoğan Bey’in çiftliğinde geçirerek cennetin dünyada zuhur ettiği yeri deneyimlerler. Duran, konformist hayatının dışına çıkar. O güne kadar uzak kaldığı gerçeklerle yüzleşir. İlahi Komedya’nın geçen yedi yüzyıla rağmen tazeliğini koruduğunu ilk kez somut olarak hisseder. Erdoğan Bey’in isteği üzerine katıldığı ney dinletisi ve sohbet onun kafasını iyice karıştırır. Cebrail’e sorduğunda istediği cevabı alamaz, ta ki oyun sahneye konulana dek… Tüm hazırlıklar bitip perde açıldığında gördüğü manzaradaki şaşkınlığı seyirciye bile geçer. Sahnenin tam ortasında Erdoğan Bey’in eli kolu bağlıdır. Oyunun bir parçası olan bu dekor, ondaki duygu durumun tamamiyle seyirciye geçmesini sağlar. Son hafta yaşadıkları oyunun ana teması olduğu için Duran, adaşı olan Durante Alighiera yani Dante’yi ona yakın güzellikte sergiler. Cebrail’in istediği de budur. Duran, Dante’yi sahnede seyirciye mükemmel şekilde aksettirdiği için temsile gelen heyetin büyük beğenisini alır. Genç oyuncu bir hafta önce görmekten imtina ettiği yönetmenini bu defa nasıl bir usta olduğunu yaşayarak öğrenir.
Dante’nin İstanbul Cehennemi – Kitap Açıklaması
“Cehennem’in en sıcak yerine kim gidecek?
Tabii ki ahlaki kriz esnasında tarafsız kalanlar!”
İtalyan kökenli Pisani ailesinin genç oğlu Duran, İlahi Komedya’yı İstanbul dekorunda oynamaya neden karar verdi?
Koyu bir Katolik olan Bayan Pisani ile gizemci Bay Pisani, oğullarının İstanbul Cehennemi’ne doğru çıktığı yolculuktan nasıl etkilenecekler?
Karanlık İstanbul’un esrarengiz kralı Erdoğan Bey ile Fransız düşünür Michel Faucoult ve İspanyol ressam Salvador Dali’yi hangi “hassas çizgi” birleştiriyor?
Nasıl bir “büyülü gerçeklik” onun gibi bir adamı İlahi Komedya’ya bağlayabilir?
Karargâhı Süleymaniye’de bulunan mistik bir tarikatın üyesi olan yönetmen Cebrail’in, akıllara durgunluk veren planı sonuç verecek mi?
Dante’nin büyük aşkı Beatrice’i canlandıran dünyalar güzeli Gizem herkesten neyi gizliyor?
İlahi Komedya’nın en önemli karakterlerden biri olan Charon’u sahneye taşıyacak sürpriz oyuncu kim ve “aklını kontrol altında tutarken iradesini nasıl askıya alabiliyor?”
Charon, “her istediğini yerine getirebilenin emri”yle başlayacak ve yedi gün sürecek İlahi Komedya macerasında, başrol oyuncusu Duran’dan özenle hangi büyük sırrını saklıyor?
(Tanıtım Bülteninden)
