Tekerleğin icadı uzun süredir insanlık tarihindeki en büyük atılımlardan biri olarak kabul ediliyor. Sadece şimdi tekerlek kullanımına dair en eski kanıtlar 6 bin yıl daha geriye gittiği için kayıtların tekrardan yazılması gerekebilir.
İlk tekerlek örnekleri, çanak çömlek yapımında kullanılmak suretiyle Mezopotamya’da (günümüz Irak’ı) MÖ 4000’li seneler öncesine dayanıyor.
Ortalama 500 yıl sonrasında, şu demek oluyor ki Bronz Çağı’nda, tekerlekli vasıta kullanımına dair ilk kanıtlar belgelendi. Sadece araştırmacılar, İsrail’deki bir arkeolojik alanda bulunan delikli çakıl taşları koleksiyonunun, tekerlekler de dahil olmak suretiyle dönebilen aletlerin gelişiminde yeni bir dönüm noktasını temsil edebileceğini söylüyor.
Nahal-Ein Gev II kazı alanında ortaya çıkarılan ve çoğunlukla kireçtaşından yapılmış yüzden fazla çakıl taşı, merkezi bir delikle delinmiş dairesel bir şekle haiz. Bu tekerleğimsi yapıların zamanı ise ortalama 12 bin yıl öncesine dayanıyor.
Araştırmacılar bu taşların muhtemelen ağırşak (iği ağırlaştırmak için alt ucuna geçirilen yarım küre biçiminde ağırlık) olarak kullanıldığına inanıyor.
Kudüs İbrani Üniversitesi’nden uzmanlar, kopyaladıkları bu taşları kullandı ve teorilerini başarıya ulaşmış bir halde doğruladı.
Ekip, bu ağırşak koleksiyonunun, insanların tekerlek şeklindeki bir aletle dönmeyi kullanmasının oldukca erken bir örneğini temsil ettiğini söylüyor.
Çalışmanın yazarlarından Profesör Leore Grosman şunları belirtti: “Bu delikli taşlar aslen şekil ve işlev açısından ilk tekerlekler. Tekerleğin ortaya çıkmasından oldukca ilkin ulaşım amacıyla kullanılan, dönen bir aksa bağlı, ortasında bir delik bulunan yuvarlak bir nesne.“
Otomobil tekerleğine giden yol
Bu erken kullanımın, çömlekçi tekerleği ve otomobil tekerleği benzer biçimde gelecekteki tekerlek tabanlı dönme icatlarının yolunu açtığına inanan araştırmacılar, “Çalışmanın en mühim yönü, çağıl değişen teknolojinin tarih öncesi zanaatkârların parmak izlerine derinlemesine dokunmamıza, peşinden onlar ve yenilikçili emekleri hakkında ve bununla birlikte çağıl teknolojimiz ve iyi mi bağlantılı olduğumuz hakkında yeni bir şeyler öğrenmemize iyi mi izin verdiğidir” dedi.
Plos One dergisinde gösterilen çalışmalarda ise şu ifadelere yer veriliyor:
“Tekerlek ve aks doğrusal hareketi dönme hareketine dönüştürerek ve cihazların parçalarının hareket etmesini sağlayarak insanoğlunun teknolojik tarihinde devrim yarattı.
Antik kökenleri genel anlamda Bronz Çağı’nda arabaların ortaya çıkışıyla ilişkilendirilse de, biz oldukca daha erken bir döneme ilişik tekerlek şeklindeki buluntulara odaklanıyoruz.
Bu parçaların lif eğirmek için ağırşak olarak kullanılmış olabileceği sonucuna ulaştık.“
Kaynak: DailyMail / Yaratı Şahin tarafınca yerelleştirildi
