* Kırım Hanlığı döneminde Osmanlı saray kültürüyle sıkı ilişkiler içinde olan Kırım’da klasik Türk edebiyatı paralelinde bir klasik edebiyat geleneği kurulmuştur.
* 1783 Rus işgaliyle edebiyat gerilemiştir.
* 19. yüzyıl sonlarında İsmail Gaspıralı, Tercüman Gazetesi’ni çıkararak düşüncede ve edebiyatta yeni bir dönem açmıştır.
* 1905’te meşrutî yönetime geçilmesi, Kırım’da ulusal edebiyatın gelişmesine hız kazandırmıştır.
* Gaspıralı ve Tercüman Gazetesi çevresinde yetişen gençler fikir ve edebiyatta yeni yollar aramaya başlamışlardır, Kırım’da kısmî özgürlük ortamı fikir ve edebiyatta yenileşme ve gelişmelere yol açmıştır. Bu yıllarda Rus edebiyatı izlenmiş; ozan ve yazarlar Kırım Türkçesiyle edebî ürünler vermişlerdir. Kimi aydınlar, hem Osmanlı hem Kırım Türkçesi’ni kullanmıştır.
* Birinci Dünya Savaşı’ndan (1914-1918) sonrasında Kırım Türkleri’nin, Osmanlılarla ilişkileri kesilmiştir.
* 1917-1944 yılları aralığında okullar, tiyatrolar, kütüphaneler açılmış, çeşitli alanlarda etkinlikler başlatılmıştır.
* 1929’da Latin Alfabesine geçilmiş, 1938’de bu kaldırılarak Kiril Alfabesi kullanılmaya adım atmıştır.
* 1944-1953’e kadar bir sürgün ve duraklama süreci adım atmıştır,
* Kırım Türkleri, Türkistan’a sürülmüşlerdir. Kırım dışındaki ve Kırım’daki aydınlar dil ve edebiyatla ilgili gelişmeler sağlayacak emekler yapmışlardır. Kırım Türkçesiyle otuz Kırımlı şairden öykü, tecrübe etme ve şiirleri kapsayan Baar Ezgileri adlı seçki yayımlanmıştır.
* 1976’da iki kez çıkarılan Yıldız Almağanı, 1980’de dergiye dönüştürülmüştür. Kırımlı yazarların yazdığı eserler ve öteki Türk lehçeleriyle yazılanlar Kırım Türkçesi’ne çevrilerek burada yayımlanmıştır.
* Bu yıllarda Taşkent Pedegoji Enstitüsü’nde kurulan Kırım-Tatar Dili ve Edebiyatı Kısmı bu alanda çalışacak kadrolar yetiştirmiştir. Hem Kırım Türkçesi’ni hem Özbek Türkçesini hem de Rusça’yı kullanan yazarlar yetişmiştir. Bu yazarlar içinde önemlilerden biri de Cengiz Dağcı‘dır.
