Goncourt Kardeşler – Türk Dili ve Edebiyatı

Goncourt, Edmond ve Jules (Ortak ürün veren Fransız yazar kardeşler.)

EDMOND-LOUIS-ANTOINE HUOT DE GONCOURT
(D: 26 Mayıs 1822, Nancy – Ö: 16 Temmuz 1896, Champrosay, Fransa)
ve
JULES-ALFRED HUOT DE GONCOURT
(D: 17 Aralık 1830, Paris – Ö: 20 Haziran 1870, Auteuil, Fransa)

Nevrotik duyarlıklarına rağmen, hatta birazcık da bunun yardımıyla doğalcı roman, toplumsal tarih ve sanat eleştirisine mühim katkıda bulunmuşlardır.

1851 ‘de başladıkları detaylı Journal (Günlük) kadar, Edmond’un vasiyetiyle kurulan ve her yıl önde gelen bir Fransızca edebiyat yapıtının yazarını ödüllendiren Goncourt Akademisi ile tanınırlar.

Dul annelerinden emek harcamadan yaşamalarına kafi gelecek bir gelir kalınca, Edmond kendisini intihara varan bir umutsuzluğa sürükleyen gömü memurluğundan ayrıldı. İki kardeş bu gelirle bir taraftan estetikle ilgilenmeye, bir taraftan da hoşça zaman geçirmeye başladılar. Amatör sanatçılar olarak Fransa, Cezayir ve İsviçre’yi dolaşıp taslaklar hazırladılar. Paris’e dönünce evlerinde aşırı titiz bir seviye sürdürmeye çalıştılarsa da gürültü, mide bozukluğu, uykusuzluk ve nevrasteni yaşamlarından asla tamamlanmamış olmadı. İkisi de evlenmedi. Journal’de adı geçen hanımefendilerin tümü, bir kalp krizi sonucunda ölmeden ilkin frengiye yakalandığı sanılan Jules Goncourt’un tanıdıklarıydı.

Goncourt kardeşlerin sanata duydukları ilgi onları yazarlığa yöneltti, fakat ilk oyunları ve 1851’de piyasaya çıkan En 18 adlı romanları başarı getirmedi. Arkasından gazeteciliğe başladılar. 1852’de, bir makalelerinde erotik Rönesans şiirlerinden alıntılar yapmaları kamu ahlakını bozdukları sebebi öne sürülerek tutuklanmalarına yol açtıysa da sonrasında aklandılar.

1854’te yayımlamaya başladıkları toplumsal tarih dizileri başarı göstermiş oldu. Bu yapıtlarında Fransa tarihinin belirli dönemlerini aydınlatmak için hususi yazışmalardan, gazete haberlerinden, broşürlerden, hatta yiyecek mönüleri ve kıyafet biçimlerinden yararlandılar. Sanat eleştirisinde en mühim başarılarını L’Art du dix-huitieme siecle (1859-1875; 18. Yüzyıl Fransız Ressamları) adlı yapıtlarıyla kazandılar. Yapıt Antoine Watteau benzer biçimde o devrin ustalarının unutulmaktan kurtulmasına destek oldu.

Goncourt kardeşler romanlarında da aynı titiz belgeleme anlayışına ve özenle seçilmiş ayrıntılara yer verdiler. Bu yapıtlarda oldukca çeşitli toplumsal ve mesleki çevreleri anlattılar. Charles Demailly‘de (1860) gazetecilik ve edebiyat dünyasını, Soeur Philomene‘de (1861) tıp dünyasını ve hastane yaşamını, Renee Mauperin‘de (1864) üst orta derslik yaşamını, Manette Salomon‘da ise (1867) sanal dünyasını mevzu aldılar.

Romanlarında alt ve üst toplumsal sınıflan büyük bir açıklıkla yansıtmaları ve toplumsal ilişkileri titizlikle irdelemeleri yardımıyla doğalcılık akımının yerleşmesine katkıda bulundular. Emile Zola ve George Moore benzer biçimde romancıların yolunu açtılar.

En meşhur romanları Germinie Lacerteux (1864; Germinie Lacerteux, 1949), paralarını gece eğlencelerinde erkeklerle yiyen çirkin ve görünüşte günahsız hizmetçileri Rose’un çifte yaşamı üstüne kurulmuştur. Yapıt, işçi sınıfının yaşamını özetleyen ilk Fransız gerçekçi romanlarından biridir. Goncourt kardeşlerin diğeri romanlarının bir çok ise aşırı uzun serimleme ve betimleme bölümlerine, gereksiz ayrıntılara, suni ve üslupçu bir dile yer verir.

Goncourt kardeşler başyapıtları Journal’i 1851’de tutmaya başladılar. 1870’te Jules’ün ölümünden sonrasında Edmond 26 yıl süreyle günlüğü tek başına yazmayı sürdürdü.

Journal’de kardeşlerin Germinie Lacerteux’de kullanmak için aradıkları izbe mekânlardan günün meşhur adamlarıyla yiyeceklere kadar her tür toplumsal sınıfla ilgili notlar bulunur. Eleştirel yargılar, açık saçık fıkralar, açıklayıcı betimlemeler, edebiyat dedikoduları ve kısa portrelerle dolu olan Journal, hem de informasyon verici bir otobiyografi ve 19. yüzyıl Paris’indeki yazınsal ve toplumsal yaşamın kapsamlı bir tarihidir.

Goncourt kardeşlerin ilk kez 1867’de tasarladıkları Goncourt Akademisi resmi olarak 1903’te kurulmuştur.