Suni zeka mühim işler yapıyor sadece genel kanı, bilhassa bir mevzuda “bir şey yapmaması” gerektiği yönünde: Bir çocuğun spor kahramanına olan hayranlığını belirten bir mektup yazmak.
Google bunu zor yoldan öğrenmiş oldu. Firmanın suni zekalı söyleşi robotu Gemini için hazırladığı ve bir babanın kızının adına Olimpik engelli koşucusu Sydney McLaughlin-Levrone’a yönelik yazdığı mektubu mevzu alan yeni reklamı “Dear Sydney” eleştiri yağmuruna tutuldu.
İnsanların niyetlerini iyi mi belirlediklerini ve hedeflerine iyi mi ulaştıklarını inceleyen Stanford Üniversitesi’nden nörobilimci Dr. James R. Doty, reklamın rahatsız edici önermesi karşısında hiddet yerine daha oldukça kaygı duyduğunu belirtti.
Mashable’a konuşan Doty şunları söylemiş oldu: “Bu, deyim yerindeyse, [bir kişinin] kalbinden ve ruhundan gelen, oldukça kişisel bir anlatıdır. Bir halde bunu sizin için bir suni zekaya yaptırmak… bir kahramana mektup yazmanın ne olduğuna dair tüm anlayışı yok ediyor.”
Yeni kitabı Mind Magic: The Neuroscience of Manifestation and How It Changes Everything‘in yazarı Doty, bu şekilde bir mesajı oluşturmak için üretken suni zeka kullanmanın, bir tek bir insanoğlunun kendini organik bir halde ifade etmesi için kaçırılmış bir fırsat olmadığını söylemiş oldu. Ek olarak, yazar kendi niyet ve hedef belirleme sürecinin mühim bir kısmını atlıyor, bundan dolayı kahramanlarımız çoğu zaman bizlere kendimiz için iyi mi bir yaşam istediğimizi düşünmemizi sağlıyor.
Doty, etkili hedef belirlemenin, değerleriniz hakkında derinlemesine düşünmek, bu tarz şeyleri ulaşmak istediğiniz hedefle ilişkilendirmek, bu amacın başkalarına iyi mi hizmet edebileceğini idrak etmek ve peşinden sıkı çalışmayla beraber sonunda arzuyu ortaya çıkarmanıza destek olacak niyetler belirlemekle başlaması icap ettiğini söylüyor.
Şu demek oluyor ki Google’ın reklamındaki genç kız için – ya da kendi hırslarının ve spora olan bağlılıklarının bir yansımasını gören herhangi bir çocuk için – kahramanlarına niçin fanatik olduklarını ve rekorlarını niçin kırmak istediklerini düşünmek ve ifade etmek için vakit ayırmak, hedef belirlemenin mühim bir parçası olabilir. Elbet bunu reklamdaki baba şeklinde bir ebeveynle beraber yapmak da eşi olmayan bir bağ kurma anı yaratacaktır.
Doty, bu yazma görevi verilen bir suni zeka söyleşi robotunun bir tek kahramanın sicili, ödülleri ve övgüleri şeklinde ilgili bulunduğunu düşündüğü detayları toplayabileceğini belirtti. Özgeçmişle ilgili bilgiyi suni zekanın toplaması, mektup için meydana getirilen araştırmanın süresini azaltabilir.
Sadece Doty, sonuçların, bir sporcunun kendi toplumuna yapmış olduğu pozitif katkılar ya da cinsel kimlik şeklinde, pek oldukça insanoğlunun gözünde kahraman olmasına destek olan, ölçülebilir olmayan başarıları da göz ardı edebileceğini korumak için çaba sarfediyor.
Elbet bir çocuk, ilgi duyduğu sporda “tüm zamanların en iyisi” olmayı isteyebilir. Sadece küçüklere rol model olabilecek bir atlet olma ihtimali de bir o denli mühim.
Doty bu yüzden şu şekilde diyor: “Bunun gerçek bir tesir oluşturması için, suni zekanın o sporcuyla ilgili milyonlarca data parçasından oluşturduğu anlatı değil, sizin anlatınız olması gerekir.”
Bilhassa toplumsal medya içeriğine hitap eden birçok suni zeka ürününün, kullanıcılara daha çok beğeni yada etkileşim almalarına destek olacak araçlar olarak sunulduğunu da sözlerine ekliyor Doty.
Gemini, kullananların fikirlerini “güçlendirmelerine” destek olan bir söyleşi robotu olarak pazarlansa da, gene de beğenilebilir içerik oluşturmayı hedefleyebilir; bu da her yaştan kullanıcılarının samimi düşüncelerinden uzaklaşmasına ya da kendi görüşlerine olan güvenlerinin zayıflamasına sebep olabilir.
Bilhassa toplumsal medya içeriğine hitap eden birçok suni zeka ürününün, kullanıcılara daha çok beğeni yada etkileşim almalarına destek olacak araçlar olarak sunulduğunu da sözlerine ekledi.
Doty, kişinin bir hedef belirlemesinin en iyi yolunun, sakin ve rahat bir durumda, büyük hayaller kurarak ve gelecekteki başarıları korkuyla değil sevgiyle yönlendirilen bir zihin durumunda hayal etmekle mümkün bulunduğunu söylüyor. Bir başka deyişle, başkalarının onayı yada maddi bir arzuyla oluşturulan hedeflere ulaşmak, buna birlikte rol alan kaygı ve hayal kırıklığı yüzünden oldukça daha zor. Doğal ki bir suni zekanın bunun bilincinde bulunduğunu düşünmek -en azından şimdilik- mümkün değil.
Eleştirilerine karşın Doty, üretken suni zekaya karşı değil; bu teknolojiyi kullanan bir ruh sağlığı uygulamasının kurucularından biri ve hızla gelişen teknolojinin insan yaratıcılığını ve ifadesini destekleyebileceğine, onun yerine geçemeyeceğine inanıyor.
Doty, “Eğer size ilişkin olmayan ya da sizin derinden hissettiğinize benzer bir şey yazmıyorsa, o vakit bunu yazan siz olmuyorsunuz ve bu yazı tamamen bir yalan haline dönüşüyor” diyor.
Rebecca Ruiz’in makalesini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.