Ağustos 2012’den bu yana Mars’ın yüzeyinde araştırmalar meydana getiren Curiosity aracı, hareketi esnasında bir taşı ezerek kırdı ve garip bir keşifte bulunmuş oldu.
899 kilogram’lık aracın ezdiği taşın içinden sarı kristaller kısaca kükürt (sülfür) çıktı. Her ne kadar sülfatlar Kızıl Gezegen’de yaygın şekilde bulunsa da Mars’ta ilk kez kükürtün saf element halinde bulunması, Curiosity’nin bu “kazara” gerçekleşen keşfiyle tespit edildi.
Keşfin daha coşku verici olmasının sebebiyse, Curiosity’nin taşı ezdiği Gediz Vadisi’nin (Evet, adı Türkiye’deki “Gediz”den geliyor) buna benzer taşların oldukça çok bulunmuş olduğu bir bölge olması. Bu açıdan bakıldığında saf kükürtün gezegenin yüzeyinde bazı yerlerde bolca oranda bulunduğunu düşündürüyor.
Curiosity projesinde çalışan NASA JPL’den bilim insanı Ashwin Vasavada mevzuyla ilgili şu şekilde diyor: “Saf kükürtten oluşan taşlarla dolu bir alan bulmak, çölde vaha bulmak benzer biçimde. Orada olmaması gerekiyor, o yüzden şimdi bunun açıklamasını yapmamız gerekiyor. İlginç ve beklenmedik şeyleri keşfetmek, gezegen keşfini coşku verici kılan şey.”
Sülfatlar, çoğu zaman bileşik haldeki kükürtün sudaki öteki minerallerle karşıması sonucu oluşan tuzlardır. Su buharlaştığında mineraller karışık ve kuruyarak sülfatları geride bırakır. Bu yüzden sülfat mineralleri bizlere Mars’la ve suyla dolu geçmişiyle ilgili bilgiler sunabilir.
Saf kükürt ise bir tek belli başlı durumlarda oluşuyor. Mars’ta Curiosity’nin yapmış olduğu keşfin olduğu bölgede ise saf kükürtün oluştuğu malum koşullarla ilgili herhangi bir kanıt bulunmuş değil. Açıkçası Mars’ın jeolojik zamanı hakkında bilmediğimiz oldukca şey var. Fakat Mars’ın yüzeyinde bulunan saf kükürt yığınlarının keşfi, bilincinde olmadığımız bir durumun varlığına işaret ediyor.
Kükürt, bildiğimiz anlamda yaşamın temel yapı taşlarından. Çoğu zaman sülfat formunda bulunan bu element, yaşayan organizmaların protein üretmesini elde eden iki temel amino asitte bulunuyor.
Mars’ta bir süredir varlığı malum sülfatlar, hemen hemen bizlere bu bölgeyle ilgili yeni bir informasyon sunmuyor. Hemen hemen Mars’ta yaşamın olduğuna dair net bir kanıt bulunmadı. Sadece canlı organizmaların kullanışlı bulabileceği kimyasal bileşikler, su ve geçmişteki yaşanabilir koşullarla ilgili bulgular, bu mevzuda ümitli olmamızı sağlıyor.
ScienceAlert’in haberini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi.
