İsmail Safa, (D: 21 Mart 1867, Mekke, Suudi Arabistan – Ö: 24 Mart 1901, Sivas) Ozan, yazar, eleştirmen.
İsmail Safa, yazar Peyami Safa ve gazeteci İlhami Safa’nın babası, siyasetçi Ali Kami Akyüz’ün de ağabeyidir. Şiirleri, Tanzimat’la Servet-i Fünûn edebiyatı içinde köprü olma özelliği taşır. Romantizm akımından etkilenen sanatçı, duygu yönü ağır basan, ölçü-kafiye benzer biçimde biçimsel kurallara bağlı şiirler yazmıştır. “Eski” ve “yeni” tartışmasına girmemiş, aralarında bir fark gözetmemiştir. Oldukca hisli, nazik ve alçak gönüllü oluşunun da bunda oranı vardır. Şiirleri hem “eski” hem de “yeni” taraftarlarınca beğenilmiştir. Vezin, kafiye ve dil anlayışı bakımından “eski”nin; zevk ve anlayış bakımından ise “yeni”nin özelliklerine bağlı kalmıştır.
İsmail Safa, II. Abdülhamit periyodunun baskılarına cephe alan aydınlarındandır. Kendi görüşünde olan Ubeydullah Bey, Hüseyin Sîret, Tevfik Fikret, Abdullah Cevdet benzer biçimde dostlarıyla sık sık toplantılar yapmıştır. O günlerde yazdığı “Ey Halk Uyan” ve “Sultan Hamit’e” adlı şiirleri büyük ilgi görmüş, bir o denli da tepki uyandırmıştır. Öteki arkadaşları benzer biçimde o da, devlet yönetimi tarafınca sürekli gözaltında tutulmuştur.
29 Nisan 1900 tarihinde Sivas’a bir anlamda sürgün olarak bir göreve atanmıştır. Bu yaşamın getirmiş olduğu sıkıntıların üstüne ozan, o tarihlerde kızları Selma ve Ulya’yı kısa aralıklarla yitirmiştir. Acılarını ilk eşinden dünyaya gelen Selâmi, ikinci eşinden dünyaya gelen İlhami ve Peyami (Safa) ile dindirmeye çalışmıştır. 1901 senesinde 34 yaşlarında Sivas’ta yaşamını yitirmiştir.
İsmail Safa’nın Eserleri:
Şiir:
- Sünühat (1889)
- Huz mâ Safâ (1891)
- Mağdûre-i Sevdâ (1891)
- Mevlid-i Peder-i Ziyâret (1895)
- Mensiyyât (1896)
- Hissiyât (Ölümünden sonrasında, 1912)
- İntâk-ı Hakk’ın Tahmisi (Ölümünden sonrasında, 1912)
Eleştiri:
- Mülâhazat-ı Edebiyye (1897)
- Muhâkemât-ı Edebiyye (Ölümünden sonrasında, 1913)
Tercüme:
- Vehâmetli Sevdâlar (Kardeşi Ahmed Vefa ile beraber, Emmanuel Gonzales’ten tercüme)
