Şahika Feraye Özeti, Konusu ve Karakterleri- Kitap Diyarı

Şahika Feraye – Sinan Akyüz

Tür:	Roman
Yazar:	Sinan Akyüz
Yayınlanma Zamanı:	2013
Yayınevi:	Alfa Yayıncılık
ISBN:	9786051067247

Karakterler

Şahika: Kitabın adını taşıyan karakterlerden biri. Ailesinin dini ve geleneksel baskılarına karşın kuvvetli, yardımsever ve fedakâr bir hanımdır. Gönüllü hemşirelikle başladığı özgürlük arayışı, istemediği bir evliliğe ve sonunda bambaşka bir ülkede hapsedilmişliğe evrilir.

Feraye: Şahika’nın minik kız kardeşi. Ablasının kaderine benzer fakat daha karanlık bir yolda yürür. Zorla evlenilmiş olduğu insanın şiddetine maruz kalır, sonunda çocuğuyla kaçarak yeni bir yaşam kurmaya çalışır.

Çakır Ağa: Ailenin adam direği. Tahsilli fakat geleneksel yapıya bağlı. Kızlarını ve eşini denetim eden, adaklarına sadık bir baba.

Hacı Nine: Ailenin dini ve etik otoritesi. Katı inançları sebebiyle bilhassa kız evlatlarının yaşamını denetim eder, eğitimlerine engel olur.

Hasan: Ailenin minik oğlu. Sorumluluklarını reddeden, zevklerine düşkün bir figür. Başladığı hiçbir işi tamamlayamaz ve ailesini büyük bir krize götürür.

Cemal: Hacı Nine’nin yeğeni. İç savaşlarla bitkin düşmüş, içten, saf ve duygusal bir adam. Gülfem’e duyduğu sevgiyle tanınır.

Gülfem: Kahyanın kızı. Statü farkı sebebiyle aşkını gizlemek zorunda kalan, fedakâr bir karı. Cemal’e olan sevgisi yaşamının merkezindedir.

Muhammed: Şahika’nın kocası. Dindar, saygılı, şefkatli bir adam olsa da kültürel farklılıklar yüzünden birliktelikleri yıpratıcı olur.

Macit: Feraye’nin kocası. Zalim, duygusuz ve baskıcıdır. Feraye’nin yaşamını zehre çeviren bir figürdür.

Dilber: Hasan’ın gizli saklı nikah kıydığı hanım. Geçmişindeki kararlar ve Hasan’ın sorumsuzluğu sebebiyle yaşamı yıkıma uğrar.

Mevzusu

Şahika Feraye, Osmanlı’nın son döneminde, cenk ve toplumsal dönüşümle şekillenen bir coğrafyada hanımefendilerin kaderini, aile içi ilişkileri, derslik farklarını ve geleneksel baskılarla bireysel özgürlükler arasındaki çatışmayı mevzu alır. Romanda, iki kız kardeşin –Şahika ve Feraye’nin– değişik coğrafyalarda fakat benzer kaderlere savrulan yaşam hikâyeleri üstünden, devrin politik ve sosyokültürel arka planı da ustalıkla yansıtılır.

Şahika Feraye Özeti

1914 senesinde Biga’da yaşayan Lesur ailesi görünüre gore zengin, sadece içten içe sallanan bir yapıya haizdir. Ailenin yaşlı lideri Hacı Nine, dini geleneklere sıkı sıkıya bağlı, otoriter bir figürdür. Büyük oğlu Çakır Ağa, çiftliği yönetim eden eğitimli bir adamdır; eşi Fatma’yı adam çocuk doğuramadığı için küçümsemektedir. Minik oğul Hasan ise sorumsuz, sefahat düşkünü bir haylazdır. Hasan’ın hizmetçi Eleni ile olan gizli saklı ilişkisi, Eleni’nin hamile kalması ve uzaklara gönderilmesiyle ağlatısal bir noktaya ulaşır.

Ailenin bir öteki ferdiyse Balkan Savaşı’ndan yaralı dönen, idealist ve içten bir genç olan Cemal’dir. Evin kahyasının kızı Gülfem, Cemal’e aşıktır ve aşkı karşılıksız değildir. Sadece toplumsal statü farkı ilişkilerini saklı tutmalarına niçin olur. Cemal, yarım kalan eğitimini tamamlamak için İstanbul’a dönerken, Gülfem muharebede iki kardeşini kaybeder.

Ailenin büyük kızı Şahika, Hacı Nine’nin baskısıyla okuldan alınır. Sadece savaşın getirmiş olduğu sorumlulukla gönüllü hemşirelik halletmeye karar verir. Vazife esnasında Arap kökenli asker Muhammed’le yolları kesişir. Muhammed onu ilk görüşte sever ve ondan sonra istemeye gelir. Şahika’nın babası, seneler önceki adağına sadık kalmak adına kızını bu yabancı adama verir. Çiftlikte süregelen birliktelikleri, Muhammed’in babasının vefatıyla beraber başka bir ülkeye taşınmalarıyla sürer. Şahika orada hem dil hem kültürel baskı altında yalnızlaşır. Yanında giden minik kız kardeşi Feraye, Muhammed’in arkadaşı Macit ile evlendirilir. Sadece Macit, eşine zulmeden bir adam çıkar. Feraye, yaşamış olduğu sertlik dolu evlilikten kızı Übeyde’yle kaçar.

Hasan ise İstanbul’da gizli saklı bir yaşam kurar. Dilber adlı bir hanımla dini nikah yapar fakat birliktelikleri zaman içinde çözülür. Kumar borçlarıyla tükenen Hasan, kardeşi Çakır Ağa’nın verdiği vekâletle çiftliği başkasına devreder. Bunun sonucu yıkım olur: Hacı Nine kahrından ölür, Gülfem ortadan kaybolur, Cemal tekrardan yatağa düşer.

Romanın sonunda her kişi, kendi yapmış olduğu tercihlerin ya da başkalarının kararlarının bedelini öder. Feraye, kızını büyütürken oğlunu geride bırakmanın acısıyla yaşar. Gülfem, Cemal’den bir kız çocuk doğurur. Her insanın geçmişiyle yüzleştiği, travmalarla yoğrulmuş bir sonun arkasından yaşam kendi ağır akışına döner.

Değerlendirme

Şahika Feraye, hem bireysel dramları hem toplumsal eleştiriyi bir araya getiren, Osmanlı’nın çöküş yıllarında hanımefendilerin üstündeki baskıyı, derslik farklarını ve geleneksel aile yapısının bireyler üstündeki tahribatını fazlaca katmanlı şekilde işler. Gerçek bir hikâyeden ilhamla kaleme alınmış roman, hanımefendilerin görünmeyen yaralarını, aile içi iktidarı ve toplumun belirlediği rollerle savaşan fertleri etkisinde bırakan bir üslupla anlatır.

Kitap, karakter derinliği ve vaka örgüsüyle dikkat çekerken; hafifçe dili, tarihî arka planı ve duygusal yoğunluğuyla kolay okunabilir fakat kolay unutulmaz bir metindir. Bilhassa hanımefendilerin sesine kulak vermek isteyen her okur için kuvvetli bir anlatıdır.

Şahika Feraye – Kitap Açıklaması

…

“Abla.”

“Efendim.”

“Biliyor musun?”

“Neyi?”

“Senin kaderin benimkini de yazmş…”

Savrulan Hayatların Hikâyesi

1900’lü yılların başı, Biga…

Savaştan bitkin düşmüş bir millet, bir çiftlik ve varlıklı bir aile. Bir yemin ve o yeminle vicdanı içinde sıkışıp kalmış bir baba…Gün gelir yazgı zarını atar ve hayatlar savrulur dört bir tarafa.

İncir Kuşları, Piruze-Şam’da Bir Türk Gelin, İki Kişilik Yalnızlık şeklinde fazlaca okunan kitapların yazarı Sinan Akyüz’ün kaleminden genç yaşta Ürdün’e gelin giden iki kız kardeşin gerçek yaşam öyküsünü nefes soluğa okuyacaksınız.

Bu romanı elinizden bırakamayacaksınız… Tarih, yazgı ve aşkın muhteşem bir karışımı…

(Tanıtım Bülteninden)