Birleşik Krallık’ta yolculuklarda vasıta plakalarına “yapışan” böcek sayısı 20 yıl içinde yüzde 78 azalmış durumda. Uzmanlar bu korkulu rakamın tabiatın durumuna dair “kırmızı alarm” anlamına geldiğini söylüyor.
Vatandaşların vasıta plakalarındaki ezilmiş böcekleri saymalarını isteyen bir araştırma projesi, uçan böcek sayısının 20 yıl içinde neredeyse beşte birine düştüğünü gösteriyor.
20 yılda yüzde 78 azaldı!
Şehir Yırtıcı Yaşam Vakfı ve “Buglife” tarafınca yürütülen yurttaş bilimi araştırması, Birleşik Krallık’ta vasıta plakalarındaki böcek ölülerinin sayısının 2004 yılından bu yana yüzde 78 oranında azaldığını ortaya koyuyor.
Çevreciler, uçan böcek sayısındaki bu ciddi düşüşün, tabiatın içinde bulunmuş olduğu duruma dair “kırmızı alarm” anlamına geldiği uyarısını yaparken, bunun göz ardı edilmemesi icap ettiğini de belirtiyor.
Ön camlar artık daha “temiz”
“Böcekler Önemlidir” araştırması “ön cam fenomenine” dayanıyor. Buna gore, sürücüler eskiye oranla ön camlarından daha azca güve, sinek, arı ve uçan böcek ölüsü topladıklarını aktarıyor.
Çevreci gruplar böceklerin mahsullerin tozlaşmasına destek bulunduğunun, organik yollardan haşere kontrolü sağladığının, atıkları ayrıştırıp, besleyici öğeleri geri dönüştürdüklerinin ve onlar olmadan Dünya’daki ekolojik sistemin çökeceğinin altını çiziyor.
Çevreciler ek olarak böceklerin sayısının yaşam alanlarının kaybolması ve zarar görmesi, iklim değişikliği, kirlilik ve ziraat ilacı kullanımı sebeplerinden dünya genelinde giderek azaldığı uyarısını da yapıyor.
Artık senelik tekrarlanan araştırmada, halktan plakalarındaki böcek sayısını kaydetmeleri ve 2004 senesinde benzer metodu kullanarak meydana getirilen Kraliyet Kuşları Koruma Derneği araştırmasıyla karşılaştırmaları isteniyor.
25 bin 500 seyahatin verileri…
2004 senesinde meydana getirilen orijinal araştırmadan bu yana, 25 bin 500 seyahatten elde edilmiş kayıtlar çözümleme edildi.
Araştırmada yer almak isteyen sürücüler, yapacakları bir yolculuktan ilkin plakalarını temizliyor, seyahat rotasını telefonlarına kaydediyor ve seyahatin peşinden da plakaya yapışan böcek sayısını, araştırma ile beraber verilen “Yapışmetre”yi kullanarak hesaplıyor.
Sonrasında fotoğraf ve sayım detaylarıyla beraber “Böcekler Önemlidir” uygulaması üstünden veriyi paylaştıklarında, veri “mil başına yapışma”ya çevriliyor ve seyahatler içinde karşılaştırılabilir kılınıyor.
2023 senesinde 6 bin 637 yolculuğun verileri İngiltere’nin 2004 ile 2023 yılları aralığında yüzde 83 düşüş yaşadığını, en fazlaca böcek sayısı düşüşünün ise Londra’da yüzde 91 ile gerçekleştiğini gösteriyor.
Galler’de bu sayı yüzde 79 iken, İskoçya’da ise yüzde 76. Şimal İrlanda’da sınırı olan veriyle meydana getirilen araştırma, 2021 ile 2023 yılları aralığında yüzde 54 düşüşü işaret ediyor.
“Sonuçlar fazlaca kaygı verici”
Şehir Yırtıcı Yaşam Koruma Vakfı’ndan Dr. Lawrence Ball şu şekilde diyor: “Bu sonuçlar fazlaca kaygı verici, bilhassa de böcek yapışmaları, böcek nüfusu mevzusunda doğru bir ölçüm sunuyorsa.”
“Yirmi yıldan kısa sürede böcek sayısının yüzde 75 azalması alarm çanlarını çaldırmalı ve her gün daha azca böcek sayısı geldiğini görüyoruz.”
Buglife’tan Andrew Whitehouse da şunları söylüyor: “Böcekler Önemlidir’in son verileri, Birleşik Krallık’ta taşradaki uçan böcek sayısının fazlaca düştüğünü gösteriyor.”
“Bunun fazlaca fazla sonucu olabilir, bir tek organik dünyanın durumunu değil, tabiatın bizlere sağlamış olduğu pek fazlaca ‘parasız’ hizmeti de etkileyecektir.”
Whitehouse, bulguların gezegende meydana getirilen öteki böcek sayısı araştırmalarıyla tutarlı bulunduğunu ve onların da düşüş gösterdiğini belirtiyor ve ekliyor:
“İnsan faaliyetlerinin tabiat üstündeki tesirleri artmayı sürdürüyor; yaşam alanlarının kaybolması ve zarar görmesi, ziraat ilaçları kullanımı, kirlilik ve iklim değişikliği böcek sayısındaki düşüşe katkı sunuyor. Cemiyet ekolojik çöküşün uyarı işaretlerini kabullenip, doğayı eski hâline getirmek için süratli bir halde harekete geçmeli.”
Daily Mail’in haberinden Erinç Eröz Türkçeleştirdi