Portekiz ve İspanya’da Cumartesi günü insanoğlu basit bir bahar akşamı geçirmeyi umarak sokağa çıktı fakat ansızın bir “alev topunun” üzerlerinden geçmesiyle şoke oldu.
Saatte 160 bin kilometre hızla uçan bir gök cismi, cumartesi mahalli saatle 23.46’da Portekiz ve İspanya semalarında belirdi. Birden etrafı mavi, beyaz ve yeşil ışıklar sardı. O anlarda pek oldukça kişinin kamerası tesadüfen kayıttaydı ve bu alev topunun toplumsal medyayı sallaması uzun sürmedi.
O meteorito na tuga pic.twitter.com/4ZxJ50ZFIo
— мила владимировна ♠️ (@milarefacho) May 19, 2024
İlk başta neredeyse her insanın aklında “Sonunda geldiler” minvalinde düşünceler oluşsa da alev topunun dünya dışı bir medeniyete ilişkin uzay mekiği olmadığı kısa sürede ortaya çıktı.
Peki neydi bu cisim?
Uzmanlar, basit asteroidlerin iki katı daha süratli bu cismin bir uzay kayası olmadığını derhal tespit etti. Cismin, muhtemelen Güneş Sistemi’nin erken aşamalarında oluşmuş bir kuyruklu yıldız parçası olduğu belirlendi.
? Fireball update!
It appears that this object was a small piece of a comet.
We estimate that it flew over Spain and Portugal travelling at ~45 km/s before burning up over the Atlantic Ocean at an altitude of ~60 km.
The likelihood of any meteorites being found is very low. https://t.co/OZdo37QsFX
— ESA Operations (@esaoperations) May 19, 2024
Vaka, Atlantik Okyanusu’nun ortalama 60 kilometre yukarısında gerçekleşti (ozon tabakası 15-30 kilometre yükseklikte bulunuyor).
Kuyruklu yıldız, atmosferik sürtünme sebebiyle kendi kendini yok etti. Avrupa Uzay Ajansı, kuyruklu yıldızın hiçbir parçasının Dünya’ya ulaşmadığını deklare etti. Queen’s University Belfast’ta emek harcamalar yürüten gezegen bilimci Meg Schwamb, vakası “beklenmedik bir gezegenlerarası havai fişek gösterisi” olarak nitelendirdi.
Une météorite filmée traversant le ciel au Portugal. C’est magnifique? pic.twitter.com/Z4t6zeRUz5
— Youri ?? (@Youridefou) May 19, 2024
Kuyruklu yıldızların, Dünya’nın atmosferine girdiğinde arkalarında ışık hüzmesi bırakarak yıldız kayması oluşturduğu biliniyor ve bu durum genel anlamda meteor yağmurları esnasında gözlemleniyor. Meteor yağmurları ise, Dünya’nın kuyruklu yıldızların geride bıraktığı yıkıntı bulutlarından geçmiş olduğu vakit meydana gelmekte. Örneğin her yıl Ağustos’ta yaşanmış olan Perseid yağmurları buna bir örnek…
Schwamb, bahse mevzu parçanın, meteor yağmurları esnasında gördüğümüz birçok meteordan birazcık daha büyük olabileceğini, o nedenle daha büyük bir ışık gösterisi yaptığını dile getirmekte.
“Heybetli performansının” yanı sıra, kuyruklu yıldızın parçalanması, büyük katil asteroitlere karşı gezegeni savunmayı amaçlayan uzmanlar için bir prova da oldu.
Uzmanlar gezegen savunmasının bir ilkesinin, uzay kayalarını yeryüzüne ulaşmadan bulmak bulunduğunu ifade etmekte (biz “Mukaddes Kartları” kullanmak olarak biliyorduk). Bu şekilde, uzmanlar onlara karşı önlemler almaya çalışabilmekte. Sadece Portekiz ve İspanya üstündeki parça, yok olmadan ilkin fark edilmedi.
Avrupa Uzay Ajansı Gezegen Müdafa Ofisi’nde vazife yürüten Juan Luis Cano, “Nesneyi Dünya’ya çarpmadan ilkin saptamak mükemmel olurdu” dedi.
Kaynak: The New York Times’ın haberinden ve toplumsal medyadan Sıdal Utkucu derledi.
