Falco peregrinus nam-ı öteki gökdoğan hayvanlar âleminde fazlaca hususi bir yere haiz. Saatte 320 kilometrenin üstünde hıza ulaşabilen bu canlı, bir tek gökyüzündeki en süratli kuş değil hem de gezegendeki en süratli hayvan.
Fakat gökdoğan bu müthiş hıza yalnızca avcı eğimi olarak malum bir tür dalış gerçekleştirirken ulaşabiliyor. Düz uçuş söz mevzusu olduğunda altın madalyayı alan başka bir kuş var ki ona da birazdan değineceğiz.
Gökdoğanın av dalışı esnasında kullandığı yöntem aslına bakarsak baş döndürücü bir özgür düşüş manevrası. Kurbanının fazlaca üstünde bir yüksekliğe çıkan bu yırtıcı kuş, sonrasında kanatlarını içeri çekerek daha aerodinamik bir biçim alıyor ve neredeyse dümdüz aşağıya iniyor. Hedefine ulaşmadan fazlaca kısa bir süre ilkin düşüşünü durdurmak ve yönünü değiştirebilmek için kanatlarını açıyor.
Bir gökdoğan tarafınca avlanma sırasında kaydedilen en yüksek hız saatte 389,46 kilometre ve bunu Washington Eyaleti’nden Frightful adlı bir kuş başarmış.
National Geographic için hazırlanan bir belgesel için kaydedilen bu muhteşem iniş, gökdoğanın normalde uçabileceğinden fazlaca daha yukarıdan, 5 bin 182 metre yükseklikteki bir uçaktan bırakılmasıyla başlıyor. Bu yüzden bu rekorun geçerliliği tartışmalı bu sebeple pek fazlaca ornitolog (şu demek oluyor ki kuş bilimci) tabiatın düzgüsel koşullar altında bu kadar yüksek bir hıza ulaşıp ulaşamayacağını sorguluyor.
Sadece çok büyük dikey hızlarına karşın düzgüsel, kanat gücüyle uçuş söz mevzusu olduğunda gökdoğanların boy ölçüşemeyeceği minik bir rakibi var: Ebabil kuşları.
Bu garip hayvan müstakbel eşine kur gösterileri yaparken oldukça yüksek bir hıza ulaşıyor. Şimdiye kadar kaydedilen en hızlı uçuş saatte 111,6 kilometre ve bu düz uçuşta güvenilir yöntemlerle tespit edilen en yüksek hız.
Öte taraftan ebabilin uzaktan akrabası olan akboğazlı iğnekuyruğun fazlaca daha süratli uçtuğu öne sürülüyor. Ölçüm için kullanılan yöntemler yayınlanmadığı için hemen hemen doğrulanmayan raporlara gore akboğazlı iğnekuyruk yatay uçuşta 170 km/s hıza ulaşabiliyor. Fakat şimdilik, düz uçuş yapan en hızlı hayvan unvanı aslına bakarsak bir memeliye ilişkin. Brezilya özgür kuyruklu yarasası tüm rakiplerini gölgede bırakarak ipi göğüslüyor ve saatte 160 kilometre hızla tacı çalıyor.
IFL Science makalesinden Türkçeleştirildi.