Dijital paranın görünmez etkisi: Çocukları boğulmaktan kurtarıyor

Minik bir çocuğun yanında bulunmuş olan hepimiz bilir ki, madeni paralar fazlaca acele ciddi bir çekince oluşturabilir. Bilhassa zor durumdaki bir kuruş bile, beş yaşın altındaki evlatların yuttuğu yabancı cisimlerin ortalama yüzde 61’ini oluşturuyor. Yutulan madeni paralar, çocuğun solunum yoluna kaçabileceği şeklinde sindirim sistemine de takılabilir ve her iki durum da acil müdahale gerektirmediği takdirde yaşamsal risk taşıyabilir.

Sadece Birleşik Krallık’taki Kraliyet Cerrahlar Koleji’nin yakın tarihindeki bir araştırması, son on yılda madeni para ve öteki yabancı cisimlerin çıkarılması için meydana getirilen tıbbi müdahalelerde mühim bir azalma bulunduğunu gösteriyor. Araştırmacılar, bu boğulma vakalarındaki düşüşün, cemiyet genelinde dijital ödeme şekillerinin yaygınlaşmasından kaynaklandığı teorisini öne sürüyor. Dijital ödemelerin artması, daha azca insanoğlunun nakit para taşıması anlamına geliyor ve bu da meraklı evlatların ulaşabileceği daha azca madeni para demek oluyor. Araştırmacılar, 2022 senesinde, 2012 yılına kıyasla evlatların burunlarından, hava yollarından ve boğazlarından yabancı cisim çıkarma vakalarında 689 azalma bulunduğunu belirtiyor ki bu da yüzde 29’luk bir düşüşe karşılık geliyor.

Nakit dışı ödemeler yaygınlaştıkça acil durum müdahaleleri azaldı

Geçtiğimiz Haziran ayında açık erişim formatında gösterilen bu bulgular, 2000 ile 2022 yılları aralığında toplanan Birleşik Krallık Ulusal Sıhhat Hizmeti (NHS) hastane kayıt verilerine dayanıyor. Araştırmacılar, Birleşik Krallık’ta nakitsiz ödemelerin ortalama olarak 2007 senesinde ortaya çıktığını, sadece 2012’den sonrasında daha geniş bir kabul gördüğünü belirtiyor. Bu tarihten itibaren, yabancı cisimlerin çıkarılmasına yönelik müdahalelerde ölçülebilir düşüşler gözlemlendi. Mesela, 2012 senesinde 16 yaşın altındaki 2 bin 405 çocuk bu tür müdahalelere gereksinim duyarken, bu sayı 2022 senesinde bir tek bin 716’ya gerilemiştir. Bilhassa, aynı vakit dilimlerinde yutulan cisimlerin çıkarılması için 195 daha azca, buruna sıkışan cisimlerin çıkarılması için ise 484 daha azca işlem yapılmış oldu. Sindirim sistemindeki cisimlerin çıkarılmasına yönelik ameliyatlar da on yıl içinde yüzde 29 oranında azaldı.

Nakit dışı ödeme yöntemlerine geçiş, olayın tek sebebi olmayabilir. Araştırmacılar, aynı dönemde çocuk korumalı ambalajlardaki gelişmelerin ve boğulma tehlikeleri mevzusundaki kamuoyu bilinçlendirme kampanyalarının da bu düşüşe katkıda bulunmuş olabileceğini ifade ediyor. COVID-19 salgını da bir etken olmuş olabilir, bundan dolayı o dönemde daha azca çocuk bu tür müdahaleler için hastaneye başvurdu. Bazı ebeveynlerin evden çalışmaya başlaması da genel ebeveyn nezaretini artırmış olabilir. Sadece araştırmacılar, tüm bu faktörler dikkate alındığında bile, düşüşün en mühim sebebinin muhtemelen nakit ödemelerden genel olarak uzaklaşılması bulunduğunu düşünüyor.

Araştırmacılar, “Bu ilişki fazlaca faktörlü olsa da, verilerimiz temassız ödemelerin kullanılmaya başlanması ile üst solunum ve sindirim sisteminden yabancı cisim çıkarma işlemlerinin sayısındaki azalma içinde bir bağlantı bulunduğunu gösteriyor” şeklinde yazıyor.

COVID-19 nakit dışı ödemelere olan ilgiyi hızlandırdı

Dijital ödemeler, mobil bankacılığın, dijital cüzdanların ve Apple Hisse şeklinde ödeme sistemlerinin sunmuş olduğu kolaylık ve yaygın kabul görmesi yardımıyla son on yılda popülerliğini artırdı. Stripe şeklinde platformlar da ufak işletmelerin kahveden kaliteli butik giysilere kadar her türlü ürün için dijital ödeme almasını kolaylaştırdı. COVID-19 salgını, nakit paradan uzaklaşma yönündeki aslına bakarsan mevcud bu eğilimi daha da hızlandırdı. Federal Biriki tarafınca toplanan verilere gore, 2022 senesinde nakit para (madeni paralar dahil), averaj bir Amerikalı erişkin tarafınca meydana getirilen toplam ödemelerin yalnızca yüzde 18’ini oluşturuyordu. Bu oran 2019’da yüzde 26 idi.

Pandeminin ilk günlerinde fizyolojik para kullanımına dair endişeler ve uygulanan sokağa çıkma yasakları sebebiyle online alışverişe süratli bir geçiş yaşandı ve bu durum tam olarak düzelmedi. Bu genel eğilim devam edecek şeklinde görünüyor. PYMNTS Intelligence’ın 2024 pazar araştırması raporu, ABD’li Y kuşağı katılımcılarının yüzde 82’sinin ve Z kuşağı katılımcılarının yüzde 85’inin nakit yerine dijital ödemeleri tercih ettiğini ortaya koydu. Aynı rapora katılan Z kuşağının neredeyse tamamı (yüzde 91) mobil cüzdan şeklinde dijital öncelikli ödeme yöntemlerini kullandıklarını belirtti.

Sadece çağıl teknoloji, bununla beraber kendi yeni potansiyel tehlikelerini de getiriyor. Harvard araştırmacıları tarafınca Pediatrics dergisinde gösterilen 2019 tarihindeki bir emek harcama, tüketici elektronik cihazlarındaki ufak parçaların ve düğme pillerin, çocuklarda önceki yıllara gore artan sayıda yabancı cisim çıkarılmasına niçin bulunduğunu gösterdi. Buna karşın, ufak madeni paralar hala kazara yutmanın en yaygın nedenidir. Başka bir deyişle, madeni paraların kullanımının sona ermesi için geçerli bir sebep arayanlar, bir sonraki en iyi argümanlarını bulmuş olabilir.

---

Kaynak: Popsci / Yaratı Şahin tarafınca Türkçeleştirildi