Sevgi Özel – Türk Dili ve Edebiyatı

Sevgi Hususi (D: 30 Haziran 1948, Polatlı, Ankara) Yazar, dil bilimci.

Sevgi Hususi, 1948 Polatlı (Beyceğiz köyü) doğumlu; on yaşından beri Ankaralı. DTCF’nin Türk Dili Bölümünü bitirdikten on gün sonrasında, Mustafa Kemal Atatürk’ün kurduğu Türk Dil Kurumu’na girdi (10 Kasım 1971). Gramer/Dilbilim Kolunda, Türkiye Türkçesini araştıran bilimciler içinde yetişti. Mustafa Kemal Atatürk’ün başlatmış olduğu Dil Devrimi doğrultusunda Türkçeye emek veren ustaların çırağı oldu. TDK’de, Türkiye Türkçesinde Sözcük Türleri (Doğan Aksan yönetiminde ortak yapıt;1976), Türkiye Türkçesinde Sözcük Türetme ve Bileştirme (1977), Türkiye Türkçesi Gelişmeli Sesbilimi (D. Aksan yönetiminde ortak yapıt; 1978), Türkiye Türkçesinin Sözdizimi (N. Atabay-A. Çam ile; 1981), Ahmet Cevat Emre (yaşamöyküsü, TDK belgeliğinde; 1982), Besim Atalay (yaşamöyküsü, 1983) adlı yapıtları yayımlanırken gene aynı kurumda yazım sorunlarını izleyen ekip içinde yer aldı; Yazım Kılavuzunun 1973’ten, 1983’e değin tüm baskılarının hazırlığına katıldı. Yazım mevzusundaki emek harcama ve araştırmalarına asla ara vermedi; Dil Derneği’nin hem kılavuz, hem de lügat çalışmalarına katıldı.

12 Eylülcüler, 1983 yazında Mustafa Kemal Atatürk’ün kalıtını hiçe sayarak TDK’yi kapatınca, buradan kendi isteğiyle ayrıldı. Ekim 1983’ten başlayarak Informasyon Yayınevinin gösterim sorumlusu oldu. Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk Dil Kurumu ve Sonrası (H. Itina – Ali Püsküllüoğlu ile; 1986) ile Baba İnönü’den Erdal İnönü’ye Mektuplar (hazırlayan, 1988) adlı yapıtları Informasyon Yayınevinde çıktı. 1987’de, eski TDK üyelerinden 34 kişiyle beraber Dil Derneğinin kurucuları içinde yer aldı. Dönemin iktidarınca kurulması yasak derneklerden sayılan Dil Derneği ve Dil Devrimi için ülküdaşlarıyla beraber savaşım verdi; bu derneğin genel yazmanı, astbaşkanı, başkanı ve Modern Türk Dili adlı aylık dergisinin genel gösterim yönetmeni olarak vazife yapmış oldu.

1992-1998 içinde Umut Yayıncılıkta gösterim sorumlusuyken Afili Mavallar (argo-senlibenli sözcükler derlemesi; 1993), Devrimciler Âşık Olması imkansız(dı) (öykü, 1994), Aşk Bir Boncuktur (öykü, 1995), Direncin Kuşları (öykü, 1996), Bir yanım Bahar Bir yanım Kış (öykü, 1997) adlı yapıtları yayımlandı.. Kasım 1998- Haziran 2002 içinde Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfının gösterim yönetmeniyken Uğur Mumcu’dan um:ag’a Unutmadık (araştırma, 2000) adlı yapıtı yazdı. Bir Bulut Ayağıma Dolandı (öykü, 1999) ile Dil Kiri El Kiri (araştırma, 2000) adlı yapıtları da Informasyon Yayınevinden çıktı. 30 Haziran 2002’den başlayarak yalnızca araştırmak, yazmak ve gezerek ülkesini, insanları daha iyi tanımak için ustalaşmış yaşamına nokta koydu.

Gazete ve dergilere dil-yazın mevzularında yüzlerce yazı yazdı; kimisi tecrübe etme, kimisi yazı türündeki yazılarının hepsini hemen hemen kitaplaştırmadı. Aptal Dünya (öykü, Informasyon Yayınevi, 2002) adlı kitabını Uğur Olsun/ Bir Devrimcinin Öyküsü (yaşamöyküsel roman, Informasyon Yayınevi, 2003) izledi. Dilimde Tüy Bitti adlı yapıtı Çınar Yayıncılıktan çıktı (2006). 1999 depremini anlattığı Yıldızlar mı Suçluydu (roman) gene Çınar Yayınları içinde yer aldı (2006). Dilleri Uzun (eleştirel tecrübe etme, Cumhuriyet Kitapları, Ekim 2007) ile “Bana ne? Ben mi düzelteceğim?” diyenlere “Özelce Güzelce Dokundurmalar”la seslendi.

Sevgi Hususi’in Eserleri

Hikâye:

• Devrimciler Âşık Olması imkansız(dı) – Umut Yayıncılık / Ankara 1994
• Aşk Bir Boncuktur – Umut Yayıncılık / Ankara 1995
• Direncin Kuşları – Umut Yayıncılık / Ankara 1996
• Bir Yanım Bahar Bir Yanım Kış – Umut Yayıncılık / Ankara 1997
• Bir Bulut Ayağıma Dolandı – Informasyon Yayınevi / Ankara 1999
• Aptal Dünya – Informasyon Yayınevi / Ankara 2002
• Sulh Ekibi Çanakkale’den Gelibolu’ya Geçiyor – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2011
• Sulh Ekibi Çanakkale’den Anadolu’ya Yürüyor – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2011
• Sulh Ekibi Mustafa Kemal Atatürk’le Buluşuyor – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2011
• Sulh Ekibi Devrimlere Koşuyor – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2011
• Sulh Ekibi Türk Devrimini Öğreniyor – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2011.

Roman:

• Uğur Olsun / Bir Devrimcinin Öyküsü – Informasyon Yayınevi / Ankara 2003
• Yıldızlar mı Suçluydu? – Çınar Yayınları / İstanbul 2006
• Gümüşana – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2009
• Bahtabakan – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2013
• Benim Atatürküm – Kırmızı Kedi Yayınevi / İstanbul 2014.

Araştırma:

• Sözcük Türleri – Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1976
• Türkiye Türkçesinde Sözcük Türetme ve Bileştirme – Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1977
• Türkiye Türkçesi Gelişmeli Sesbilimi – Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1978
• Türkiye Türkçesinin Sözdizimi – Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1981
• Mustafa Kemal Atatürk’ün Türk Dil Kurumu ve Sonrası – Informasyon Yayınevi / Ankara 1986
• 75. Yılda Türkçenin ve Dil Devriminin Öyküsü – Dil Derneği Yayınları / Ankara 2007
• Türkçenin Renkleri – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2008
• Türkiye Türkçesi Temel Gramer – Dil Derneği Yayınları / Ankara 2018.

Yaşam öyküsü:

• Ahmet Cevat Emre – Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1982
• Besim Atalay – Türk Dil Kurumu Yayınları / Ankara 1983
• Uğur Mumcu’dan um:ag’a Unutmadık – UM:AG Yayınları / Ankara 2000.

Tecrübe etme:

• Dil Kiri El Kiri – Informasyon Yayınevi / Ankara 2000
• Dilimde Tüy Bitti – Çınar Yayıncılık / İstanbul 2006
• İktidar Benim Ne İstersem Söylerim – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2008
• Dilleri Uzun – Cumhuriyet Kitapları / İstanbul 2009.

Mektup:

• Baba İnönü’den Erdal İnönü’ye Mektuplar – Informasyon Yayınevi / Ankara 1988.

Öteki:

• Afili Mavallar – Umut Yayıncılık / Ankara 1993.