2020 yılından bu yana COVID-19 tanısı koyulan şahıs sayısı her yaz döneminde artıyor ve bu yaz da oldukça değişik değil. Yaşanmış olan COVID-19 dalgası, 2024 Paris Olimpiyatları’na da ulaştı.
Sadece bu senenin olimpiyat oyunları, hastalıktan etkilenmişe benzemiyor. Dünya Sıhhat Örgütü’ne nazaran oyunlarda minimum 40 atlete meydana getirilen testlerde COVID-19 pozitif oldukları görülmesine karşın, etkinliklere herhangi bir ara verilmedi. Atletlerden kim bilir en öne çıkanı da 8 Ağustos’ta erkekler 200 metre koşusuna katılan ve bronz madalya kazanan Amerikalı Noah Lyles oldu. Yarıştan yalnız 2 gün ilkin COVID-19 pozitif olduğu ortaya çıkan koşucu, madalya kazanmasının arkasından tıbbi müdahale görmüş oldu ve sahadan tekerlekli sandalyeyle ayrıldı. Astım geçmişi de bulunan Lyles, kendisiyle meydana getirilen röportajda yarıştan sonrasında nefes darlığı ve göğüs ağrısı yaşadığını belirtirken, COVID’in performansını etkilediğini de sözlerine ekledi.
Paris 2024’teki bu yaklaşım, geçtiğimiz yıllarda bilhassa Tokyo 2020’de gördüğümüz sıkı denetimlerin ve kısıtlamaların artık ortadan kalktığını gözler önüne serdi. Sadece bu durum, günlük yaşam da dahil böylesine büyük etkinliklerde böylesine bir hastalığın iyi mi yönetilmesi gerektiğiyle ilgili kafalarda sual işaretleri oluşmasına da niçin oldu.
Dünya Sıhhat Örgütü’nden epidemiyolog Maria Van Kerkhove, 6 Ağustos günü örgütün düzenlemiş olduğu basın brifinginde, SARS-CoV-2’yle ilgili olarak 84 ülkede meydana getirilen testlerde pozitif netice yüzdelerini son birkaç haftada artışa geçtiğini emare ve ekledi: “COVID-19 hala bizimle.“
2024 Paris Olimpiyatları organizasyonu, daha ilkin pandemi sebebiyle 2021’e ertelenen 2020 Tokyo Olimpiyatları ve 2022 Pekin Kış Olimpiyatları’nın aksine herhangi bir COVID-19 kuralı barındırmıyor. Önceki iki etkinlikte de maske kullanımı, COVID testi ve yalıtım zorunluydu. Tokyo 2020 tamamen seyircisiz olarak düzenlenmiş, Pekin 2022 ise kısıtlı sayıda seyirciyle yapılmıştı. Paris’te ise organizasyon komitesi atletlerin ve takımların, pozitif vakalar durumunda iyi mi aksiyon alacaklarını kendilerine bırakıyor.
Öteki bir deyişle komite, COVID-19’a grip yada nezle şeklinde yaklaşıyor. Bu da bazı halk sağlığı uzmanlarını endişelendiriyor.
COVID-19 endişeleri devam ediyor
Case Western Reserve Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden nüfus ve niceliksel sıhhat bilimleri profesörü olan Mark Cameron, COVID-19’un halen öteki mevsimsel yada dolaşımda bulunan solunum yolu hastalıklarından oldukça daha değişik bulunduğunu belirtiyor ve ekliyor: “Devamlı evrim geçiren SARS-CoV-2 virüsü, halk sağlığını normalin ötesinde etkileyen varyantlar üretmeye devam ediyor.“
Bilhassa geçtiğimiz aylarda çoğunlukla görülen ve şu anki yükselişin de ana sebebi olarak vasıflandırılan FLiRT adında olan yeni varyantlar, her ne kadar önceki varyantlara nazaran daha azca ölümcül olsalar da, daha kolay bulaşabiliyor.
Nevada Üniversitesi’nden epidemiyolog Brian Labus, COVID-19’a grip ve nezleden daha oldukça dikkat etmemiz icap ettiğini söylüyor ve ölüm oranlarının diğerlerine nazaran yüksek olduğuna dikkati çekiyor: “Hastalık oldukça daha şiddetli olabilir ve ek olarak Long COVID problemi da mevcut.“
Haziran ayının sonunda meydana getirilen bir araştırmaya nazaran, ABD’deki yetişkinlerin %5,3’ü kadarı, üç ay yada daha uzun devam eden COVID-19 semptomları doğrusu “Long COVID” yaşıyor. Bununla beraber COVID-19’un kalpte inflamasyon riskini artırabileceği ve bazı durumlarda ölümcül olabileceğini da belirten Labus, atletlerin yoğun egzersiz sebebiyle kalp problemlerine daha yatkın olabileceğini de belirtiyor.
Gene de Labus, Olimpiyat organizatörlerinin, COVID pozitif olan atletlerin yarışmalarını engellemesi mevzusunda bir karara varmış değil: “Halk sağlığı riski sebebiyle birini dışarıda bırakmak ve bu seviyede yarışmasına izin vermek içinde zor bir denge var.“
Önlemler artık eskisi şeklinde değil
COVID-19 önlemlerinin azaltılması ve virüsün dolaşımındaki artışla beraber Olimpik oyunlardaki atletlerde de görülmesinin şaşırtıcı olmadığını belirten Minnesota Üniversitesi Bulaşıcı Hastalıklar Araştırma ve Siyaset Merkezi’nin direktörü Michael Osterholm de COVID’in öteki hastalıklara benzemediğine vurgu yapıyor: “Bu grip değil. Kış mevsimine özgü bir hastalık değil. Tüm mevsimlerde görülüyor ve yeni varyantlarla beraber azalan bağışıklığın olduğu bir durum mevcutken, her insana bulaşabileceğini de öngörebilirsiniz.“
Her ne kadar Lyles’ın rakipleri, kendisinin hastalığından etkilenmediklerini belirtseler de, Osterholm atletin seyircileri ve etkinlikteki diğerlerini gereksiz bir riske soktuğunu söylüyor ve ekliyor: “Gene de bu virüsle yaşamayı öğrenmeliyiz. Sadece bunu iyi mi yapacağımız hemen hemen bilmiyoruz.“