Rene Char – Türk Dili ve Edebiyatı

Char, Rene (D: 14 Haziran 1907, L’île-en-Sorgue, Fransa – Ö: 19 Şubat 1988, Paris, Fransa) Fransız ozan.

Rene Char

Rene Char, kendinden sonraki kuşakları hem mevzu, hem de üslup yönünden etkilemiştir. Başlangıçta gerçeküstücülüğü benimsemiş, Fransız Direniş Hareketi’ndeki önderlik deneyiminden sonrasında yer yer ahlaksal bir boyut taşıyan ekonomik ve son aşama çetin bir şiire yönelmiştir.

İlk şiirlerini Les cloches sur le coeur (1828; Kalpteki Çanlar) adıyla yayımlayan Char, Paris’e giderek Eluard vasıtasıyla gerçeküstücülüğün kurucularından Andre Breton ve Louis Aragon ile tanıştı. Onlarla beraber 1930’da Ralentir travaux”yu (İşi Yavaşlatma) yayımladı.

1934’te gene gerçeküstücülüğün etkisiyle yazdığı şiirlerden oluşan Le Marteau sans maître’de (1934; Ustasız Çekiç) sözcük zenginliğine ve imgelemin özgür çağrışımlarına ehemmiyet verdi. II. Dünya Savaşı’nda Nazi işgaline karşı Direniş Hareketi’nde vazife alarak “Yüzbaşı Alexander” takma adıyla bir birliğin komutanlığını yapmış oldu. Savaştan sonrasında doğduğu yer olan L’île-en-Sorgue’a yerleşti.

Cenk yıllarının şiirsel bir günlüğü olan Feuillets d’Hypnos’da (1946; Hipnoz Yaprakları) kendine özgü bir üslup geliştirdi. Nazi işgali altındaki Fransa’da yazdığı bu yapıtında kendi hümanist bakışını, insan onuruna olan inancını ve savaşın acımasızlığına karşı duyduğu nefreti yansıttı.

Sonrasında piyasaya sürülen yapıtları içinde Fureur et mystere (1948; Dehşet ve Gizem), Les Matinaux (1950; Erken Kalkanlar), Recherche de la base et du sommet (1955; Temel ve Zirve Arayışı), Commune presence (1964; Ortak Varoluş) ve Fenetres dormantes et porte sur le toit (1974; Kapalı Pencereler ve Çatıdaki Kapı), Commune rencontre (1978; Ortak Buluşma) sayılabilir.

Char özdeyişler ve yoğun imgeler kullanarak ve karşıt düşünceleri iç içe geçirerek kısa ve özlü bir şiir yaratmıştır.

Düzyazı şiirler de yazmış, yer yer zor anlaşılan yalın şiirinde üslup açısından sadece en temel öğelere yer vermiştir. Le soleil des eaux (1949; Suların Güneşi) adlı bir oyunu da bulunan Char’ın Marteau sans maître’deki şiirleri 1954’te Pierre Boulez tarafınca bestelenmiştir.

Şiirlerinden meydana getirilen iki ayrı derleme Seçilmiş Şiirler (1983) ve Seçme Şiirler (1990) adlarıyla Türkçede yayımlanmıştır.

Dünya Edebiyatı

(Toplam: 19, Bugün: 1 )

Site Footer