NASA, büyük denizler barındıran bir dünyaya devasa bir uzay aracı göndermek suretiyle.
Gezegen bilimciler, Jüpiter’in uydusu Europa‘nın, Dünya’dakinin minimum iki katı büyüklüğünde okyanusa haiz bulunduğunu düşünüyor. Uzay ajansının bir gezegen görevi için gönderilmiş olduğu en büyük vasıta olan Europa Clipper sondası, basketbol sahası büyüklüğünde.
Europa Clipper, 10 Ekim tarihinde fırlatılacak. NASA, fırlatmadan günler ilkin uydunun çatlaklarla dolu yüzeyinin detaylı bir görüntüsünü yayınladı ve bu görsel, araştırmacıların niçin on senelerdir bu uyduya ilgi duyduğunu açıkça gösteriyor.
NASA’da gezegen jeologu olan ve bununla birlikte uzay ajansının Europa Clipper görevinde proje çalışanı bilim insanı Cynthia Phillips şöyleki diyor: “Güneş Sistemi içinde, Dünya haricinde yaşam aranabilecek en uygun yerlerden biri.”
2 Ekim tarihinde NASA aşağıdaki görüntüyü paylaştı. Görüntü 1998 senesinde Galileo görevinde çekilen verilerden derlendi. Yakından gösterilen Europa’nın kaotik yüzeyi, uydunun kalınca buzlu kabuğunun altında (bir okyanus benzer biçimde) bir şeyler bulunduğunun da kanıtı. Yüzey pek oldukca değişim ve bozulma barındırıyor. Tuzlu su, çatlaklar süresince yüzeye kaçıp, Europa’nın zeminindeki kırmızımsı renkleri oluşturuyor olabilir. Görece yeni yüzey hareketleri de, muhtemelen düzensiz buz parçalarını oluşturuyor.
Uzay ajansının açıklamasında şu ifadeler içeriyor: “Bu bölge, Dünya’nın kutuplarına benzer buz yığınları barındırıyor ve bunlar koparak, okyanusta serbestçe yüzüyor. Bölgenin büyük kısmı kırmızımsı/kahverengimsi renk bozukluğuna haiz ve Europa’nın çatlaklarının bir çok süresince bu görülebiliyor. Bilim adamları bu materyalin buzlu yüzeyin altındaki okyanusun içeriğine dair ipucu barındırdığına inanıyor, doğal ki bu okyanus hakkaten var ise.”
Bir okyanusun varlığını doğrulamak ve yaşama uygun şartların olup olmadığını idrak etmek için, Europa Clipper uydunun yüzeyine yakın 50 uçuş gerçekleştirecek. Birden fazla yüksek çözünürlüğünde olan kameraya haiz olan sondada, yerin altına bakabilen bir radar ve ufak meteoritler tarafınca Europa’nın yüzeyinden uzaya püskürtülen parçacıkları örnekleyebilecek SUDA adlı bir aygıt bulunuyor.
Güneş Sistemi süresince 2,9 milyon kilometre yol kat edecek Europa Clipper, hedefine 2023 senesinde varacak ve 3,5 yıl süresince eşi olmayan veriler toplayacak.
Jüpiter’in uydusunun yaşanabilir bulunduğunu idrak etmek için vazife bilimcilerin yanıtlaması ihtiyaç duyulan mühim sorular var. Mesela, yaşamın enerjiye ihtiyacı vardır. Bu okyanus dünyası bir enerji deposu sağlayabilir mi? Ya da bildiğimiz kadarıyla yaşamın yapı taşları olan karbon benzer biçimde kolay kimyasal bileşenlere haiz mi?
Tüm bu koşullar tatminkar çıkarsa, okyanusun milyarlarca senedir orada olduğuna dair kanıt olacak mı? Europa’nın karanlık denizinde yaşamın başlaması, gelişmesi ve kendini sürdürebilmesi için istikrarlı bir çevre var mı?
Hepsinin yanıtını öğreneceğiz.
Mark Kaufman’ın haberini Erinç Eröz Türkçeleştirdi