Sembolizm Akımının özellikleri Nedir Şairleri Temsilcileri PDF

Sembolizm Akımın Ortaya Çıkışı Doğuşu

19. yüzyıl sonlarına doğru Fransa’da ortaya çıkmış olan Sembolizm akımı, sıkı kalıp ve kaidelere bağlı şekilde verilen şiirlere tepki içermektedir. Kişinin varlık ve doğa karşısındaki duygulanmaları, algılamaları üstü kapalı bir tavırla şiirde ele alınmaya başlanmıştır. Bu aşamada da devreye semboller girmiştir, insanoğlunun iç dünyasını ele almayı amaçlayan bu akımın, parnasizm ile gelen ve gerçekçi/natüralist anlayışın şiirde uygulanması neticesinde, çevre tasvirlerinin öne geçmiş olduğu, insani gerçekliğin dikkatsizlik edilmiş olduğu anlayışa tepki olarak ortaya çıktığını söylemek mümkündür.

Sembolizm Akımın Genel Özellikleri

• Varlık karşısında ferdin konumunun sorgulanmaya başlandığı, bilimsel faaliyetlerin determinist ve pozitivist tavrı ortaya çıkarttığı bir zamanda ferdin İQ yaşamına ilişik hususiyetlerin şiirin imkânları dâhilinde, simgesel ifadelerin örüntüsünde ele alınmaya başlandığı bir dönemdir.

• Üstü kapalı anlatımın ve şiiriyetin ön plana çıkmış olduğu bu akım ile şiirdeki müzikal kıymet de ehemmiyet kazanmıştır.

• Herhangi bir bildiri vermeyi amaçlamayan bu şiir anlayışında şiir, üst seviyede bir sezinleme ve idrak etme faaliyetine vücut vererek duyumsamayı şiirin ana yapısı hâline getirir.

• Şiir anlam ifade etmeyen değil, anlamı kapalıdır. Şairin aktarmak istediği duygu hâli kendine özgüdür ve böylece her okuyucuya gore değişebilecek değişik idrak boyutlarına zemin hazırlayan, müzikal kıymeti yüksek şiirler ortaya çıkmaya adım atar.

• Anlam bakımından flu olan bu şiirlerde telkin unsuru ise kuvvetle hissedilmektedir.

• Şiirin atmosferi ise; yarı aydınlık vakitler, akşamüstleri, gece… şeklinde duygulanmaya, hüzne doğrusu lirizm anlayışına, elverişli zamanlardır. Seçilen mekânlarda da aynı özellik hissedilir.

• Şiirin biçim özellikleri ile alakalı düşünceleri ise, klasik anlayıştan gelen sis-tematik yapı özelliklerini benimsemezler.

• Biçim özellikleri anlamında sanatkâr özgürdür. Böylece alışılan mısra yapısı kırılmıştır. Ozan artık daha serbesttir. Şiirdeki biçim yapısını kendi arzusuna gore şekillendirebilecektir. Bu anlamda, özgür nazma giden sürecin de kapıları açılmış olur.

Sembolizm akımından etkilenerek yapıt veren sanatçılarlardan bazıları Stephane Mallarme, Edgar Aljan Poe, Charles Baudelaire, Paul Valery, Arthur Rifnbaut; Cenap Şehabettln, Alfmet Haşim…

Sembolizm Akımı Hakkında Özetlemek gerekirse Özet Data

Sembolizm, XIX. yüzyılın ikinci yarısında Fransa’da parnasizme tepki olarak ortaya çıkmış bir şiir akımıdır. Sanat için sanat anlayışıyla şiir yazan sembolist şairler, şiirde müzikaliteye ve anlam kapalılığına örutubet vermiş; dış dünyanın insan üzerindeki tesirini semboller aracılığıyla anlatmıştır. Lirizmin ve hayalin yoğun olduğu sembolist şiirde duygular ön plandadır, doğa betimlemeleri özneldir.
Fransız edebiyatından Baudelaire (Bodler), Mallarmé (Malarme), Valéry (Valeri) ve Amerikan edebiyatından Edgar Allan Poe (Edgır Elın Po) sembolizmin dünya edebiyatındaki önde gelen temsilcilerindendir. Türk edebiyatında başta Cenap Şahabettin, Ahmet Özgü̧im, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Hamdi Tanpınar ve Ahmet Muhip Dıranas olmak üzere pek çok şairde bu akımın tesiri görülür.

Sembolizm Akımı Hakkında Geniş Data

Şiirdeki gerçekçiliğe (parnasizm) tepki olarak 1880’li yıllarda Fransa’da dünyaya gelmiştir. 1885 ve 1902 yılları aralığında da en verimli periyodunu yaşamıştır.
Deneysel bilimlerin gelişmesi, doğayı ve insanı maddesel, somut gerçekçiliğiyle kavrama düşüncesi sanatta “gerçekçiliği” doğurmuştu. Gelinen bu aşa­manın toplumsal ve sanat içerikli boyutu, insanı mutlu etmeye yetmedi. Tersine, bunalıma sürekledi. Sanatta da “idealist felsefe”ye dayalı bir arayış başladı. Bu arayışın sembolizme yönelik İlk durağı Dekadizm ( çöküşçülük ) oldu. önderliğini Fransız ozan, Jules Laforque yapmış oldu. Hareket, toplumsal ve sanat içerikli alanda başkaldırıyı, yerleşik beğenileri değiştirmeyi, karamsarlığa, hayal ve duyarlığa yer vermeyi amaçlar. Bu anlayışa haiz sanatçılar, sonradan sembolizm (simgecilik) akımı için de yer aldılar.
Alman filozofu Schopenhaur’ın dünyayı “imgesel ve gizemli olgular’* oiarak gören idealist felsefesi sembolizmin düşünsel kaynağını oluşturmuştur.

Sembolizmin Özellikleri Nedir Maddeler Halinde:

1. Sembolizm, şiire duygu ve imgesel getirmesi yönüyle romantizmle benzerlik taşır. Öteki benzer yan her iki akımın da öznel oluşudur. Bu benzerlik­lere rağmen sembolistler, kendilerinden önceki tüm şiir anlayışlarına karşı çıkmışlardır.
2. Sembolistler, dış dünyanın görüntülerini so­mut nesnel gerçeklikleriyle değil de; bu görüntülerin sezgilerinden, izlenimlerinden yansıyan niteliklerini şiire aktardılar. Duyguların, dış dünyayı sadece oldu­ğu şeklinde değil, onu değiştirerek ulaştırabileceğini düşündüler.
3. Sembolist ozanların tabiat görüntülerini yarı aydınlık ortamlar oluşturur: sararmış yapraklar, akşamın alacakaranlığı, durgun göller, kızıl gün batımı, ayışıklı geceler.,,Bu görüntülerde net değil, neredeyse, tül bir perdenin peşinden yansıyan biçimiyledir.
4. Sembolistler, sembol ve mecazlarla dolu ka­palı bir anlatımı seçtiler. Herkesçe değişik algılanabi­lecek yorumlanabilecek şiiri hedeflediler.
5. Sembolizmin şiir anlayışı: sözcüklerle yapılmış bir beste olarak gördüklerinden, şiirde müzikselliğe ehemmiyet verdiler. Ölçü, uyak biçimsel özellikleri ikinci planda düşün­düler. Şiirdeki müziği özle şekil içinde bir uyum öğesi olarak gördüler.
6. Sembolistler “sanat için sanat” görüşüne bağlı kalmış olarak toplumsal, siyasal sorunlara uzak durdular.
7. Sembolizmin ilkelerini, kuramını. Stephen Mallarme oluşturmuş, bildirgeyi ise Jean Moreas yayımlamıştır. Sembolizmin öncüsü Charles Boudelaire ise bu akımın ortaya çıkışından ilkin ürünler vermiştir.
8. Sembolizm şiir akımlarından biridir.

Sembolizmin Mühim Temsilcileri:

Charles Baudelaire – şiir
Stephane Mallerme – şiir
Paul Verlaine – şiir
Arthur Rimbaud – şiir
Paul Valery – şiir
Maunce Maeterlinck – tiyatro

Sembolizmin Türk Edebiyatındaki Temsilcileri:

Cenap Şehabettin – şiir
Ahmet Haşim – şiir

Mühim Not:

Ahmet Hamdı Tanpınar, Ahmet Muhip Dranas, Cahit Sıtkı Tarancı.. şeklinde şairlerde de yer yer sembolist akımdan etkilenmeler görülür. Bu akımın ortaya çıkışından ilkin, Divan şiirinde Şeyh Galip (1757-1799) in yazdığı kimi şiirlerin simgeciliğe uygun düşmüş olduğu söylenebilir.

Sembolist Şiirlerinden Örnekleri

İÇE KAPANIŞ

Derdim, yeter, sakin ol, dinlen birazcık artık; Akşam olsa diyordun, işte oldu akşam; Siyah örtülere sardı şehri karanlık; Bazısına refah iner gökten, bazısına gam.
Bırak, şehrin iğrenç kalabalığı gitsin, Yesin kamçısını hazzın sefil cümbüşte. Toplasın acı meyvesini nedametin, Sen gel, derdim, ver elini bana, gel şöyleki.
Bak göğün balkonlarından, geçmişler seneler Eski süre esvaplarıyle eğilmişler Hüzün yükseliyor, güler yüzle, sulardan
Seyret bir kemerde bitkin ölen güneşi Ve uzun bir kefen şeklinde doğuyu saran Geceyi dinle, yürüyen tatlı geceyi.

C. Baudelaire, (Çev. Sabahattin Eyüboğlu)

GÖK ÖYLE MAVİ

Gök o şekilde mavi, o şekilde durgun,
Damlar üstünde! Yeşil bir dal sallanadursun,
Damlar özerinde.
Ürpertip gökyüzünü birden,
Bir çan tın tın eder Bir kuştur şu ağaçta öten
Türküsünü söyler
İşte yaşam! Aç gözünü gör,
Bak ne kadar mütevazi. Her günkü sakin gürültüdür
Şehirden gelmekte.
Ey sen ki durmadan ağlarsın,
Döversin dizini, Gel söyle bakalım ne yaptın, N”ettin gençliğini?
Paul Verlaine, (Çev. Cahit Sıtkı Tarancı)

Sembolizm Sanat Akımında Şiir Anlayışı

Musiki, her şeyden ilkin musiki; Onun için tekli mısradan şaşma. Kıvrak olur, erir havada sanki; Ağır aksak söyleyişe yanaşma.
Güzel sözler tül ardında görünsün Aydınlık titremeli şiirinde, Ak yıldızlar maviliğe burunsun Ilgıt ılgıt güz göklerinde
Tut belâgati boğazından sustur, El değmişken bir zahmete daha gir Kafiyenin ağzına da bir gem vur Bırakırsan neler yapmaz kim bilir?
Hep musiki birazcık daha musiki Havalanan bir şey olmalı mısra Deli bir gönülden kalkıp gitmeli Başka göklere, başka sevdalara
Paul Verlaine, (Çev. S. Eyüboğlu – Melih Cevdet Anday)