Pandemi, çoğumuzun geçmişe hasret duymasına yol açtı. Zihin sağlığı uzmanları bunun insan sağlığı üstünde iyi yada fena tesirleri olabileceğini söylüyor. Aylar devam eden bir pandemide yaşamak, insanların canlı müziği, büyük aile toplantılarını özlemesine sebep oldu. Virüsten ilkin bu faaliyetleri büyük seviyede kanıksıyorduk, şimdi ise o rahatlığa hasret duyuyoruz.
Aile fotoğraflarını ve video koleksiyonlarını dijitalleştiren firmalar, son aylarda satışlarda büyük bir artış bulunduğunu bildirdi. Bu durum nostalji hissinden kaynaklanıyor olabilir. ScanMyPhotos.com CEO’su Mitch Goldstone: “İnsanlar gezi edemedikleri ve yeni deneyimler yaşayamadıkları için nostalji trend oluyor.” dedi. ABD’de marttan beri sığınak durumu arttığı için, şirketine gelen taleplerde ortalama %625 oranında artış yaşandığını belirtti.
Çocukluk arkadaşlarından artık kullanılmayan şekerlemelere kadar her şey nostalji duygusu uyandırır. Bunların hepsi bu duygunun akıl sağlığımıza iyi mi tesir etmiş olduğu sorusunu doğuruyor. Uzmanlar, bu durumun iki ucu keskin bir kılıç olabileceğini söylüyor. Psikiyatrist ve yazar Carole Lieberman: “Nostalji, bizlere geçmişin en iyi kısımlarını hatırlatarak toplumun raydan çıkmasını engeller.” dedi. “Mesela, Norman Rockwell’in resimlerinde yakaladığı günler için Amerikan toplumunun nostaljik hissetmesi önemlidir.”
Sevgiyle geriye bakmak…
Bununla beraber ruh sağlığı hakkında da yazan bir danışman olan Tanya J. Peterson, nostaljinin insanları anlama yöneltebileceğini fakat bununla birlikte bizi engelleyebileceğini söylemiş oldu. Peterson: “Sevgiyle geriye bakmak, mutlu vakaları ve tutumları hatırlamanıza ve tekrarlamanıza destek olarak şimdiki zamanda anlam oluşturmanıza destek verir.” demişti. “Nostalji, geçmişe özlem ve şimdiki zamandan mutsuzluğa dönüştüğünde bizi geride meblağ.” . Anılarımız devamlı doğru değildir. Kimi zaman hakikaten var olmayan eski bir gerçekliğe yapıştığımızı da ekliyor.
Abigail Nathanson nostaljiyi “devamlı bağlar” terimine benzetiyor. Bu düşünce geçmişimizdeki insanların ve şeylerin bugünkü yaşamımıza taşımış olduğu etkiyi konu alıyor. Nathanson: “Bazı açılardan bu hakikaten destek olan bir durum,” dedi. “Bilhassa insanların onuruna hayır kurumları kurduğumuzda, ufaklıklara atalarının adını verdiğimizde ve bizim için mühim olan insanların değerlerine gore yaşadığımızda.”
Sadece Nathanson, geçmişte fazlaca fazla vakit harcamanın bizi gelecekteki fırsatlarımız için körleşeceği mevzusunda da uyarıda bulunur. “Geçmişi hâlâ yaşanıyormuş benzer biçimde mi yaşıyoruz ve şimdiki zamanda anlamlı bağlantılar kurma şansımızı böylece kaçırıyor muyuz?” diye soruyor.
Editör: Aksel Deniz Günal
