Toplumsal medyada günlük alışkanlıkların cildinize zarar verebileceğiyle ilgili söylentiler dolaşıyor. Bununla beraber cildinizi korumak için bir sürü tavsiye ve bu amaçla kullanılan ürünlerin reklamları da yer ediniyor. Bu söylentilerden en yenisiyse cihazlardan yayılan “mavi ışığın” cilde zararı dokunan olduğu yönünde.
Peki hakikaten Instagram’da kaydırırken telefonunuzdan gelen ışık cildinize zarar veriyor mu? Kremler ve losyonlar bu mevzuda destek olabilir mi? Bakalım bilim bu mevzuda ne diyor:
“Mavi ışık” nedir?
Mavi ışık, görünür ışık spektrumunun bir bölümüdür. Güneş ışığı, bildiğimiz şeklinde, en kuvvetli ışık deposudur. Sadece telefonlar, laptoplar ve TV’ler şeklinde elektronik cihazlarımız da 100 ila 1000 kat daha düşük de olsa ışık yayarlar. Bu şeklinde cihazlarda uzun süreler geçirdiğimiz için bilhassa gözlerimiz ve uyku kalitemizle ilgili olmak suretiyle, mavi ışığın sağlığımız üstündeki etkileriyle ilgili endişeler bulunuyor.
Mavi ışık cildi iyi mi etkiliyor?
Mavi ışığın cilt üstündeki etkileriyle ilgili kanıtlar hala yavaş yavaş ortaya çıkmakta. Sadece bazı garip bulgular da yok değil.
1. Mavi ışık pigmentasyonu artırabilir
Araştırmalar, mavi ışığa maruz kalmanın, melanin üretimini artırdığı yönünde bulgular içeriyor. Melanin, cildimize rengini veren naturel pigment.
Kısaca mavi ışığa uzun süre maruz kalmak, melanin üretiminin fazlasıyla artmasına ve ciltte koyu noktalar oluşmasına (doğrusu hiperpigmentasyona) yol açabiliyor.
2. Mavi ışık kırışıklıklara niçin olabilir
Bazı araştırmalar, mavi ışığın deri yapısında mühim bir görevi olan kolajene zarar verebileceğini gösteriyor. Bunun da kırışıklıkların oluşmasını hızlandırdığı düşünülüyor.
Bir araştırmaya bakılırsa, cihazınızın ekranını 1 santimetre mesafede 1 saat süresince tutmanızın bile kolajenlere kolayca zarar verdiği belirtiliyor. Doğal bir çok şahıs şeklinde cihazınızı 10 santimetre ötede tutarsanız, bu da mavi ışığın verdiği ziyanı 100 kat kadar azaltıyor.
3. Mavi ışık uyku düzeninizi bozabilir, cildinizi etkileyebilir
Eğer gözlerinizin etrafı donuk yada şişkin görünüyorsa, bunun suçunu mavi ışığa atmak oldukça kolay. Sadece bildiğimiz şeklinde mavi ışık, uykunuzu da etkiliyor ve büyük olasılıkla gördükleriniz, uyku kalitenizin düştüğünün bazı görünür işaretleri.
Mavi ışığı, melatonin üretimini azalttığını biliyoruz. Bu naturel hormon, normalde uykunuz ulaştığında vücudunuza sinyal gönderir ve uyku-uyanıklık döngümüzü düzenlemeye destek verir. Yatmadan ilkin mavi ışığa maruz kalmaksa hormonu baskıladığı için, bu naturel süreci bozar ve uykuya dalmanızı zorlaştırır. Bu da direkt olarak uyku kalitenize negatif yönde tesir eder.
Doğal izlediğiniz içeriğin de doğası gereği ilgi çekici olması da uyku kalitenizi daha da aşağı çeker.
İşte bu sebeplerden dolayı, uzun devam eden uyku problemleri, akne, egzama ve gül hastalığı şeklinde sorunlara yol açabilir.
Ek olarak uyku yoksunluğu, kolajeni parçalayan bir stres hormonu olan kortizol seviyelerini yükseltebilir. Böylece cildin naturel bariyerini zayıflatarak, cildi çevresel hasarlara ve kuruluğa karşı daha duyarlı hale getirebilir.
Cilt bakım ürünleri sizi koruyabilir mi?
Güzellik ürünleri üreten firmalar, mavi ışıkla ilgili bu endişelerden yararlanıyor şeklinde görünüyor. Serum, mist ve dudak parlatıcı şeklinde birçok değişik “koruyucu” ürün üretiyorlar.
Sadece daha ergonomik bir bakış açısıyla baktığımızda, cihazların ekranlarından yayılan mavi ışık hakkında endişelenebileceğimiz tek mevzu, melazma adındaki hiperpigmentasyon durumu.
Böylesine bir duruma haiz kişiler, ciltlerini görünür ışıktan iyi bir halde korumak durumunda. Bunu da elde eden ürünler, mineral tabanlı güneş kremleri ve öteki kozmetikler. Eğer bu ürünleri kullandıktan sonrasında cildinizi göremiyorsanız, etkili olduklarını söyleyebiliriz.
Mavi ışığı azaltmak için ne yapabiliriz?
Mavi ışığa daha azca maruz kalmanız için yapabileceklerinizi özetlemek gerekirse listeleyelim:
- Elektronik cihazınızda var ise “gece modu” hususi durumunu kullanın. Eğer yoksa, mavi ışık filtreleyen çeşitli uygulamaları kullanabilirsiniz.
- Uyumadan ilkin ekran karşısında geçirdiğiniz süreyi azaltın ve cildinizi etkileyebilecek uyku problemlerinden kaçınmak için rahatlatıcı bir uyku öncesi rutini oluşturun.
- Telefon yada cihazınızı cildinizden uzak tutarak mavi ışığa daha azca maruz kalabilirsiniz.
- Güneş kremi kullanın. Titanyum dioksit ve demir oksit şeklinde mineral ve fizyolojik güneş kremleri, mavi ışık da dahil olmak suretiyle geniş bir koruma sağlar.
ScienceAlert’in makalesini Özgür Yıldız Türkçeleştirdi