Internasyonal Uzay İstasyonu’na çeşitli gereksinim malzemelerini götürmüş olan ve peşinden atıkları alıp istasyondan ayrılan kargo modüllerinden sonuncusu, astronotların beklediklerinden fazlasını getirdi.
Besin, su, giyecek, tıbbi ve hijyen malzemeleri ile bilimsel ekipman barındıran mürettebatsız Rus uzay aracının alışılmadık bir koku yaymış olduğu tespit edildi. Modülün kapağı açıldıktan sonrasında içeri süzülen astronotlar beklenmedik ve garip bir koku aldılar. Ek olarak havada süzülen ufak damlacıklar gördüler. Bu yüzden kapak süratli bir halde kapatıldı ve hava temizleyiciler çalışmaya başladı. Sonraki gün havadaki kirliliği tespit eden sensörler, hava kalitesinin normale döndüğünü gösterdi.
Garip bir koku için oldukça uğraşılmış benzer biçimde görünüyor, değil mi? Fakat mevzu her tarafı izole bir uzay istasyonu olduğunda fena kokular mühim. Bu kokular, zehirli maddelerin varlığına işaret edebilir ve en güvenli kokular bile hava akışı olmadığında dayanılmaz seviyelere ulaşabilir.
Haber sitesi Russian Space Web’den Anatoly Zak’ın haberine gore Progress isminde kargo aracından yayılan kargo oldukça kaygı verici. O şekilde ki, Rus kozmonotlar hava temizlenirken bile koruyucu ekipmanlarını çıkarmadı.
UUİ’nin resmi X hesabı da mürettebat için kaygı edecek bir durum olmadığını ve önümüzdeki Pazar günü öğleden sonrasında kapağın açılmaya çalışılacağını belirtti.
On Nov. 23, the unpiloted Progress 90 resupply spacecraft successfully docked to the International Space Station’s Poisk module. After opening the Progress spacecraft’s hatch, the Roscosmos cosmonauts noticed an unexpected odor and observed small droplets, prompting the crew to…
— International Space Station (@Space_Station) November 24, 2024
UUİ basit bir günde de pek güzel kokmuyor. Bazı astronotlar istasyonun yanmış biftek ve insan vücudu kokusunun karışımına benzediğini söylüyor. Hem de bu kokunun, uzmanların UUİ’ye giden her bir nesneyi dikkatli şekilde koku testine doğal olarak tutmasından sonrasında bile istasyonda bulunduğunu söylemek gerek.
Sadece bir araç-gereç Dünya’da iyi koksa bile, uzayda değişik bir aromaya haiz olabilir. Bunun sebebi, yeni yapılmış araçlara ‘yeni otomobil’ kokusunu veren ve gaz çıkışı olarak malum bir kavram.
Bir araç-gereç ısıya yada vakumlu bir ortama maruz kaldığında gaz çıkışı meydana gelebiliyor ve bu da içinde hapsolmuş gazları yada su buharını özgür bırakmasına niçin oluyor. Bu gazlar da kimi zaman koku yapabiliyor.
Bu yüzden uzay ajansları çoğu zaman yalnızca düşük gaz çıkarma özelliğine haiz malzemelerin ISS’ye gönderilmesine izin veriyor. Uçucu gazlar ve su buharı yüzeyleri paslandırabilir, lensleri bulanıklaştırabilir, sinyal parazitine niçin olabilir ve kırılgan aletlere zarar verebilir; astronot sağlığına yönelik potansiyel tehditlerinden bahsetmeye bile gerek yok.
Her neyse ki, bu sefer oldukça mühim bir şey olmadı, sadece rahatsız edici araç-gereç bilinmiyor ve probleminin Progress’in kendisinde değil, kenetlenme mekanizmasıyla ilgili olma ihtimali var.
Eğer bu doğruysa, Progress Dünya’ya döndükten sonrasında bile koku devam edebilir.
Science Alert‘in haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
