Hayır, haberimiz Michael Jackson’ın o meşhur hareketiyle ilgili değil. NASA Arizona çölünde Artemis III göreviyle ilgili bir takım saha emek harcaması gerçekleştirmiş oldu. Dört simüle Ay yürüyüşü ve altı ileri teknoloji çalışmasından oluşan saha testi özetlemek gerekirse JETT5 olarak adlandırılıyor.
It’s our first night moonwalk. We’re mimicking the lighting conditions that #Artemis astronauts will experience at the Moon’s South Pole, where the Sun skims the horizon. Some areas are in near-constant sunlight and some are in constant darkness. pic.twitter.com/ujYSt5bruL
— NASA Expeditions (@NASAExpeditions) May 24, 2024
Bildiğiniz suretiyle uzay ajansı, aradan geçen yarım yüzyılın peşinden Eylül 2026’da yeniden Ay’a gitmeyi hedefliyor. Proje, ABD’nin (Space Shuttle, Internasyonal Uzay İstasyonu’nun inşası benzer biçimde) öteki uzay emek harcamaları ve doğal ki Ay’a astronot göndermenin astronomik maliyeti sebebiyle senelerce hayata geçirilemedi.
Fakat Kasım 2022’de NASA’nın yeni aracı Space Launch System’in fırlatılmasının ardından Ay görevinin çarkları yavaş da olsa dönmeye başladı. Böylece zamanı Ay’a yolculuğun ilk aşaması olan Artemis I başarı göstermiş bir halde tamamlandı.
Artemis III mürettebatlı bir vazife, kısaca uzay aracından insanoğlu olacak. Ay görevinin her aşaması son aşama güvenli olmak zorunda.
NASA, geçtiğimiz günlerde çölde meydana gelen (ve açılımı Joint Extravehicular Activity and Human Surface Mobility) olan JETT5 testinden görüntüler paylaştı. Bunlar içinde astronot Kate Rubins ve Andre Douglas’ın Ay yürüyüşünü simüle etmiş olduğu görüntüler de içeriyor.
Artemis mürettebatı Ay’ın cenup kutbuna, kısaca karanlık ve gölgeli bir bölgeye gidecek. Bundan dolayı eğitimin gece yada alacakaranlıkta yapılması büyük ehemmiyet taşıyor. Bununla birlikte burası volkanik kayalarla dolu, yoğun kraterli bir yer.
Görüntüler (tıpkı astronotların gideceği bölge benzer biçimde) engebeli San Francisco Volkanik Sahası’nda çekildi. Arizona çölündeki saha testinde astronotlar, mühendisler ve saha uzmanlarından oluşan ekip simüle edilmiş Ay yürüyüşleri gerçekleştirmiş oldu. Houston’daki NASA Johnson Uzay Merkezi’ndeki uçuş kontrolörleri ve bilim adamlarından oluşan bir başka ekip ise faaliyetleri takip etti ve yönlendirdi.
Testin amacı (Houston ve Artemis III ekibi arasındaki) kontakt de dahil olmak suretiyle Ay’ın cenup kutbu operasyonlarını iyileştirmek ve eksiklikleri belirlemek. Önceki emek harcamaları bir adım ileri taşıyan bu kontrol ‘en aslına yakın’ Artemis Ay yürüyüşü simülasyonu olma hususi durumunu taşıyor.
NASA direktörü Barbara Janoiko, “Saha testleri, Artemis görevleri esnasında başarı göstermiş Ay operasyonları yürütmek için gereksinim duyduğumuz tüm sistemleri, donanımı ve teknolojiyi kontrol etmemizde tehlikeli sonuç bir rol oynuyor. Mühendislerden ve bilim adamlarından oluşan ekiplerimiz, astronotların Ay’a yeniden ayak basacakları o güne hazır olması için beraber çalışıyor” dedi.
Ek olarak astronotlar bölgede buz yatakları arayacak, ki bu gelecekteki uzay görevleri için oldukca mühim. NASA, “Buz yatakları Ay’daki bulgu görevleri için mühim bir kaynak olabilir zira roket yakıtı yada yaşam destek sistemleri için kullanılabilecek hidrojen ve oksijenden oluşuyorlar” açıklamasını yapmış oldu.
Evet, Ay bigün daha derin uzay görevlerinde fırlatma esnasında bolca oranda yakıt tüketen uzay araçlarının yakıt ikmali yapacağı bir istasyon işlevi görebilir. NASA’ya nazaran Artemis programı uzun soluklu Ay ziyaretlerinin önünü açacak ve mürettebatlı Mars görevleri için mühim bir basamak olacak.
Elbet astronotların tek yapacağı şey normal olarak yürümek değil. Artemis görevleriyle ilgili daha çok haberi burada bulabilirsiniz.
Mark Kaufman, Mashable’da editör. Ek kaynak: NASA
