Nutuk Nazım Şekli
Nutuk: Tekke – Tasavvuf Edebiyatı Nazım Türü
Nutuk, tarikata yeni giren dervişlere, tarikat derecelerini, tarikat adâbını öğretmek için söylenmiş şiirlerdir.
Türkmen Alevi ve Bektaşilerinin, aşık tarzı halk edebiyatı nazım türü olan nefese verdiği isimdir. Türün en önemli temsilcisi Kaygusuz Abdal‘dır.
Nutuk Nazım Türünün Özellikleri
1. Pirlerin ve mürşitlerin, tarikata yeni giren dervişlere öğüt vermek, çeşitli konularda bilgilendirmek ve tarikat derecelerini ve tarikat adabını öğretmek için söyledikleri şiirlerdir.
2. Şekil yönüyle koşmaya benzer.
Nutuk Örnekleri
FAZLI HUDA
Evvel tevhid sürer mürşid dilinden
Erişir cânına fazlı Hudâ’nın
Kurtulursun emarenin elinden
Erişir cânına fazlı Hudâ’nın
İkincide verir lafzatullahı
Anda keşf ederler sıfatullâhı
Hasenât yeter der eder günâhı
Erişir cânına fazlı Hudâ’nın
Üçüncüde yâ Hû ismini oku
Garib bülbül gibi durmayıp şakı
Kendi vücutlunda bulagör Hak’ı
Erişir cânına fazlı Hudâ’nın
Dördüncü esmâya nâil olasın
Enal’-Hak sırrına vâkıf bulasın
Dahi ölmezden sen evvel ölesin
Erişir cânına fazlı Hudâ’nın
Gel imdi sen dahi şeyhin hâline
Karışasın evliyânın yoluna
Dalasın sen âb-ı hayat gölüne
Erişir cânına fazlı Hudâ’nın
Evliyadan Gelen Kelam
Evliyadan gelen kelâm
Okunan kur’an değil mi
Gerçek Veli’nin sözleri
Sure’i rahmân değil mi
Çün seni Hâkk yaratığı
Kendüye mir’at ettiği
Tecelli’i zat ettiğin
Sûret’i insan değil mi
Hâkk haberin dinleyene
Candan kabul eyleyene
Hâkk’ı bilip anlayana
Sözümüz burhan değil mi
Gerçek elini tumayan
Ona gönül berkitmeyen
Hâkk’ı batıldan seçmeyen
Cahil’i nâdân değil mi
Ey Kaygusuz halin n’ola
Gitmez isen doğu yola
Hâkk kerem kılsa bir kula
Hâkikât âyan deği mi
Ali Ali canım Ali
Canımın cananı Ali
Sen alemler umudusun
Pir Hacı Bektaşi Veli
Kaygusuz Abdal
Buyruğunu Tut Rahman’ın
Buyruğun tut Rahman’ın
Tevhide gel tevhide
Tazelensin imanın
Tevhide gel tevhide
Yaban yerlere bakma
Canın odlara yakma
Her gördüğüne akma
Tevhide gel tevhide
Uyanı gör gafletten
Geç bu fani lezzetten
iç kevseri vahdetten
Tevhide gel tevhide
Emri yerine getir
ihmali ko iş bitir
Sıdk ile iman getir
Tevhide gel tevhide
Hüdayi’yi guş eyle
Şevke gelip cuş eyle
Bu kevserden nuş eyle
Tevhide gel tevhide
Aziz Mahmut Hüdayi
Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri
Âşık Edebiyatı Nazım Biçimleri
Tasavvuf Edebiyatı Nazım Biçimleri
Anonim Halk Edebiyatı Nazım Biçimleri
HALK EDEBİYATI
