Dert Dinleme Uzmanı – Hakkaniyet Ağaoğlu
Karakterler
Dert Dinleme Uzmanı: Ailesinden kalan parayla yaşamasına karşın günlerini editörlük yaparak geçiren ve hem de roman içinde okuduğumuz metnin büyük bölümünün de yazarıdır. Etrafındaki insanların dertlerini dinlediği, onlarla uzun uzun konuşmuş olduğu ve dertleştiği için bu lakabı alır.
Mevzusu
Kitap, “Dert Dinleme Uzmanı” olarak malum bir editörün, bir kahvede tanıştığı bir yazara intihar etmeden ilkin emanet etmiş olduğu defter ile yazarın kime yazdığı “Giriş” ve “Sunucu” adlı iki kısa nottan oluşuyor.
Yazara emanet edilen defter, editörün yaşamı süresince saklamış olduğu notlardan oluşur. Başta deftere ilgi göstermeyen genç yazar, insanın intihar ettiğini öğrenince “Dert Dinleme Uzmanı” başlıklı defteri okuyup yazıları olduğu şeklinde yayınlamaya karar verir.
Dert Dinleme Uzmanı Özeti
Roman, adı açıklanmayan bir anlatıcının “semtin” kahvesinde “Dert Dinleme Uzmanı” olarak tanıtmasıyla adım atar. Bu kişiyi daha ilkin görmüş olmasına karşın anlatıcı onunla ilk kez konuşur ve Dinleyici ona bir defter verir. Adam kısa süre sonrasında intihar edince anlatıcı bu defterle ne yapacağını bilmesi imkansız ve sonunda defteri olduğu şeklinde yayınlamaya karar verir. Çevresindeki her insanın derdini dinlediği için bu ünvanı alan Dert Dinleme Uzmanı, bir yayınevinde editör olarak iş yapmaktadır. Birinci bölümde kendisine kitap getiren genç kızın romanının yayımlanma öyküsü anlatılıyor. Ana karakter bu romanın başarıya ulaşmış bir roman olmadığını bilse de kızdan etkilendiği için onunla evlenir ve kitabı bastırır. Sadece bu evlilik bir süre sonrasında sonlanmış olur.
İkinci bölüm, Dert Dinleme Uzmanının bir huzurevi kurma çabasına odaklanmaktadır. Bir takside şoförle söyleşi eden Dert Dinleme Uzmanı, babasını yatıracak bir huzurevi bulamayınca fazlaca etkilenir ve peşinden arazinin birinde huzurevi kurma çabasına odaklanır. İyi niyetle çalışmasına karşın bu huzurevi projesi başarıya ulaşmış olamayacak ve kısa sürede kapatılacaktır.
Öteki bölümler, Dert Dinlenme Uzmanının başına gelen öteki vakalarla ilgili yorumlarını içermektedir. Yanında gelen bir arkadaşının tavrı, çevirilmiş olduğu bir oyunun başka bir çeviriyle yayınlanmasına sinirlenen bir yazarın tepkisi ve okulda tanıştığı profesörle yapmış olduğu sohbetler sebebiyle kâbusa dönüşen Viyana gezisi. Mahalledeki Tost Simit dükkânı romanın mühim anları olarak gösterilebilir. Dert Dinleme Uzmanı defterinin son sayfalarına doğru sık sık yaşamı süresince yaşamış olduğu suçluluk, pişmanlık ve kendinden nefretten bahsetmeye adım atar. Defterde bu noktaya kadar gizli saklı tutulan bilgiler sonlara doğru da açıklanır. Gençliğinde tanıştığı bir kızla büyük bir aşk yaşamış sadece “ilk aşkı” bir hastalık sonucu ölmüştür.
Kitap – başladığı şeklinde – “Takdimci” nin tarafınca yazılan satırlarla bitiyor.
Dert Dinleme Uzmanı – Kitap Açıklaması
Türkiye Cumhuriyeti’nin analizi niteliği taşıyan “Dar Zamanlar” serisinin dördüncü kitabı Dert Dinleme Uzmanı, Hakkaniyet Ağaoğlu’nun on sekiz yıl aradan sonrasında yazdığı roman.
Ağaoğlu, her dert dökümünün simgesel anlam ve çağrışımları bulunduğunun altını çizerek, toplumsal ahlakın bozulması, yozlaşması ve sonunda ferdin kendisinin bile farkına varamadığı değişiklik ve dönüşümünü muzip bir üslupla konu alıyor.
Yayınevinde çalışan bir editör, başkalarının kitaplarını titizlikle düzeltirken, içinden geçmiş olduğu çağrışım, anı ve hesaplaşma karmaşasıyla boğuşur ve bu süreçte yaşadıklarını defterine hatırında kalmış olduğu şeklinde çalakalem kaydeder. Sonuçta, metinlerin ve gündelik dilin birbirine karıştığı yepyeni bir ifade çıkar ortaya.
Dert Dinleme Uzman’ında isim, vakit, mekân belirsiz; bundan dolayı günümüzde kalıcı olan adlar değil görsellik. Yaşamımız şifreler üstünden akıp gitmekte, ta ki kendimize tamamen yabancılaşıncaya kadar.
“Büyük incelik ve iyilik hassasiyeti, kötülüğün kötüsünden daha mı beterdir acaba? Ömrüm bunun yanıtını aramakla geçecekti ve öyleki oldu galiba.
Kırmızı kaleme paydos
Yaşamdan anlık sıçrayışlar
Defter kâğıtlarının tersine geç bakalım:
Bilmiyorsunuz fakat sizin de sonunuz yaklaşıyor önlü arkalı sayfalar!..”
