* Türkmenler sadece 18. yüzyıldan sonrasında yazılı edebiyata geçebilmişlerdir. Onlar da yazılı edebiyattan ilkin destan, masal, atasözü, bilmece, türkü… alanında, mevzularını yerli yaşayışlardan alan varlıklı bir halk edebiyatı geleneği oluşturmuşlardır.
* Bu zamanda Dede Korkut, Leyla İle Mecnun, Aşık Acayip ve Şahsenem, Yusuf ile Züleyha, Köroğlu… çevresinde oluşan düzyazı-nazım karışımı öyküler ve destanlar dikkati çeker.
* Sovyet egemenliğine kadarki dönemde, bu edebiyatın gelişmesinde Mahtumkulu (1733-1783)’nun görevi büyüktür. Mahtumkulu’nun etkisiyle birçok ozan ve yazar yetişmiştir.
* Sovyet egemenliğinden İkinci Dünya Savaşı’na kadar devam eden edebiyatın başlangıcında yurtsever yazar ve şairlerin yeni duruma karşı çıkışları göze çarpar. Bunların bir çok, bu tutumlarının bedellerini hayatlarıyla ödemiştir.
* 1920’de Türkmenistan Gazetesi, Türkmen Dili Dergisi yayımlanmıştır. 1925’ten sonrasında gazete ve dergilerin sayın artmıştır.
* İkinci Dünya Savaşı yıllarında Türkmen edebiyatı, naturel olarak savaştan etkilenen bir edebiyattır. Bu sebeple, yazarların pek bir çok harbe iştirak etmiştir. Bu zamanda Ata Atacanoğlu, H. İsmayıloğlu şeklinde genç yazarlar yetişmiştir.
* İkinci Dünya Savaşından sonrasında Türkmen edebiyatı hem halk edebiyatı hem modern edebiyat olarak iki kolda devam etmiştir. Bu yıllarda ve hemen sonra çocuk edebiyatında da gelişmeler görülmüştür. Ayrıca adları yeni duyulmaya başlanan birçok yazar vardır.
* 1956-1967 yılları aralığında edebiyatın şekil ve içerik öğelerinde gelişmeler görülür.
* 1967’den sonrasında da yazarlar bilhassa roman, öykü, tiyatro, şiir ve denemede kendilerini gösterir, edebiyatı geliştirirler.
* 1990’lı yıllarda süregelen değişimler de bu edebiyatın oldukça yönlü gelişmesine katkılar elde edecektir.
Türkmenistan Yazılı Türk Edebiyatı
- Hoca Ahmet Yesevi
- Ali
- Yunus Emre
- Horezmi
- Ahmet Burhanettin Sivaslı
- Seyit İmadettin
- Cihanşah Garagoyunlu Hakıkı
- Vepayı
- Bayram Han
- Garacaoğlan
- Haydargulı Türkmen
- Nurmuhammet Andalıp Risala-yı Nesimi/Nesimi risalesi -Leyli Mecnun/Leyla Mecnun -Zeynel orap/Zeynel arap -Babarövşen/Babaruşen
- Devlermemmet Azadı
- Şeydayı Gül Senuber/Gül Sanevber
- Şabende Gül-Bilbil/Gül Bülbül Şabehram/Şah Behram
- Mahtumkulu Firaki
- Magrupı
- Gayıbı
- Mırat Talıbı
- Seyitnazar-Seydi
- Memmetveli Kemine
- Allagulı Ozan
- Zınharı
- Qurbandurdı Zelili
- Ketibi
- Mollanefes Zöhre-Tahır Destanından
- Abdısetdar Kazı
- Çarı Afzal Akmolla
- Aşıkı
- Baylı Şahır
- Dosmemmet
- Meteci
- Misgingılıç
- Arıf …
