Nikolay Vasilyeviç Gogol (d. 31 Mart 1809, Ukrayna – ö. 4 Mart 1852, Rusya) Rus roman ve oyun yazarı.
Gogol Kimdir?
. Rus edebiyatının ilk büyük roman, öykü ve tiyatro yazarıdır.
. Realizmin etkisindedir ve Rus realizminin kurucusudur.
. Rusya’nın minik kasabalarında yaşayan halkın sorunlarını başarıyla anlatmıştır.
. Mizahta da usta bir sanatçıdır.
Gogol’un Eserleri
Hikâye:
- Masallar, 1831
- Burun, 1833
- Portre, 1834
- Fayton, 1835
- Burun (Nos) 1836,
- Kaput (Shinel) 1940;
- Palto, 1842
- Petersburg Hikayeleri
- Eski Süre Beyleri
- Dikanka Civarlarındaki Bir Çiftlikte Akşam Toplantıları
Roman:
- Taras Bulba, 1835
- Ölü Canlar, 1842
Tiyatro:
- Bir Evlenme (Jentiba) 1833-1842,
- Müfettiş, 1836
- Kumarcılar (İgroki) 1842,
- Bir Delinin Hatıra Defteri, 1842
- Tüm Oyunları (1971).
- Dava
- Evlenme
Bazı Eserlerinin Kısa Özeti:
Ölü Canlar:
Mevzusu: I. Nikola dönemindeki (1825-1855) Rus toplumunun köylü gerçekliği. Roman, bir nesne benzer biçimde alınıp satılabilen, adam başına vergisi bulunan, bunun haricinde hiçbir hakları kabul edilmeyen köylü, ırgat kesiminin yoksun yaşantısından canlı tablolar sergiler. Bazılarının öldüklerini bile farkına varılmayan bu mujiklerin can bakımından sayısı, bazı ziraat kredilerinin sağlanmasına el verdiği için roman kahramanı Çiçikova bu konudaki düzenbazlığını başlatır. Derhal hepsi ölmüş oldukları için artık beslenme yükleri de kalmamış olan bu kâğıt üstündeki canlar, ona büyük bir gelir sağlarsa da sonunda ortaya çıkar. Amaç, Rus köylü yaşamının en acı gerçeklerini eleştirme fırsatını bulmaktır.
Müfettiş:
Yazarın meşhur oyunudur; Rusçası Revizor (1836). Mevzu, kendi kusurlarını bilen ve örtmeye çalışan ufak ufak bir taşra kentindeki negatif kişilerin, kendi sanılarına kurban olarak bir cemiyet eleştirisine fırsat vermesine dayanır. Başkentin hovarda başı boşlarından Klestakov, yolunun uğrağı bir kasabada, yönetim işlerini denetleyecek bir görevli olarak kabul edilir: Validen gardiyana kadar uzanan bir memurlar katında hepimiz kendi açığını görmezlikten gelmesi için müfettişe yaranmaya, ona rüşvetin çeşitli kılıklarında armağanlar sunmaya girişir. Tüm bu yaraların deşilmesinden sonrasında da tüm işlerin düzelip örtüldüğü sanılırken aslolan müfettişin geldiği haberi sahneye tam bir karabasan benzer biçimde çöker.
Taraş Bulba:
Ukrayna Kazakları’nın yaşamlarını, kıymet yargılarını, organik ve toplumsal özelliklerini, Polonyalılara karşı giriştikleri devamlı çatışmalar mevzu edinen eserdir. Yaşlı Kazak Taraş Bulba’nın çevresinde gelişir. Hiçbir duygunun zayıflığına yer vermeyen disiplinli baba, Kazak ahlakının gerektirdiği eylemi gerçekleştirmekten çekinmez; bir Polonyalı kıza tutulan, ölçülerini yitirerek halkına ve yurduna sırt çeviren oğlu Andrey’i kendi eliyle öldürür.
Dünya Edebiyatı
