Gözlem esnasında meydana getirilen tehlikeli sonuç bir hata, bombus arılarını araştıran bir ekibin şaşırtıcı ve muhteşem bir bulgu yapmasına yol açtı… Bazı bombus arıları su altında bir haftaya kadar hayatta kalma kalabiliyordu. Kanada’nın Guelph Üniversitesi’nde bilimsel adı bombus impatiens olan ve Şimal ABD’nın doğusunda en sık rastlanan bombus arıları oldukları için “common eastern bumble bee” (yaygın doğu bombus arısı) şeklinde adlandırılan arılar üstüne çalışan bir ekibin değindiği ve Biology Letters’ta gösterilen makaleye gore söz mevzusu arıları araştıran ekibin hatası sebebiyle aralarında kış uykusundaki kraliçe arının da bulunmuş olduğu kaba su girdi.
Fark edilmeden günlerce su içinde kalan arıların ölmediğini gördüklerinde hayrete düştüler. Çalışmanın yazarı Nigel Raine, “Bu hakikaten şaşırtıcıydı. Bu arılar karasal organizmalar, doğrusu aslına bakarsak suyun altında yaşamak için tasarlanmamış olmaları gerekiyordu. Yaşam öykülerindeki bu tehlikeli sonuç evre hakkında fazlaca fazla bilgimiz yok” ifadelerini kullandı.
Ekip hemen sonra 143 bombus impatiens kraliçesini kapsayan bir gözlem gerçekleştirmiş oldu ve bu arıların yedi güne kadar su altında kalabildikleri ortaya çıktı. Söz mevzusu araştırmayla ilgili olarak CNN’e konuşan Raine, suya batırılmalarının bu arıları neredeyse asla etkilemediğini gördüklerini dile getirdi.
Bu araştırma, tüylü arı olarak da malum bombusların kraliçelerinin su altında hayatta kalıp kalamadıkları hakkında meydana getirilen ilk kontrol olarak kayıtlara geçerken bulgular, böceklerin uyarlama ve su baskınlarına karşı dayanıklılık özelliklerine yeni bir ışık tutmakta.
Raine bununla beraber soğuk mevsimde adam ve işçi arıların sonbaharın sonunda ölmesinin arkasından kraliçe bombusların tek başlarına kış uykusuna yattığını da açıklamakta. Kışı ufak yuvalarda, çoğu zaman kıyılardaki iyi drenajlı topraklarda geçiriyorlar.
İpucu ‘iyi drenaj’ olarak biliniyordu…
Bilim adamları, bu “iyi drenaj” koşullarının karadaki birçok organizma için ölümcül olabilecek su baskınlarına karşı koruma sağladığına inanıyordu sadece yeni emek harcama, bu bombusların doğrusu yaygın doğu bombus arılarının minimum yedi gün hayatta kalabileceğini gösteriyor.
Raine ve ekibi bu çalışmada arıların “iyi mi” hayatta kalabildiklerini incelemedi sadece ihtimaller içinde bir izahat, bu hususi canlıların “diyapoz” durumunda olabileceklerini öne sürüyor. Peki diyapoz nedir? “Oksijen alımının azalmasıyla gelişme ve üremenin askıya alındığı bir durum” şeklinde açıklayabiliriz…
Araştırmacılar, diyapoz esnasında, sivri uçlar olarak malum solunum açıklıklarının uzun süre kapanıp suyun vücuda girmesini engelleyebildiğini ve batık kraliçelerin deri kanalıyla nefes alabildiğini aktarıyor. Raine, “Bu arılar etkili bir halde enerji tasarrufu modundalar” derken etken olmaları halinde büyük olasılıkla su altında hayatta kalamayacaklarını da ekledi.
Elde edilmiş bu inanılmaz sonucun arkasından araştırmanın yeni aşamasında ekip, kış uykusundaki kraliçelerin su altında bir haftadan daha uzun süre hayatta kalıp kalamayacaklarını kontrol edecekler. Ulaşacakları netice, bu dayanıklılığın ardındaki mekanizmaları idrak etmek için mühim bir detay olacak.
Raine’e gore bu canlıların su altında hayatta kalabildikleri süre bundan fazlaca daha uzun olabilir. Hem de Raine öteki arı türlerinin de suya karşı benzer dayanıklılığa haiz olup olmadığını araştırmayı planlıyor.
Böceklerin ve onları daha iyi anlamanın besin güvenliği ve karasal ekosistemler açısından önemini vurgulayan Raine, “Yırtıcı polen taşıyıcıları idrak etmek, hakikaten fazlaca mühim” ifadelerini kullanıyor.
Kaynak: CNN / Metin Aktaşoğlu tarafınca yerelleştirildi
