Mendil Altında Özeti, Konusu ve Karakterleri

Mendil Altında – Memduh Şevket Esendal

Karakterler

Cavit Bey: Bir dairede sicil amiridir. Milletvekili olma düşsel kurar. Para sıkıntısı çekmektedir.

Müsteşar: Duygusuz, umursamaz bir tiptir. Cavit Beyin Amiridir.

Meryem: Cavit Beyin oda hizmetçisidir.

Bir Işyar: işten atılan biridir. Belirgin bir özelliği yok. Cavit Beyin Kafada kurguladığı birisidir.

Mevzusu

Hikâyede, devlet dairesinde çalışan bir kâtibin, ağustos ayında bir öğleden sonrasında uyumak istemesi ve yüzüne kapattığı mendilin altında vekil olmayı hayal etmesi mevzu ediniyor.

Kitapta yirmi beş öykü bulunmaktadır.

1. Mendil Altında	10. Celile	19. Beyaz perde
2. Ana Baba	11. İhtiyarlık	20. Kaçırdık mı
3. Avni Hurifi Efendi	12. El Malının Tasası	21.Güçlü Hükümet
4. Rüya Iyi mi Çıktı	13. İki Ziyaret	22. Saide ve Yaşam Ne Tatlı
5. Hasta	14. Ozan Tavafi	23.
6. Feminist	15. Haşmet Gülkokan	24.
7. Müdürün Züğürtü	16. Keleş, Gevenli Hacı	25.
8. Karga Yavrusu	17. Düğün, Kızımız
9. Dursunhacı	18. Gül Hanımın Anası

Mendil Altında Özeti

Mendil Altında

Kâtip Cavit Bey yemekten sonrasında yüzüne mendil yayarak uyumaya çalışır. Ilkin evlatlarının okul ücretini ve karısının para için sızlanmasını düşünür. Sonrasında rüyasında kovulmak suretiyle olan bir subayın pozisyonunu amirine karşı şiddetle savunduğunu görür. Bu savaşçılığın onu milletvekili konumuna taşıma zamanı vardığında, rüyasının heyecanından boğulur benzer biçimde olur ve hizmetçisinden bir fincan kahve ister.

Ana Baba

Yazar, bu hikâyeyle yoksul bir ailenin hayatından bir kesit sunarken anne ve babanın çocuğun hayatındaki önemi de mevzu edinmiştir.

İhtiyarlık

Yetmişlerinde, kırk senelik evli bir karı koca, tüm gün uyudukları için geceleri birbirleriyle tartışırlar fakat birine bir şey olursa diğeri dehşete düşer.

Celile

Bir sıhhat evindeki hasta, oradaki eksiklikleri ve eksiklikleri gidermeye çalışır. Tek bir Başhemşire Celile’nin işine yaramaz. Celile’nin hayal kırıklığı yaratan yaşam hikâyesini öğrendiklerinde aralarındaki buzlar erir ve dost olurlar.

Dursunhacı

Dursunhacı, komşusunun kendi tarlasında bağ yapacağını öğrenince imrenir. Bunu önlemek için her şeyi dener, sadece başarısız olur. Ekinleri mahvetmek için gece yarısı bağa girdiğinde porsuk sanılır ve öldürülür.

Müdürün Züğürdü

Bir mahalle muhtarı köylüden zorla para alınca kaymakamlığa şikâyet edilir. Kaymakam durumu incelemek için bir ağ kurar. Müdür o denli ikna edici konuşur ki ağa müdürü kurtarmanın bir yolunu düşünmeye adım atar.

Karga Yavrusu

On yaşındaki Nazif bir karga yavrusunu besler. Bu “kirli” hayvanı beslediği için babası onu ölümüne döver. Tabip durumu hükümete bildireceğini söyleyince baba korkar ve doktora tekrar oğluna zarar vermeyeceğine dair söz verir. Nazif iyileşince iki karga yavrusunu beslemeye adım atar.

Feminist

Salim, gençlerden duyduğu feminist kelimesinin anlamını öğrenmek ister. Kime sorarsa sorsun doğru cevabı alamaz. Adının Feminist olarak çıktığını öğrenmeye çalışmakla o denli meşgul ki. Bu lakabın nereden geldiğini bilmeyenler, onu konferanslarda konuşmaya ve gazetelere yazılar yazmaya çağrı etmeye adım atar.

Avni Hurifi Efendi

Komşusunun kınasına katılan Avni Hurifi Efendi, rakısını yudumlayarak eve dönmeyi planlarken bir köşede, masasında oturan sarhoş bir delikanlının aynı şeyleri, adeta bozuk plak benzer biçimde söylemesiyle canı oldukca yanıyor. Onu bu durumdan kurtaran başka bir komşusu da aynı şekilde davranır ve nüzul geçirerek ölür.

Rüya Iyi mi Çıktı

İzzet Bey, saf, batıl bir postacı olan Tevfik Efendi’ye onu rüyasında gördüğünü söyler sadece devam edemez. Rüyayı felakete sürükleyen ve ne yapacağını şaşıran Tevfik Efendi, rüyayı bu kadar azca hasarla kurtulduğu için eşi ve kayınvalidesinin kaynattığı pekmezin ayaklarına dökülmesiyle rahatlar. Sadece İzzet Bey bu yalanı yalnız kahvede kendisine eşlik edebilmek için söylemiştir.

Hasta

Bankacı Tevfik Efendi otomobilden inerken bileğini incitiyor. Evin şerefinden ve komşularının ziyaretinden oldukca etkilenir, eğlenmeye adım atar. On gün sonrasında karısı homurdanmaya adım atar ve komşular geri çekilmeye adım atar. O da bastonunu kapar ve yolda karşılaşmış olduğu kişilere içerlemeye devam eder. Yeniden işine başlayınca arkadaşlarına evde hasta olmaktan iyi mi sıkıldığını anlatır.

Mendil Altında – Kitap Açıklaması

… Birbirinden kuvvetli 25 öyküden oluşan ‘Mendil Altında’, insanımızın bireysel ve toplumsal portresini muhteşem bir derinlikte çizerken, asla kuşkusuz yaşamın kalıcı güzelliklerini, ölümsüz değerlerini kapsıyor, damıtıyor ve görkemli bir öz halinde okura sunuyor.

Her sayfasında ince bir duyarlığın burcu burcu estiği, Türk hikâyeciliğinin anıtlarından biridir ‘Mendil Altında’.