Bir kutu domates salçası hakkında internette yorum yazan bir bayan, üretici firmanın kendisini ‘fena niyetli yorumda bulunarak ticari itibarı zedelemek’ ile suçlaması peşinden hapis cezasıyla karşı karşıya kaldı.
CNN tarafından aktarılan bilgiye göre Nijeryalı 39 yaşındaki girişimci Chioma Okoli ek olarak ‘ülkenin siber kabahat yasalarını ihlal etmiş olduğu’ sebebi öne sürülerek yargılanıyor.
Ne söylemişti?
Ülkenin en büyük şehri Lagos’ta yaşayan ve ufak ölçekli bir çocuk giyim ithalatçısı olan Okoli devamlı kullandığı marka yerine başka bir domates salçası satın aldı. Ertesi gün Feysbuk hesabı üstünden yapmış olduğu paylaşımda salçayı ‘oldukça tatlı’ bulmuş olduğu söylemiş oldu ve 18 bin takipçisinden görüşlerini paylaşmalarını istedi.
Mahalli bir şirket olan Erisco Foods Limited tarafınca üretilen Nagiko domates salçasının açılmış bir kutusunun fotoğrafıyla beraber yapmış olduğu bu paylaşım, yorumculardan değişik tepkiler aldı. Bir tanesi şöyleydi: “Kardeşimin ürününü kötülemeyi bırakın. Beğenmediyseniz toplumsal medyaya taşımak yerine başka bir tane kullanın.”
Okoli cevap verdi: “Kardeşinize ürünüyle insanları kandırmayı bırakmasını tavsiye etmem için aracı olun. Dün ilk kez kullandım ve saf şeker.”
Yorum yaptıktan yedi gün sonrasında tutuklandı
Okoli Feysbuk’ta bir kutu domates salçası hakkında yapmış olduğu negatif yorumun peşinden kendisini tutuklayan polisin şoke edici muamelesine maruz kaldığını deklare etti.
Şu anda dördüncü çocuğuna hamile olan Okoli CNN’e yaptığı açıklamada Lagos’ta kilisedeyken sivil polisler tarafınca gözaltına alındığını, su basmış bir hücrede tutulduğunu söylemiş oldu ve ekledi:
Hücreye 24 Eylül günü akşam saat 6 civarında konuldum. Oturacak yer yoktu, bu yüzden ertesi güne kadar ayakta kaldım. Bacaklarım (akan çatıdan gelen) suyun içindeydi. Kimi zaman bacaklarımdaki ağırlığı azaltmak için çömeliyordum. Evde olan çocuklarımı düşünüyordum. Yakarış ediyordum, çok kötü hâldeydim.
Okoli, ertesi gün Nijerya’nın başkenti Abuja’ya götürüldü ve bigün sonrasında kefaletle özgür bırakılana kadar bir polis karakolunda tutuldu. Polis, mahkeme sonucu olmaksızın tutuklanmasını açıkça yasaklayan hükme karşın bir ay sonrasında Okoli’nin Lagos’taki evine gitti ve onu ikinci kez tutuklamaya çalıştı. (CNN yasaklama kararını doğruladı.)
Okoli, “Sabah 6:30’dan akşam 5:30’a kadar binamda kaldılar. Çocuklarım o gün okula gidemedi ve yiyecek almak için dışarı çıkamadık” dedi ve sonunda polisin gittiğini söylemiş oldu. Ulusal polis sözcüsü Olumuyiwa Adejobi basının yorum talebini reddetti.
Polise ve besin şirketine karşı dava açtı
Yapmış olduğu yorum için kamuoyu önünde özür dilemeyi reddeden Okoli şu anda hapis cezası almasına niçin olabilecek iki ayrı suçlamayla karşı karşıya.
Nijerya Polis Gücü, Okoli’nin ‘Feysbuk hesabını insanları Erisco Foods’a karşı kışkırtmak amacıyla’ kullandığını öne sürdü ve 7 Mart’ta yapmış olduğu açıklamada ön soruşturmadan ‘ikna edici kanıtlar elde edildiğini’ altını çizdi. Okoli, Nijerya Siber Kabahat Yasağı Yasası uyarınca suçlu bulunması hâlinde üç yıla kadar hapis ve ortalama 5 bin dolar para cezasıyla karşı karşıya kalabilir.
Erisco da ‘bazı tedarikçilerin’ şirketle ilişkilerini kestiğini iddia ettikten sonrasında kendisine karşı bir dava açtı ve Okoli’yi ‘insanları Erisco Foods Limited’e karşı kışkırtmak amacıyla’ komplo kurmakla suçladı. Okoli, tüm bu suçlamadan yargı giymesi hâlinde yedi yıla kadar hapis cezası alabilir.
Avukatı Inibehe Effiong CNN’e verdiği demeçte Okoli’nin hukuk ekibinin iki karşı dava için hazırlandığını söylemiş oldu. Müvekkili adına hem Erisco’ya hem de kolluk kuvvetlerine karşı Lagos mahkemesinde karşı dava açan Effiong, Okoli’nin anayasal haklarının ihlâl edildiğini söylemiş oldu.
Effiong, karşı dava ile ilgili mahkeme belgelerinde müvekkilinin tutuklanmasının ifade özgürlüğü hakkının çiğnenmesi anlamına geldiğini belirtti. Ek olarak müvekkilinin siber kabahat ihlalleri sebebiyle yargılandığı davanın duruşmasının 18 Nisan’da Abuja mahkemesinde görüleceğini belirtti.
Internasyonal Af Örgütü: ‘Rahatsızlık ve gözdağı sona ermeli’
Firmanın kurucusu Eric Umeofia, mahalli Arise kanalında kısa süre ilkin gösterilen bir programda Okoli’ye karşı açmış olduğu davayı geri çekmeyeceğini duyurdu ve “40 yıl süresince emek verdiğim imajıma birinin kir sürmesine izin vermektense ölmeyi yeğlerim” diyerek geri adım atmayacağını deklare etti.
Okoli’nin davası Erisco’nun Lagos’taki tesisinde protestolara yol açarken, toplumsal medyada birçok şahıs firmanın ürünlerinin boykot edilmesi çağrısında bulunmuş oldu.
Internasyonal Af Örgütü Nijerya bu ayın başlarında yapmış olduğu açıklamada, “Chioma Okoli’ye yönelik rahatsız etme ve gözdağı artık sona ermeli” derken, Nijeryalılar Okoli’nin yasal harcamalarını desteklemek için web üstünden kitlesel fon meydana getirmeye başladı.
Bir toplumsal medya kullanıcısı ise şunları söylemiş oldu:
“Biri kullandığı bir ürün hakkında dürüst bir yorum yapmış oldu. Güç sarhoşu bir milyarder ise müşterisine diktatörlük hayata geçirmeye karar verdi. Bu çılgınlık sadece Nijerya benzer biçimde kanunsuz bir ülkede olabilir. Her aklı başlangıcında Nijeryalı Erisco’yu satın almaktan vazgeçmeli. Nagiko domateslerini ve Erisco ürünlerini satın almayın.”
CNN ve Daily Mail haberlerinden derlendi.