İnsan ve İletişim, Etkili İletişim ve Kuralları, Öneriler

İletişim nedir?

• İletişim; bizim başkalarını, başkalarının da bizi bizi anlamasına yarayan bir SÜREÇTİR.
• Düşünme ve görüşlerin sözlü olarak karşılıklı alışverişidir.
• Sözcüklerin, resimlerin figürlerin grafiklerin, vb. sembollerin kullanılarak informasyon, fikir, duygu ve becerileri aktarılması sürecidir.
• Organizmanın bir uyarana verdiği ayrımcı bir tepki olarak; gücün gösterilmesine yarayan bir mekanizmadır.
• Bir kaynağın davranışlarını kasıtlı bir halde etkilemek suretiyle bir alıcıya mesajlar iletmesi, bir kişinin ya da grubun tekelindeki informasyon ve becerilerin başka bir şahıs ya da gruplarla ortak kullanmasını elde eden bir süreçtir.
• Bir zihnin öteki zihinleri etkileme yollarının tümüdür.
• İletişim; bir tek, yazılı ve sözlü konuşmaları değil müzik, fotoğraf, heykel, tiyatro, bale, dans benzer biçimde tüm insan davranışlarının içine alır.

Kendimizi doğru ifade edebilmek, dünyayı doğru algılayabilmek için sıhhatli kontakt kurabilme becerilerimizi geliştirmeliyiz. İletişimin ön koşullarından biri de “dinleme“nin önemini kavramak ve gereklerini yerine getirmek yönünde davranışlar sergilemektir. Hepimizin “anlaşılmadığımızı” düşündüğümüz çağımızda – dinlemek – için ayrı bir ayraç açmak gerekir…

Günlük yaşamda karşılıklı konuşurken, bir münakaşa programında katılımcılar görüşlerini dile getirirken; sözünün kesilmesinden, dinlenilmediğinden yakınma eder ve ses tonu gittikçe yükselir. Bir süre sonrasında taraflar kırgınlık, kızgınlık ve bıkkınlık içinde iletişimi kesmeye yönelik davranışlar gösterir.

Oysa dinlemeyi bir öğrenebilsek ve dinlediğimizden konuşan taraf güvenli olsa, ilişkilerimize bambaşka bir itimat, rahatlık ve mutluluk yansıyacaktır. İletişim kopuklukları ve kazaları ortadan kalkacaktır. Data düzeyimiz terfi edecektir. Eski Sirach yazıtına bakılırsa “Dinlemeyi seversen, informasyon kazanırsın ve eğer kulak kabartırsan akıllı olursun.”

Geliştirilmesi ihtiyaç duyulan kontakt becerilerinden kim bilir en önemlisi dinleme becerisidir. Çocuklarımız ile, eşinizle, arkadaşınızla konuşurken “can kulağı” ile dinlendiğiniz duygu ve düşüncesi mutlu olmanızı elde edecektir. Mesajların iletilmesi kadar alınması da önemlidir. Etken bir dinleyici olmak için neler yapmalıyız, bu tarz şeyleri inceleyelim:

Etkili İletişim için Tavsiyeler:

1- Sabırlı olun ve karşınızdaki insanoğlunun iletmeye çalmış olduğu mesajına saygı duyun.
2- Konuşan kişiye dikkatinizi verin, dikkatinizi dağıtacak başka şeylerle ilgilenmeyin.
3- Konuşan kişinin söylediklerini, bazen kendi cümlelerinizle özetleyin ve karşınızdan teyit alın.
4- Önyargısız kulak verin. Herkesten yeni bilgiler edinebilirsiniz.
5- Egonuzu ön plana çıkarmayın. Egosu güçlü kişiler, kendilerini konuşan kişiden daha üstün görüp, onun söylediklerini dinlemeyebilir.
6- Konuşan kişinin gövde diline dikkat edin. Söylediklerini gövde dili tamamlıyor mu?
7- Iyi mi söylendiğini değil, ne söylendiğini dinlemeye çalışın.
8- Konuşanın anlattıklarını sonuna kadar asla araya girmeden kulak verin.
9- Mühim noktaları not alın. Yazmak, dikkatinizi daha kolay toplamanızı elde edecektir.
10- Karşı taraf konuşurken onun söylediklerine vereceğiniz cevapları değil onun ifade etmek istediklerini düşünün.

Dinlemeyi başardığınızı varsayalım. Konuşan kişiyi dinlediğinizi, bir de gövde dilinizle gösterdiğinizde, konuşan kişinin saygısını ve itimatını daha kısa zamanda kazanabilirsiniz.

Dinlerken bedenle hafifçe öne doğru eğilmek, baş sallamak, göz temasında bulunmak, iyi dinleyici olduğunuzu karşınızdaki kişiye gösterecektir. Sözel olarak da dinlediğinizi belirten sesler çıkarabilir; “evet, hımm, anlıyorum, doğal” benzer biçimde sözcüklerle, dinlediğinizi izah edebilirsiniz. Bu sözel teyitler, bilhassa birbirimizi görmediğimiz, bir tek dinleyebildiğimiz telefonla kontakt halinde iken ne olursa olsun dikkat edilmesi ihtiyaç duyulan bir mevzudur.

Dinlemek karşınızdaki kişiye “saygı duymanın, sana kıymet veriyorum” mesajı vermenin en iyi yoludur. Konuşmak için bir sebebi olan herkesi, dinlemek için de bir niçin, ne olursa olsun vardır.

İLETİŞİMİN NERESİNDEYİZ?

Kemal GÖKCAN /Toplumsal Hizmet Uzmanı

Toplumun içinde yaşayan insanoğlunun kendisini ve çevresini daha iyi tanımasına ve başkaları ile uyumlu ilişkiler gerçekleştirmek için etkileşim kurabilme, yaşayan ve artık yaşamayan kişilerin miras olarak bıraktıkları bilgilerden yararlanılmasına yardım eden hususi bir becerisi vardır. İşte bu beceri iletişimdir.

Temelde insanoğlu, varoluşlarının başlangıcından bu yana çevrelerini etkilemeye çalışmışlardır. Sadece, organik olarak çevrelerini etkilemeye çalışınca kendileri de etkilenmişlerdir. Bu bağlamda ilkin kim yada kimler içinde bir iletişimin bulunduğunu bilmek gerekir. İletişimde bulunanlar içinde karşılıklı itimat ve anlayış sağlanamamışsa, problemler çoğalacak ve iletişimde ki etkinlik gerçekleşmeyecektir. Şundan dolayı, iletişimin sıhhatli gerçekleştirilmesinin koşulu itimat ve etkileşimdir.

Aynı toplumsal yapı içinde bulunan insanoğlu bile değişik yapılara sahiptirler. Her kişinin kontakt şekli ve davranışı farklıdır. İletişim ilk koşulu her kişinin değişik bulunduğunu ve değişik kontakt şekillerinin bulunduğunu kabul etmekle adım atar. Bu koşulun gerçekleşmesi içinde bir kontakt sürecinin olması gerekir.

İletişim, bireyler arası birlikteliğin her türünü, örgütleri ve giderek toplumları belirleyen, yaratan ve bir arada meblağ. Grup halinde düşünüp davranmamızı, toplumsal ilişkilerde rol yapmamızı ve hareket etmemizde hep iletişime borçlu olduğumuzu söylemek mümkündür.

Toplumsal yaşamda insanoğlu çevrelerinden aldıkları iletilere bakılırsa davranışlarını oluştururlar. Bireyler bu süreçte kişiliklerini tanımlarlar. Yalnız çevrelerinin tesirinde kalmazlar, etkileşim vakasının bir organik sonucu olarak da çevrelerini de değiştirmeye çalışırlar.

Fazlaca genel olarak kontakt; bir başkası ile konuşmaktır. Günlük hayatımızda yer etmiş olan televizyondur, bilgiyi yaymadır, giyiniş ya da saç biçimidir…

Peki biz iletişimin neresindeyiz?

Aslına bakarsak kontakt sözcüğü bir oldukca davranış biçimlerini kapsaması sebebi ile “sevgi” sözcüğüne de benzemektedir. İletişim kişinin varlığının kendisidir.

Data teknolojisinin gelişmesine bağlı olarak çağımızda yeni ve oldukca süratli kontakt araçları gelişmiştir. Cep telefonları, Web bu kontakt araçları ile insanoğlu bir birleri ile oldukca süratli kontakt kurmaktadır. Küreselleşmeyi bu süreçte beraber ele aldığımızda, artık kontakt davranışları değişmiş, değişik bir kontakt kültürü oluşmuştur. İnsanlar bir birleri ile kurduğu iletişimde değişik teknikler oluşturmuşlardır. Hızla gelişen teknoloji “sevgi” iletişimini yok etmektedir. İnsanlar, karşı karşıya konuşmadıkları ya da o cesareti kendinde bulamadıkları süre sanal ortamda varlığını hissettirme çabası içine girmişlerdir.

Karizma, Kariyer, İmaj benzer biçimde kavramlar oldukca öne çıkmış olup, insanoğlu bu kavramlar ile tekrardan bir kültür oluşturmuşlardır. Artık karşılıklı kontakt kuramayan fert, imajı ile kontakt kurmaktadır. Yeni giysisi ve saç modeli o kişinin kendini ifade etme yöntemi olmuştur. Saatlerce Web ortamında sohbetler yeni bağımlılıklar yaratmış “Otistik” davranışlar oluşmuştur.

Devletimizde, Edebiyat Çağı yaşanmamış olup, okuma alışkanlığı edinilmemiştir. Romanı okumadan, İnsanlar sanal ortamda sohbeti oldukca süratli yaşamış ve etkili kontakt kurma becerisini azaltmışlar, değişik davranış kalıpları gösteren gençler oluşmuştur. İletişimin tüm nesnel öğeleri gittikçe yitirmekteyiz.

Iyi mi İletişim?

• Etkili İletişim, doğrusu karşı karşıya kontakt,
• Fert değil, bireyselliğimizi bulgu etmek, kabiliyetlerimizi öğrenmek ve geliştirmek,
• Dinlemek, dinlemeden asla konuşmamak,
• Hayır diyebilmek,
• Somut olmak,
• Kitap okumak, Şiir Okumak,
• Özgürlüğümüze inanmak,
• Empati oluşturmak,
• İletişim kurduğumuzun kişinin toplumsal düzeyinin bulunmuş olduğu yerden adım atmak,
• Konuştuğumuz kavramları bilerek konuşmak, anlamını bilmediğimiz sözcükleri ve kavramları kullanmamak,
• İletişim kurduğumuz kişinin konuşurken yüzüne bakmak,
• İmaj, terimini abartmamak. Fakat kendi kabiliyetimize uygun görüntü oluşturmak,
• Fazlaca konuşmamak,
• Ve ön yargılarımızdan uzaklaşmak.

İletişimin 50 Kuralı

İnsanlarla İletişim Kurarken Dikkat Etmemiz Ihtiyaç duyulan İlkeler

1. Karşınızdakini dinlemesini bilin.
2. Sabırlı olun.
3. Esnek olun.
4. Sizi dinleyenlerin anlayacağı sözcükler seçin.
5. İnsanların gönlünü almaktan korkmayın.
6. Sinirlerinize hakim olun.
7. Latife yapacağınız süre iyi düşünün.
8. Sorulara karşılık verin.
9. Mevzunuzu iyi bilin.
10. Düşünmeden konuşmayın.
11. Devamlı dert yanan, şikâyet eden, mızmızlanan biri olmayın.
12. Karşınızdakilerin tepkilerine dikkat edin.
13. Yitirme ihtimalini de göz önünde bulundurun.
14. Gereksiz eleştirilerden kaçının.
15. Görüşlerinizi başkalarına zorla kabul ettirmeye çabalamayın.
16. Gürültü yapmayın, sadece sesinizi duyurun.
17. Yüz ifadenizi deneyin.
18. Ayaklarınızı masaların üzerine koymayın.
19. Biri sizinle konuşurken işinizle meşgul olmayın.
20. Birisi konuşurken, önünüzdeki kağıtlara çiziktirmeyin.
21. Birisi konuşurken, başkalarıyla fısıldaşmayın.
22. Sözü başkalarının ağzından kapmayın.
23. Duman makinesi olmayın.
24. Yerinde duramayan biri olmaktan kaçının.
25. Aynı sözcükleri dilinize dolamaktan vazgeçin.
26. İnsanlara ne yapacaklarını öğretmek merakından vazgeçin.
27. Çift anlamlı sözcüklerden kaçının.
28. Ne süre susmak icap ettiğini bilin.
29. Lafınızı kuvvetli bir tonla bitirmiş olun.
30. Başkalarını kötülemeyin.
31. Öğütlediğiniz şeyleri kendiniz de uygulayın.
32. Yüksekten atmayın.
33. Her insanın işine burnunuzu sokmayın.
34. Size akıl danışılmadıkça nasihat vermeyin.
35. Olduğunuz benzer biçimde görünün.
36. Gereksiz yere zıtlık yaratmayın.
37. Adil davranın.
38. Böbürlenmeyin.
39. Başkalarının canını sıkacak esprilerden kaçının.
40. İnsanları terslemeyin.

Telefonda Konuşurken;

41. Telefonda ilkin kendinizi tanıtın.
42. Ahizenin içine doğru konuşun.
43. Karşınızdakinin sözünü kesmeyin.
44. Arada bir şeyler söyleyerek dinlediğinizi belli edin.
45. Telefonda konuşurken bir şey yemeyin.

Mektup Yazarken;

46. Gereksiz şeyler yazmaktan kaçının.
47. Yazdığınızı bari bir kez okuyun.
48. Ağdalı sözcükler kullanmayın.
49. Fena haberleri yumuşak dille iletin.
50. Yazınızı, pozitif yönde, gönül alıcı bir cümleyle tamamlaya çalışın.