Senelik izne çıkarken, bizlere iş paslamamaları için beraber çalıştığımız kişilere izinde olduğumuza dair süslü mesajlar atıyoruz. Erken kalkacaksak, geç başlamış olan etkinliklerin davetini reddediyoruz. Birisi ihtiyacımız olmayan bir ürünü satmayı denediğinde direkt “hayır” diyebiliyoruz. Aslına bakarsak evden çıkarken kapıyı kilitlememiz bile (güvenlik önlemi olmasının yanı sıra) bir sınır çizme emaresi. Doğrusu gündelik hayatımızda pek oldukca sınırlar çizebiliyoruz. Fakat söz mevzusu ilişkilerimiz olduğunda bu sınırı niçin belirleyemiyoruz, bunun neresi duygusal?
Evet ilişkilerde sınırları belirlemek zor fakat birlikteliğin başlarında flörtünüzle bu sınırları çizmek daha da zor. İki taraf da birbirine hayır diyemediği için çiftlerin girmiş olduğu şekiller, yediği yemekler, gittiği bölgeler senelerdir güldürü dizilerin ve filmlerin bir komedi unsuru. Bunlar izlerken güldürse de gerçek hayatta bir anksiyete deposu olabiliyor. Sorun bir tek “hayır” diyemediğiniz için ay sonu lüks bir restorana gitmekle sınırı olan değil.
Kimi durumlarda yeni flört etmeye başladığımız kişinin yersiz bir şakasına, ne kadar kazandığımızı sormasına yada “telaşlı” yakınlığına tepki koyamadığımız için söylenirken buluyoruz kendimizi. Bilhassa de dating dünyasında tecrübe edinecek kadar zaman geçirdiyseniz “Bu yaşa geldim, hâlâ iyi mi buna ‘hayır’ diyemiyorum?” diye kendi kendinizi yemeniz de mümkün. Flörtle ya da yeni sevgili ile birlikteliğin ilk başlarında sınır belirlemek bazılarında ciddi strese bile niçin olabiliyor.
Sınır çizmek niçin mühim?
Online çift terapisi hizmeti veren The Relationship Paradigm’den Neil Wilkie, “Sınırlar, bir insanoğlunun iyi mi davranılmak istediğini gösteren temel kılavuzlardır” diyor. Wilkie, sınırları netleştirmenin ruh sağlığımız ve özgüvenimiz için elzem olduğuna vurgu yapıyor.
Her ne kadar duygusal ilişkilerde sınırların önemi ile başlasak da dikkat çekilmesi ihtiyaç duyulan bir nokta mevcut: Aile, dost, meslektaş ve hatta web takip edenleri ile sınırları çizmek, kısaca TÜM ilişkiler de bunu saptamak mühim.
Bilhassa marjinalize edilmiş gruplarda sınırlara saygı göstermek, travmaları tetiklememek için fazlaca mühim. Bu sebeple sınır ihlali, örneğin cinsel sertlik mağdurlarını, toplumsal medyada cinsel travma paylaşımlarına etiketlemek şeklinde durumlarla sonuçlanabiliyor. Her insanın sınır çizme ve o sınırlara saygı gösterilmesini bekleme hakkı var.
Sınır çizmek niçin zor?
Sınır çizmek mühim peki mevzu dating’e ulaşınca sorun karmaşıklaşabiliyor. Bu sebeple hoşlandığınız ve pek de tanımadığınız biriyle bu sınırları belirlemek göz korkutabilir.
İlişki uzmanı Rachael Lloyd, “Başkalarının onayına tutunma mevzusunda kaygı duyduğumuzda sınırlarımızdan ödün verebiliyoruz” diyor ve devam ediyor:
Fakat bir kere bunu hayata geçirmeye başladığımızda kişilik duygumuz aşınabiliyor ve bir süre sonrasında kendimizi birlikteliğin içinde kaybedebiliyoruz.
Sınırlarımızdan yüzde 100 güvenilir olmadığımız noktada içgüdülerimizi seyretme tavsiyesini veren Lloyd, “Sınırın aşıldığını anlarsınız şundan dolayı birden duygusal olarak tetiklendiğinizi hissedersiniz” ifadesine yer veriyor.
Öte taraftan, sınırları evvelde belirlemek, ileride çıkması olası ihtilaf ve kavgaların da önünde geçmek demek.
Neil Wilkie, “Birçok çift genel anlamda birlikteliğin başlarında sınırlarını konuşmuyor. Bu da temel kuralların belirsiz olması şeklinde bir neticeye yol açıyor” değerlendirmesini yapıyor.
Yeni bir partnerle cinsel sınırların görüşülmesi, iki tarafın da rahat ve güvende hissetmesi için bilhassa ehemmiyet taşıyor. Wilkie, birlikteliğin başlarında sınırları belirlemenin daha kolay olduğuna vurgu yaparak, böylece birlikteliğin hiddet ve birbirini suçlamaktan ziyade gelişme ve netlik şeklinde bir kaynaktan beslenebildiğini söylüyor.
Sınırlar hakkında iyi mi konuşmalı?
Yeni çıkmaya başladığınız biri sizin onaylamadığınız bir sınır ihlali yaptığında ve bu mevzuyu onunla tartışmanız gerektiğinde ne yaparsınız?
Rachael Lloyd, “Siyaset, aile ya da maaş şeklinde duyarlı mevzularda rahatsız olduğunuz bir konuşma başlarsa kibarca sınırlarınızı ortaya koyun ve mevzuyu değiştirerek, ikinizin de ilgilenilmiş olduğu bir şeyle ilgili başka bir söyleşi başlatın” diyor.
Rachel Thompson’ın haberini Sıdal Utkucu yerelleştirdi
