Gültekin Emre – Türk Dili ve Edebiyatı

Gültekin Emre (D: 31 Mayıs 1951, Konya) Ozan, yazar.

Gültekin Emre, 31 Mayıs 1951 tarihinde Konya’nın Kungul Köyünde hayata merhaba dedi. Aslolan adı Gültekin Özkan‘dır. İlk ve ortaokulu Ankara’da (1963), liseyi Akşehir’de tamamladı (1970). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Rus Dili ve Edebiyatı Kısmı’nden mezun oldu (1974). Çevirmenlik, Sol ve Onur Yayınları’nda düzeltmenlik yapmış oldu, Ulusal Kütüphane’de çalıştı. 1980 yılından beri yurtdışında Berlin’de öğretmenlik, gösterim yönetmenliği ile uğraşıyor.

Şiirleri Adam Sanat, Atika, Modern Türk Dili, Şov, Milliyet Sanat Dergisi, Oluşum, Türkiye Yazıları, Varlık, Yeni Biçem şeklinde dergilerde yayımlandı. Yurtdışında Ayraç ve Şiir-lik dergilerini yönetti.

Türkiye Yazarlar Sendikası, Edebiyatçılar Derneği ve Alman Yazarlar Sendikası üyesidir.

Gültekin Emre, Varlık dergisinde şiir günlükleri, çeşitli dergilerde ve web sitelerinde şiir kitaplarına dair yazılar yazmaya devam etmektedir.

Gültekin Emre’nin Eserleri

Şiir:

• Kurşunî Bir Siperde – (Türkiye Yay. / Ankara 1980)
• Bizsiz Şeklinde – (Dayanışma Yay. / Ankara 1983)
• Gece Düşleri – (Dağyeli Yay. / Frankfurt 1985)
• Aşk ve Minyatürler – (Cem Yay. / İstanbul 1989)
• Düşkuyusu – (El Yazıları Yay. / Ankara 1990)
• Liebe und Miniaturen – (Babel Verlag / Berlin 1991)
• Siyaha Elveda – (Yapı Kredi Yay. / İstanbul 1993)
• Taşı Sula – (Diğeri Yay. / Ankara 1998)
• Kanun Hükmünde Şiirler – (Yön Yay. / İstanbul 1999)
• Melez: Şairince Seçilenler (2004-1997) – (Yom Yay. / İstanbul 2005)
• Minik Deniz : Toplu Şiirler (2006-1977) – (Yapı Kredi Kültür Sanat Yay. / İstanbul 2009)
• Çınlama – (Hayal Yayıncılık / Ankara 2010)
• Ciğerpare Bence – (Kitap Yay. / İstanbul 2011)
• Merkezkaç Bence – (Kitap Yay. / İstanbul 2011)
• Göç/ük Bence – (Kitap Yay. / İstanbul 2011)
• Kardeş Türküler Bence – (Kitap Yay. / İstanbul 2011)
• Opus – (Sel Yayıncılık / İstanbul 2012)
• Tut Elimi Anne – (Çizmeli Kedi / İstanbul 2012)
• Berlin Şiirleri – (Bence Kitap / İstanbul 2012)
• Kardeşim Gurbet – (Bence Kitap / İstanbul 2015)
• Yürü Dur Boya – (Yapı Kredi Yayınları / İstanbul 2016)
• Tut Elimi Baba – (Nezih-Er Yayıncılık / İstanbul 2016)
• Sere Serpe – (Yapı Kredi Yayıncılık / İstanbul 2018)
• Uzaktan Uzağa – ( Mayıs Yayınları / İstanbul 2018)
• Sürgülü Kapı – (Yapı Kredi Yayıncılık / İstanbul 2021)

Tercüme:

• 150.000.000 – (Kızılırmak Yayınları / Ankara 1977)
• Ressamın Şiirleri – (İyi Şeyler Yayıncılık / İstanbul 1994)
• Şiirler : Tarkovski – (İyi Şeyler Yayıncılık / İstanbul 1999)
• Roma Ağıtları – (Gendaş Yayıncılık / İstanbul 2002)
• İyi Geceler Minik Ayıcık – (Gergedan Yayıncılık / İstanbul 2017)
• Ben Kaybolmam Ki – (Gergedan / İstanbul 2017)
• Ben Beraberce Gitmem Ki – (Gergedan / İstanbul 2017)

Antoloji:

• Posta Şiirleri – (Dünya Yay. / İstanbul 2003)
• Yol, Yolcu, Seyahat Şiirleri Antolojisi – (Kâmil Koç Otobüsleri A.Ş. Yay. / Bursa 2006)
• Hanım Öykülerinde Avrupa – (Sel Yay. / İstanbul 2010)
• EUROPE: In Women’s Short Stories from Turkey – (Milet Publishing / İngiltere 2012)
• Yiyin Efendiler Yiyin: Şiirli Sofralar Antolojisi – (Oğlak Yayıncılık / İstanbul 2016)
• Hanımefendilerin Ruh Acıları – (Nezih-Er Yayıncılık / İstanbul 2016)

İnceleme:

• 300 Jahre Türken an der Spree: Ein vergessenes Kapitel Berliner Kulturgeschichte – (Ararat / Berlin 1983)
• Yarım Damla-Almanya’daki Türk Şiiri – (Yapı Kredi Yay. / İstanbul 1993)
• Türk Edebiyatında Berlin – (Yapı Kredi Kültür Sanat Yay. / İstanbul 2003)

Eleştiri:

• Kardeş Fırtınalar – (Yapı Kredi Kültür Sanat Yay. / İstanbul 2007)
• Kardeş Alevler – (Yapı Kredi Kültür Sanat Yay. / İstanbul 2009)
• Kardeş Resimler: Fotoğraf, Ressam, Sergi Yazıları – (Bence Kitap / Ankara 2012)

Hatıra:

• Yitik Şehir – Ankara (Heyamola Yay. / İstanbul 2008)

Günlük:

• Kardeş Günlükler: Şiirlere Sarın Beni – (Bence Kitap / İstanbul 2011)
• Yiyelim İçelim, Okuyalım Yazalım: Günlükler 2013-2016 – (Oğlak Yayıncılık / İstanbul 2017).

Gültekin Emre Şiirlerinden Örnekler

AŞK GELİP BENİ BULDU

Yüzünden bir harf düştü, kış bastırdı
Okuyamıyorum seni, uzaklar oldukca pahalı
Bilet bulamıyorum, kar oldukca seviyor ağaçları
Senin saçlarını, dudaklarından bir öpüş
Havalandı, korlaşıyor günlerin acısı
Yazım giderek okunaksızlaşıyor, yaşımı
En iyi sen bilirsin, bir gece alfabesiz
Yüzünden düşen bin parçayken, uzaklara
Vasıta bulamıyorum, çıkagelmiştim bomboş
Saçlarında kalıyor ellerim, bu bilet neresi
İçindir bilmiyorum, yuvasız, yurtsuz ellerim
Kar, ağaçlardan süzülüyor, çiçek tohumlarında
Bir açlık, bir sabırsızlık, boynunda gizlenen
Benlerin içinde ara beni, fotoğrafını kime
Vermiştim, kaybolan fotoğrafına sor beni
Gözlerine çarşılar sığmıyor, her yer don
Yüzünden düşen harfte gizle beni, gidemiyorum
Sensiz bir bölgelere, kala kalıyorum cansıkıcı
Bu kentin ölügözü sokaklarında, evlerinde
Yüzünden bir harf düştü, aşk gelip beni buldu

BATIK GEMİ

Batık bir vapur yüküyüm dalgıçları bekleyen
Bir dalgın dalganın elinde sürüm sürüm inleyen kim
Toprak çatlar çatışmalarda kahrından, dağlar sığınılmaz
Olur ayazına sığılmaz, buzuna ve yalnızlığına, artık kız
Kaçırmıyor delikanlılar al atlara binip naralarıyla
Kaçıyor akpak kızlar tek tek ellerden başka yataklara
Giden gelmiyor bu ne şekil iştir içli şarkılar dinlenmiyor
Pencere camları kirlenir kimse oturmuyor mu burda denir
Balkonlara su dökün de serinlesin birazcık yandık kavrulduk
Her şey ateş pahası el yakıyor fiyatlar beyim
Kimse yok mu evladım aşağıda, oynasana birazcık daha
Sular kesilmiş anne, hani yıkanacaktık tamamımız
Suya yazdım adını senin, denize kavuşacaksın ve orada
Batık bir vapur seni bekliyor içini açmış da sana
Bu filo buradan geçmeyecek ve bu hanımefendiler bu evleri
Boyamayacak, bu sokağın da ahlakı var ister emin olun
İster inanmayın, bu sokağın da ahını alacaksınız
Vurguna dikkat edin vurgun yemiş adamlar çoğalıyor

GECE DÜŞLERİ

gece düşleri alır götürür beni
sığınmacı akşamların hüznüne
-ne oldukca şey anlatılır ya da anlatılamaz
baskının direnmeye davetine
ölümlerin tekrardan dirilmelerine

bir şehir düşünün her evde bir yaralı
-ya ölüler ya ölemeyenler ya ölümü bekleyenler
düğünlere kan bulaşmış bir kez
-sevgiler esir tek kişilik hücrelerde
sular da çürür yetmişiki gün süresince

gece düşleri alır götürür beni
dimdik yüreklerin yanında nöbete
şarkı, türkü, şiirle dolmaya
kilit vurulmuş denizlerin dilinde
balıkçıların ağında mavi köpük olmaya

yabancı akşamların karanlık gülleri
mektupların yanıtsız kalmış olduğu günler
acı haberler bizleri bekler kuytularda
yapraklar sükunet içinde hıçkırır ezgilerimizi
gözlerin, dost gözlerin sönmeyen sevgisi

gece düşleri alır götürür beni
elimde bir gül fidanı
kaşların namlu şeklinde çatıldığı sedirlere
dillerin bıçak açmaz suskunluğu
kararlılıklara, antlara, akşamalacalarına

ve sen gelirsin şafağın ilk rengiyle
penceremde kuş olmaya

ZAMANI DURDURUN

Topal gün, acı şafak, kırgın güneş, eski deniz, korsan şans
Zamanı kim durduracak? Zamanı kim durduracak? Kim?
Kör yaşam, kor ümit, kar beyazı gece, gelinlik rüzgâr
Zamanı sen ben durduracağız, zamanı sen ben durduracak
Narla ovdum gölgeni, dünle ovdum düşlerini, sardunyayla

Bu aşk öldürecek beni, bu fotoğraf hep gülmeli, bu aşk hep sürmeli
Resmin cebimde yanardağ, lavlar sarıyor kalbimi, kalbimi
Hepimiz kendi dilinde şiir yazmalı, yazmalı kendi dilinde şiir
Çocuklar dağda yaşamamalı, çocuklar dağda yaşlanmamalı
Mutsuz kapı, küs pencere, yamalı duvar, uzak balkon, boş bardak

Kuşlar her yere yuva yapmalı, kuşlar her yerde şakımalı, kuşlar
Aşklar konuşmalı, yaşamdan konuşmalı, ölümden konuşmalı
Yol veriyorum yaşamıma sen olmayınca yanımda, sen olmayınca
Kim durduracak zamanı? Zamanı kim durduracak? Zamanı kim?
Özlemle ovdum kokunu, kalem kutunu, inci taktığın boynunu

Tersi yok dönemin, dönemin tersi yok, tersi ayıp resimler
Bir sen kaldın elimde, bir sen, bir de gölgen, bir de incin
Berduş bulut dolaşıp durma başımda, avare yenilgi gir koluma
Masum kırım sokul yanıma, silik haydut yaşam düş yakamdan
Kan nakli, korkak koku, puslu kahkaha, kırılan ince dil

Eller yukarı ateşkes
Eller yukarı hayatım
Ben burdayım