SCHILLER, Johann Friedrich (d. 10 Kasım 1759 – ö. 9 Mayıs 1805) Alman ozan, oyun yazarı, tarihçi ve edebiyat kuramcısı.
Johann Christoph Friedrich von Schiller, dünyanın önde gelen yazarlarındandır. çağdaşı Johann Wolfgang von Goethe ile beraber uygar Alman edebiyatının kurucularından sayılır.
Schiller, Württemberg’deki Marbach’ta, bir askeri cerrahın oğlu olarak dünyaya geldi. Württemberg dükünün ısrarı üstüne, hukuk öğrenimi görmek suretiyle dükün Ludvvigsburg yakınında kurduğu askeri akademiye girdi. Okul Stuttgart’a taşınınca Schiller’in tıp öğrenimine geçmesine izin verildi. Bu sırada lirik şiirler yazmaya başlamıştı. Bunların ilki 1776’da bir dergide yayımlandı. 1780’de öğrenimini tamamlayan Schiller destek doktor olarak orduda göreve başladı.
Schiller ilk oyunu olan Haydutlar’ı (Die Rauber) 1781’de imzasız olarak yayımladı. Düzyazıyla kaleme alınmış olan bu oyun sonraki yıl Mannheim’da sahnelendi. özünde toplumsal bir eleştiri olan bu yapıt, baskı yönetimine karşı çıkmış olduğu için büyük bir başarı kazanmıştır. Ne var ki, dük oyundaki isyan ruhundan hoşlanmamıştı. Genç yazar dükün baskısından kurtulmak için Stuttgart’tan firar etti. 1783’te Schiller maaşlı oyun yazarı olarak Mannheim Tiyatrosu’na girdi. Burada yalnızca bir yıl çalışabildi. Yazdığı oyun geri çevrilince görevi bıraktı. 1785’te Dresden’de yazmış olduğu “Ode an die Freude” (“Neşeye övgü”) adlı şiirini sonradan büyük Alman bestecisi Ludwig van Beethoven, Dokuzuncu Senfonf sinin sonundaki koro bölümünde kullandı.
Felsefeye ilgi duyan Schiller’in güzel duyu mevzusundaki yazıları İnsanın Güzel duyu Terbiyesi üstüne Mektuplar (Briefe über die asthetische Erziehung des Menschen, 1795) adlı kitapta yer alır.
Schiller’in koşukla yazılmış olan oyunu Don Carlos (1787), beş perdelik tariksel bir dramdır. İspanya’daki mutlak krallık ve engizisyona karşı, Aydınlanma çağı’nın özgürlükçü düşüncesini ve cumhuriyet yönetmini savunur.
1787’den 1789’a kadar Weimar’da yaşayan Schiller ayrıca tarih yazarlığına da yöneldi. Hollanda halkının İspanya yönetimine karşı ayaklanışını özetleyen Geschichte des Abfalls der vereinigten Niederlande von der spanischen Regierung Regierung (1788; “Birleşik Hollanda’nın İspanyol Yönetiminden Ayrılmasının Zamanı”) adlı yapıtı kaleme aldı. Schiller aynı dönemde Goethe’yle tanıştı.
1789’dan 1793’e kadar Jena üniversitesin’de tarih profesörü olarak çalışan Schiller’in Otuz Yıl Savaşı Zamanı (Geschichte des dreissg jahrigen Krieges; 1791-93) adlı iki ciltlik yapıtı bu zamanda yayımlandı.
Schiller’in 1798-99 içinde yazdığı Wallenstein adlı trio en meşhur oyunudur. Wallenstein, Otuz Yıl Savaşları dönemindeki olayların üstüne kurulu üç bölümlük tarihseli bir trajediydi. Schiller bu oyunla Almanya’nın en büyük oyun yazarlarından biri bulunduğunu kanıtladı.
Schiller’in diğer oyunları içinde, İskoçya Kraliçesi Mary Stuart’ın yaşamını mevzu alan Maria Stuart (1800), Jan Dark’ı mevzu alan Orleans Kızı (Die Jungfrau von Orleans; 1801) ve Giyom Tel (Wilhelm Tell, 1804) vardır.
Schiller oyunları, denemeleri, öyküleri ve mektuplarının yanı sıra lirik, felsefi şiirleri ve baladlarıyla da tanınır.
Schiller’in Eserleri
Schiller’in Tiyatro eserleri:
- Haydutlar (1781)
- Hile ve Aşk (1783)
- Fiesco’nun Genua’ya Yemini (1784)
- Könners Vormittag (1787)
- Don Karlos (1787/1788,)
- Wallenstein Üçlemesi (1799)
- Maria Stuart (1800)
- Orleans Bakiresi (1801)
- Messinalı Gelin (1803)
- Wilhelm Tell (1803/1804)
- Sanatın Biatı (1804)
- Demetrius (Tamamlanmadı, 1805)
Schiller’in Düzyazıları:
- Onursuz Suçlu (1786)
- Ruhların Tanığı (Fragman)
- Yüce bir davranış.
Schiller’in Lirik eserleri:
- Johann Christian Weckherlin’in Genç Yaşta Ölümüne Ağıtlar (1781)
- Sevince Kasideler (1786)
- Boyun Eğme (1786)
- Yunan Tanrıçaları (ilk sürüm 1788, ikinci sürüm 1800)
- Hektor’ün Vedası (1790)
- Sais’e Sisli Fotoğraf (1795)
- Dünyanın İkiye Bölünmesi (1795)
- Dalgıç (1797)
- Ibikus’un Turnaları (1797)
- Ritter Toggenburg (1797)
- Eldiven (1797)
- Eisenhammer’a Seyahat (1797)
- Polykrates’in Yüzüğü (1798)
- Uçurtma Savaşı (1798)
- Kefalet (1798)
- Çanın Şarkısı (1799)
- Naenie/ Nänie (1800)
- Yeni Yüzyıla Giriş (1800)
- Zafer Töreni (1803)
Schiller’in Felsefi yazıları:
- Fizyolojinin Felsefesi (1779)
- İnsanın Yırtıcı Doğası ve Ruhu ile İlişkisi Üstüne (1780)
- Tiyatro Eserine Ahlâki bir Kurum Olarak Bakmak (1784)
- Ağlatısal Vakalar Karşısında Duyulan Hazzın Sebepleri Üstüne (1792)
- Augustenburg Mektupları (1793)
- İncelik ve Onur Üstüne (1793)
- Kallias Mektupları (1793)
- İnsanın güzel duyu terbiyesi üstüne (1795)
- Organik ve Duygulu Şiir Üstüne (1795)
- Dilettantizm Üstüne /Amatörlük Üstüne (1799, Johann Wolfgang Goethe ile Beraber) Yücelik Üstüne (1801)
Schiller’in Zamanı eserleri:
- Birleşik Hollanda’nın, İspanya Hükümeti’nden Ayrılışının Zamanı (1788)
- Dünya zamanı nedir ve ne amaçla okutulur? (26 Mayıs 1789-1790)
- Otuz Yıl Savaşının Zamanı (1790)
Schiller’in Çevirileri ve uyarlamaları:
- Euripides: Iphigenie Auris’te Euripides sahneleri (Scenen aus den Phönizierinnen) William Shakespeare: Macbeth Turandot (Carlo Gozzi’den sonrasında 1801)
- Amca Rolünü üstlenen Yeğen (Güldürü/Louis-Benoît Picard’den sonrasında 1803) Der Parasit oder Die Kunst, sein Glück zu machen (Güldürü, Picard’dan sonrasında 1803)
- Racine: Phèdre (1805)
- Denis Diderot: Jacques le fataliste et son maître (Bazı kısımları “Dişil İntikamın Garip Bir Örneği” başlığı altında çevrildi. 1785)
Schiller’in Gösterilen dergileri:
- Wirtembergisches Repertorium
- Thalia
- Die Horen (1795)
Dünya Edebiyatı
