Garip fakat gerçek, tatilin beynimiz üstündeki direkt faydalarını ortaya koyan o şekilde fazlaca fazla araştırma yok. Kati olarak bildiğimiz şey ise bir ‘gereklilik’ olduğu. Bilim adamlarına nazaran dinlenmek zihinsel esnekliği artırıyor ve hatta bir tatilin pozitif yönde tesirleri hemen hemen seyahat başlamadan ilkin hissediliyor. Bunu biz değil bilim söylüyor.
Michigan Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan Stephanie Preston “Gezi etmek, yeni bölgeler görmek, zihnimizi boşaltmak, doğada olmak, ailemiz ve arkadaşlarımızla zaman geçirmek, kendimizi iyi hissetmemizi elde eden ve stresi azaltan şeyler” diyor.
Sadece bu devamlı için geçerli değil. Rahatlık kaçıran e-postalar, aşırı yoğun bir gezi programı yada yanlış yol arkadaşı seçimi benzer biçimde nedenlerle tatilden yeni dönmenize karşın kendinizi bitkin ve/yada stresli hissetmeniz de mümkün. Ek olarak hepimizin bilmiş olduğu benzer biçimde eve dönüş yolunda içimize çöken ‘dinlence dönüşü hüznü’ diye bir şey var. (Burada ‘evim evim, canım evim’cilerden bahsetmiyoruz.)
Bulutsuzluk Özlemi’nin tatilin başlangıcındaki o pür neşeyle özdeşleşen (fakat Nejat Yavaşoğulları’nın aslen çalışmaya giderken yazdığı) şarkısını anlatmaya hazırlanıyorsanız, şu demek oluyor ki Şimal yarımkürede yaşayan pek fazlaca şahıs benzer biçimde şu anda yaz tatili hazırlığı yapıyorsanız, işe yarayabileceğini düşündüğümüz bazı önerilerle karşınızdayız.
Ek olarak uzun bir bayram tatilinden yeni dönmenize karşın kendinizi bitkin hissediyorsanız, bir sonraki tatiliniz için plan yapmadan ilkin Time dergisinde yer alan uzman tavsiyelerine bir göz atın deriz. Bir de daha şimdiden ‘Bayram tatili kaç gün?’ diye Google’a soranlar var. Merhaba, siz de hoş geldiniz. İşte hakikaten dinlendirici bir dinlence yapmanın 12 yolu…
1. Evvelde çalışın
En zor ve tatsız olanla başlamış olalım. (Açıkçası burçlara inanmıyoruz fakat kendini ‘tam bir Başak burcu’ olarak tanımlayan okurlarımız bu maddeyi pas geçebilir.)
Johns Hopkins Anksiyete Bozuklukları Kliniği direktörü ve psikiyatrist Dr. Paul Nestadt, “Stresi azaltmanın mantıksız bir yolu benzer biçimde görünebilir fakat tatilden ilkin fazladan iş hayata geçirmeye çalışın. Bundan dolayı eve döndüğünüzde karşı karşıya kaldığınız iş yükü üzerinizde baskı yaratabilir. Ve bu durum tatilin yararlı etkilerini sıfırlayabilir” diyor.
Ek olarak yarım kalmış işlerinizi tatile kadar tamamlayın. Böylece geride bıraktığınız şeyler hakkında endişelenmezsiniz.
2. Dinlence arkadaşınızı iyi seçin
Yanınızda kim olursa olsun, gezi etmenin keyifli olacağını düşünebilirsiniz. Neticede dinlence tatildir, değil mi? Sadece araştırmalar beraber tatile çıktığımız insanların aldığımız tadı büyük seviyede etkilediğini ortaya koyuyor. Yalnız, dost, eş, akraba yada iş dostlarıyla dinlence yapanlar içinde meydana getirilen bir araştırmaya göre insanoğlu ‘minimum’ iş dostlarıyla gezi etmekten keyif alıyor. (Şaşırmadık…)
Evet, dinlence arkadaşı mühim ve bunun bir sebebi var: Öncelikleriniz değişik olabilir. Mesela siz sabah enerjik bir halde kalkıp yürüyüş yapmak yada denize girmek isteyebilirsiniz. Oysa kuzeniniz sahilde uzanıp bir tek dinlenmek istiyordur. Preston, “Zamanlama ve öncelikler mevzusunda kişiler içinde pek fazlaca çatışma yaşanabilir” diyor. Bu çatışmalar sebebiyle düzgüsel şartlar altında fazlaca ‘kafa’ bulduğunuz insanoğlu dahi tatilde size antipatik gelebilir. Arkadaşlarınız birden çocuk kendinin değilmiş benzer biçimde davranan prenslere ve prenseslere dönüşebilir. Bir de dinlence beleşçileri var ki uzun sorun, o da başka bir yazının mevzusu olsun.
Hakkaten enerji toplamak istiyorsanız, kendi ihtiyacınız olan şeylerin yol arkadaşlarınızla ne kadar örtüştüğünü fazlaca iyi düşünün.
3. Mümkünse aktarmalı yolculukları eleyin
Uzak bir yere gezi ediyorsanız ve bütçeniz uygun değilse aktarmalardan kaçınmanız zor olabilir. Sadece eğer mümkünse direkt uçuşları tercih etmek ve ulaşımı kolaylaştırmak en ideali. Uçakla seyahatlerde aktarma stresli olabiliyor; bilhassa de internasyonal bir seyahat yapıyorsanız, aktarma süreniz kısaysa yada uçuşunuzun bir ayağı gecikme yaptıysa.
Gezi acentesi Fora’nın kurucu ortağı Henley Vazquez, “Dinlence yapacağınız yere gidip gelmek için fazlaca vakit harcıyorsanız kendinizi pek dinlenmiş benzer biçimde hissetmeyebilirsiniz. Hatta tatilde geçirdiğiniz dönemin mühim bir bölümünü karmaşık gezi planlarına ayırmak sizi strese sokabilir” diyor.
4. Uzun bir dinlence yerine birkaç kısa dinlence yapın
Columbia Üniversitesi’nde tıbbi psikoloji eğitmeni olan Laurence Chan, tatili planlamanın bizi minimum tatilin kendisi kadar mutlu ettiğini sadece pozitif yönde etkilerinin eve döndükten ortalama bir ay sonrasında kaybolduğunu söylüyor. Chan uzunca bir gezi yerine daha kısa fakat daha sık tatile çıkmanın ruh sağlığımız açısından daha yararlı olduğuna dikkat çekiyor.
Bilhassa yoğun ritmde çalışan ve ‘kaçırılmaması ihtiyaç duyulan’ toplantılardan başını kaldıramayan kişilerin kısa tatilleri programlarına sığdırması daha kolay olabilir. Ezcümle: Tatil sıklığı ile mutluluk arasında bir ilişki var.
5. Uygulamaları geçici olarak silin yada sessize alın
Biliyoruz zor fakat tatildeyken telefonunuzu mümkün olduğunca bir kenara bırakmaya çalışın. Yapabiliyorsanız e-posta bildirimlerini sessize alın ve toplumsal medya uygulamalarınızı geçici olarak silin. 2016 senesinde meydana getirilen bir başka araştırmaya nazaran telefon başlangıcında azca vakit geçirmek daha rahat bir tatille ilişkilendiriliyor.
Nestadt, “Genel olarak toplumsal medyadan kopmanın güç bulunduğunu düşünüyorum. Sadece devamlı ekranı kaydırmak fazlaca kaygı verici olabilir” diyor. Bazı hastalarının toplumsal medyayla bağlantıyı tamamen kestiğinde daha çok anksiyeteye kapıldığını söyleyen Nestadt, bu yüzden size en uygun çözüme yönelmenizi tavsiye ediyor.
Eğer gayriihtiyari telefona bakmadan duramayanlardansanız Preston, dağdaki bir kamp yeri benzer biçimde web erişiminin sınırı olan olduğu bir dinlence yeri seçmenizi öneriyor.
İlginizi çekebilir: Telefonda çok mu zaman harcıyorsunuz? İşte kontrolü geri almak için 5 ipucu!
6. Kameranızı bırakın
Yıl süresince iple çektiğiniz tatilin bazı anlarını ölümsüzleştirmek istemeniz fazlaca organik. Sadece ara ara kameranızı yada telefonunuzu çantanızda tutmayı ve bir tek o anın tadını çıkarmayı deneyin. Vazquez, “Bence seyahatleri toplumsal paylaşımlar vasıtasıyla deneyimlemek neredeyse bir dürtü hâline geldi” diyor.
Devamlı Instagram için fotoğraf çekmek yerine rahat tabiat yürüyüşünüzün, keyifli tekne yolculuğunuzun yada sevinç dolu aile yemeğinizin tadını çıkarmaya çalışın. Chan, “Hangi aktiviteye katılırsanız katılın, bence bu tarz şeyleri tam anlamıyla yapmak mühim. Eğer yürüyecekseniz bir tek yürüyün. Eğer gezinsel bölgeleri keşfedecekseniz, bir tek o anın tadını çıkarın” diyor.
7. Esnek bir planınız olsun
Dinlendirici bir dinlence yapmayı hedefliyorsanız program yaparken abartmamanız gerekiyor. Sadece Vazquez plansız programsız hareket etmenin de vakit yitirilmesine yol açabileceğini ve stres yaratabileceğini vurguluyor.
Bazı şeyleri ‘oraya gidince hallederiz’ diye düşünebilirsiniz. Sadece Vazquez, her gün yarım güne kafi gelecek kadar aktivite planlamanın iyi bir kaide bulunduğunu söylüyor. Otel odanızdan stresli bir halde Google’da gezinmemek için evvel tecrübe etmek istediğiniz restoranların bir listesini hazırlamak iyi bir düşünce olabilir.
8. Kucak dolusu hareket edin
Yürüyüşe çıkın ve imkânınız var ise kucak dolusu yüzün. Araştırmalar (evde yapmasalar bile) tatilde spor meydana getiren insanların uyku kalitesinin yükseldiğini kalp ve ruh sağlığının iyileştiğini ortaya koyuyor. Otelin spor salonundaki koşu bandında da koşabilirsiniz doğal fakat açık havada meydana getirilen egzersizler anksiyete ve stresi azalttığından doğada ter atmak elbet daha iyi.
İlginizi çekebilir: Küçük çocuğumuzu seyahate götürmek mi, götürmemek mi?
9. Güneşli bir yer seçin
Tertipli olarak, korunmak şartıyla ve doğal abartmadan güneş ışığından faydalanmanın fizyolojik ve zihinsel sıhhat için sayısız faydası var. Uyku standardını artırıyor, bağışıklık sistemini güçlendiriyor, ruh hâlini iyileştiren serotonini harekete geçiriyor, D vitamini depolarını dolduruyor ve kan basıncını düşürüyor. Bir emek verme, insanların güneşli tatillerden sıhhat açısından daha çok yarar gördüğünü ortaya koyuyor.
10. Dostlar iyidir! Tavsiye için onlara başvurun
Google’da Roma’daki en iyi restoranları aramak sizi üç saatlik bir araştırma döngüsüne sokabilir. Bunun yerine, yalnızca birkaç ay ilkin oraya gitmiş olan arkadaşınızdan yiyecek önerisi istemeyi deneyin. Preston, “Arkadaşlarınızdan tavsiye alın, size gidilecek restoranları yada görkemli yürüyüş parkurları önerebilirler ve bu da size fazlaca vakit kazandırır” diyor.
11. Valiz düzenleyici kullanın
Pek fazlaca şeyde olduğu benzer biçimde bavul hazırlamak da kişiye nazaran değişiyor. Bazı insanoğlu giysilerini dikkatlice hazırlarken, bazıları bavula bir sürü eşya sıkıştırıyor ve ne giyeceğine sonradan karar veriyor. Vazquez tarzınız ne olursa olsun, bir nevi taşınabilir çekmece görevi gören, tertipli kalmanızı elde eden ve hâliyle size zaman kazandıran valiz düzenleyiciler kullanmanızı öneriyor. Her aile üyesinin eşyasını ayırabileceğiniz için bilhassa çocuklarla gezi eden kişiler için son aşama kullanışlı.
12. Tatilden bigün erken dönün (latife değil)
Evet, biliyoruz. Tüm kış süresince Ege sahillerinde 10 gün süresince güneşlenip yüzeceğiniz tatilin hayalini kurdunuz. Sadece işe yada okula dönüşünüz içinde bigün dinlenmek sizin açınızdan daha hayırlı olabilir.
Nestadt, “Bir tampon gün oluşturmak, tatilde yakaladığınız toparlanmanın kalıcı olmasını sağlayabilir” diyor. Preston, bilhassa seyahatiniz jet lag içeriyorsa evde fazladan bigün geçirmenin yararlı olacağını ekliyor. Böylece yumuşak bir geçiş yapabilir yol yorgunluğunu üzerinizden atabilir ve kendinizi günlerce geriden geliyormuş benzer biçimde hissetmezsiniz. Şimdiden iyi tatiller!
Instagram hesabımızı takip etmeyi ihmal etmeyin.